БАСҚАРУ СТИЛІ АҚШ ЖАПОНИЯ

Қ. Ахмет Ясауи атындағы Қазақ Түрік университеті Әлеуметтік ғылымдар Факультеті Қаржы және Аудит кафедрасы Менеджмент

Қабылдаған: Алимбаева. А

Орындаған: Сәтенхан. Ә

Тобы: ЭҚЖ-611(F)

Ақш және Жапония менеджменттері

Басқарудың жапондық тұрпатының базалық қағидаларын төрт топқа бөлуге болады.

Бірінші топқа корпорация мен жұмыскерлердің өз корпорациясына ерекше тәуелділігі, фирмаға берілгенділігі және оның мүддесі жолында жан аямайтындығы үшін едәуір қолайлы жағдай мен уәде беруі жатады.

Екінші топтағы қағидаларды дара басшылықтан гөрі ұжымдық басшылыққа көбірек көңіл бөлуі, корпорациядағы адамдардың фирма ішінде үнемі көтермелеу, істейтін қызметіне қарамастан жұмыскерлерді тең құқықта қарау деп тұжырымдауға болады.

Үшіншіге - фирманың жұмыс істеуін қамтамасыз ететін үш негізгі күшке - басқарушыға, басқа жұмыскерлерге және инвесторларға ықпал ету мен бөлу балансын ұтымды ұстау жатады.

Төртінші топқа - әр түрлі фирмалармен - іскер әріптестермен, ең алдымен, жабдықтаушылар және сатып алушылармен түрлі байланыс орнату әдісін қалыптастыру жатады.

Аталған қағидаларды жүзеге асыру механизмінің маңызды элементтеріне мыналар жатады:

еңбекті ұйымдастыру;

өндіріс процестерін басқару және бақылау;

топтық жұмыстарды, корпарацияны ынталандыру;

жалдау және еңбек жағдайы.

Фирма басшылығы - директорлар кеңесі - басқарудың жоғарғы деңгейі болып саналады. Оған сайланғандардың бәрі фирмада белгілі бір бөлімшелерді басқарады. Батыстан айырмашылығы, фирма директорларды сирек шақырады. Олар әдетте орта буынды басқарушы құрамнан шақырады, бірақ бұлардың жедел басшылық жасайтын тәжірибесі және жасы 50-ден асқан болуы тиіс. Орта буын басшының деңгейінде басқарудың бүкіл практикалық міндеттері шешіледі.

Жапондық корпорацияларда басқарудың ұйымдық құрылымы, әдетте функционалдық қағидамен: көлденең және тік байланыспен құрылған. Көпшілік жапондық компанияларда икемді құрылымдық схема бар. Жапондық менеджмент ерекшелігі қызметшілерді басқару

Жапондық фирмалар үш деңгейлік негізде ұйымдасқан. Жапондықтардың пікірінше, үш деңгейлік құрылым неғұрлым икемді, әрі бюрократтық қауіпке онша ұшырай қоймайды.

Жапонияда жапондықтардың айтуы бойынша бір ғана байлық бар - ол адамдар. Тек соларға ғана сүйеніп, елдің билеуші топтары «кедергілер жарысында» жеңіске жете алады.

Басқарудың жапондық стилі - бірегей. Оған тән нәрсе - басқарудың Коноске Мацусити қағидасы. Басқарудың Мацусити стилі былайша сипатталады:

1) танысудың белсенділігі (фирманың барлық бөлімшелеріндегі істің жайы, ондағы барлық қызметтің жұмыс істеуі) ;

2) фирма жұмыскерлерінің кәсіптік шеберлігін үнемі жетілдіруіне күш салу;

3) бастаманы батыл көтермелеу;

4) болатын шешімдердің ең таңдаулысын іздестіру мақсатында менеджерлер арасындағы талқылауды жан-жақты қолдау.

Жапонияда қызметшілерді басқару нақтылы, көбінесе дәстүрлі тәсілдермен жүзеге асырылады. Оның ең бастылары: жұмыскерлерді ұзақ мерзімге, өмір бойы жалдау, жасына қарай еңбек ақы төлеу және қызметін жоғарылату болып саналады. Осының арқасында жапондықтар ұзақ уақыт бойы жұмыссыздықты барынша азайтып отыр.

Жапонияда сапаны басқару фирмадағы барлық жұмыскерлер мен бөлімше қызