Оптикалық әдіс

Презентация қосу

Астана медицина университеті КеАҚ
Гистология және цитология кафедрасы

Гистологиядағы
заманауи зерттеу
әдістері

Орындаған:Полат Аружан
Тексерген:оқытушы Бекбосынова Л
Топ:133
Жоспар
1)Тақырыптың мақсаты
2)Гистология дегеміз не?
3)Гистологияның заманауи зерттеу әдістері
4)Гистологияның зерттеу әдістері
5)Микроскопия
6)Қорытынды
7)Пайдаланылған әдебиеттер
АДАМ ГИСТОЛОГИЯСЫ-АДАМ АҒЗАСЫН
ҚАЛЫПТАСТЫРАТЫН ТІНДЕРДІҢ МИКРОСКОПТЫҚ
ҚҰРЫЛЫСЫ МЕН ТІРШІЛІК ӘРЕКЕТТЕРІН,ЯҒНИ
ТІРШІЛІК ҚАЛЫПТАСУЫНЫҢ ТІНДІК ТЕҢГЕЙІН
ЗЕРТТЕЙТІН ФУНДАМЕНТАЛЬДІ МЕДИЦИНА-
БИОЛОГИЯЛЫҚ ҒЫЛЫМ.
ЖАЛПЫ ГИСТОЛОГИЯ-НЕГІЗГІ ТІНДЕР ТОПТАРЫНЫҢ
(НЕРВ, БҰЛШЫҚ ЕТ,ЭПИТЕЛИЙ,ДӘНЕКЕР
ТІНДЕРІНІҢ )ФУНДАМЕНТАЛЬДІ ҚАСИЕТТЕРІН
ЗЕРТТЕЙТІН ҒЫЛЫМ;ЯҒНИ БҰЛ-ӨЗІНДІК ТІНДЕР
ТУРАЛЫ ҒЫЛЫМ.
АДАМНЫҢ ЖЕКЕ ГИСТОЛОГИЯСЫ- НАҚТЫЛЫ АҒЗА
ҚҰРАМЫНДАҒЫ ӘРТҮРЛІ ТІНДЕРДІҢ ҚҰРЫЛЫМ-
ФУНКЦИЯЛЫҚ ҚАЛЫПТАСУ ЖӘНЕ ӨЗАРА ӘРЕКЕТТЕСУ
ЗАҢДЫЛЫҚТАРЫН ЗЕРТТИТІН ҒЫЛЫМ .
Оптикалық
әдіс

Гистологиял
Флуоресцен Фазалық
ық зерттеу
ттік әдіс әдіс
әдістері

Ультракүлгі
ндік әдіс
Жануарлар мүшелерінің ұлпалары мен жасушаларының ұсақ
құрылымын көріп таңдаудың негізгі әдісі

Жануарлардың тірі ұлпалары мен жасушаларынан
алынған,мөлдір боялмаған гистологиялық нысандарды зерттеу
әдісі

Қысқа ультракұлгін сәулелерді пайдалануға негізделген

Флуоресценция құбылысына,яғни зерттелетін гисталогиялық
нысанның сәулелі энергия әсерінен қозуына негізделген
Гистологияның зерттеу әдістері
1. Микроскопиялық
2. Цито- және гистохимиялық
3. Иммуноцито- және
иммуногистологиялық
4. Авторадиографиялық
5. In situ (орналасқан жерінде,
өз орнында) гибридтеу әдісі
6. Іn vitro (жасушаларды,
тіндерді және мүшелерді
организмнен тыс) зерттеу
әдісі
Цито- және гистохимиялық зерттеу әдістері

Ц и т о - ж ә н е г и с т о ҳ и м и я л ы қ ә д і с т е р а р қ ы л ы ж а с у ш а л а р м е н
тіндердің кұрылымдарындағы әртүрлі нақтылы химиялық
қосылыстардың (мысалы, нуклеин қышқылдары, липидтер,
к ө м і р с у л а р , к а л ь ц и й , т е м і р , т. б . ) м ө л ш е р і ж ә н е о р н а л а с у ы
айқы нда лады , Бұл әдістер қолданы л аты н боя уларме н
ж а суш а ны ң х им и я л ы к ком п он е н т те рі ( қ о с ы л ы с
құрамдастары, мысалы РНҚ және ДНҚ) арасындағы өтетін
спецификалық (телімділік, өзіне тән, арнаулы) химиялық
реақция л арға не гізде лген. Гистохимиялық ре акция
нәтиже сінде айқындалушы зат боялынған немесе оптикалық
тығыздығы жоғарылаған өнімге айналады. Мысалы, метилді
жа с ы л ж ә н е пи ро н ин б оя ул а ры н кол л а н ат ы н г и с тохи м ия л ы қ
Б р аш е ә д і с і ме н б і р м е з е т т е Д Н Қ м е н Р Н Қ -н ы а й қы н дау ғ а
бол ады . Бұл ж ағдайда , метилд і жас ыл хром осом д ард ың
ДНҚ-сын - жасыл түске, ал, пиронин ядрошық
цитолазманың РНҚ-сын кызыл түске бояйды.
Иммуноцито- және иммуногистологиялық
зерттеу әдістері
Бұл әдістер жасуша мен тіндер құрамындағы антигендік қасиеті бар
заттарды айрықша дәлдікпен айқындауды камтамасыз етеді. Антиген деп
организмге түскен жағдайда, ойда иммундық (төтемелілік) жауап
туғызатын, яғни ол организмде антиденелердің түзілуіне түрткі салатын,
бөгде заттарды атайды. Антиденелер, өте ұқсас болып табылатын
антигендерді, мысалы тек бір аминқышқылдан айырмашылығы бар екі
ақуыздарлы (белоктарды) айқындай алады
Сонымен, егерде микроскопияға дайындалған препаратты (тіннің
жағындысын немесе кесіндісін) алдын ала флуоресцентті бояумен
байланыстырылған (маркерленген, белгі салынған) антиденемен
өңдесек, онда ол жасуша құрамындағы өзіне сәйкес антигенмен
молекулалық деңгейде өте жоғарғы дәлдіклен байланысады.
Флуоресненциялық микроскоп арқылы мұндай антигеннің жасуша
ішінде орналасуын көруге болады). Иммуноцито- және
иммуногистохимиялық әдістер арқылы морфологиясы (пішіні)
ұқсас, бірақ, әр типтерге жататын жасушаларды олардың
антигендік белгілеріне нетізлеліп айырып тануға, синтездік және
секреторлық (өнімдерді бөліп шығару) процестерді зерттеуге,
гормондар мен рецепторларды айқындауға болады.
Авторадиографиялық зерттеу әдісі

Б ұ л ә д і с р а д и о а к т и в т і и з о т о п т а р м е н т а ң б а л а н ғ а н з а т т а р д ы ң
тіндерде орналасуын, зат алмасуға қатысуын айқындауға
н е г і з д е л г е н . И з о т о п т а р р е т і н д е ( Н , С , Р, S , J ) қ о л д а н ы л а д ы .
Т а ң б а л а н ғ а н з а т ( а м и н қ ы ш қ ы л , а з о т н е г і з і , т. б . ) э к с п е р и м е н т т е
(тәжірибеде) жануар организміне (in vivo) немесе
зерттелінуші жасушалар мен тіпнің бөлшектері өсіп жатқан
жасанды ортаға - дақылға (in vitro) егілeдi. Ол алғашқы шикі
зат ретінде жасушаларда өтіп жатқан зат алмасу проце стеріне
қ атысып үзілі п жатқ ан мак ромол екул а лар қ ұра мын а е н еді .
Зерттелінуші материалдан жасалынған ке сінділердің бетін
қ а р а ң ғ ы д а ф о г о э м ул ь с и я м е н қ а п т ау қ а ж е т. Б е л г і л і м е з г і л д і
экспозициядан (радиоактивті изотоптың сәуле-с езімт ал
ә с ерін і ң ұзақтығы) ке йі н фого эм ульси яны шығарс ақ
(проявление), мұнда таңбалы заттың орналасуына сәйке с қара
түйіршіктер (тректер; ағылш track – із) көрінеді.
In situ (орналасқан жерінде, өз
орнында) гибридтеу әдісі

Бұл әдіс ДНҚ немесе РНҚ нуклеотидтерінің бір ізділігін өз орнында,
яғни гистологиялық препаратта, айқындауға мүмкіндік туғызады.
Соның арқасында нақтылы гендердің хромосома бойында орналасуын
және олардан транскрипцияланған (көшірілген) өнімдердің (мРНҚ)
жасуша ішінде таралымын зерттеуге болады
Микроскопиялық зерттеу әдістері
Оптикалық Авторадиография
микроскопия

Ультракүлгіндік Электронды
микроскопия микроскопия

Флуоресценттік Фазалық контрасттық
(люминесценттік) микроскопия
микроскопия
Іn vitro (жасушаларды, тіндерді және
мүшелерді организмнен тыс) зерттеу
әдісі

Жасушаларды, тіндерді және мүшелерді организмнен
тыс (in vitro) зерттеу, оларды жасанды жағдайда
(қоректік орта, температура өсіруге, яғни жасушалық
және тіндік дақылдарды қолдануға негізделген. Бұл
әдісті тұтас организмнен бөліп алынған тірі жасушалар,
тіндер және мүшелердің қызметтерін, әртүрлі
факторлардың олардың өсуіне, дифференциялануына
(иісіп жетілуіне), синтездік, секреторлық, т.б.
Процестеріне әсерлерін зерттеу үшін қолданады.
Қорытынды

Гистология-адам организмі ұйымының тіндік деңгейін зерттейтін
ғылым.Басқа медициналық-биологиялық
пәндермен(анатомия,физиология,биохимия,генетика,иммунология)бірігіп,
гистология болашақ дәрігерлердің іргелі (фундменьтальді)теориялық
дайындығын қамтамасыз етеді.Гистологиялық құрылымдарды атқаратын
функцияларына орайластырып зерделеу болашақ дәрігерлердің ой –
өрісін кеңейтіп,клиникалық ойлау қабілетін дамытады.
Жасушалар,тіндер және мүшелердің құрылысы мен қызметтерін жан
жақты зерттеу үшін гистологияда классикалық әдістермен бірге басқа
да ғылымдармен (биохимия,физика,молекулалық
биология,иммунологиядан)ұштасқан жаңа кірме марфофункциялық
әдістер қолданылады.
Пайдаланылған
әдебиеттер

С.А.Ажаев «Гистология», «Еркін и К-ХХІ»
баспасы

Ұқсас жұмыстар

Сыну көрсеткіші

Коллоидты жүйелердің молекулакинетикалық және оптикалық қасиеттері

БИОЛОГИЯЛЫҚ ОБЬЕКТІЛЕРДІ МИКРОСКОПТАУДЫҢ АРНАЙЫ АМАЛДАРЫН ҚОЛДАНУ

ЛИНЗАЛАР ЛИНЗАДА КЕСКІН АЛУ

Органикалық қосылыстардың кеңістіктегі құрылысы

Оптикалық анализ әдістері

Нанофотоника және күн энергиясының түрленуі

Оптикалық сәуле

Қараңғы өріс микроскопиясы

Дисперсті жүйелердің оптикалық әдістері

Пәндер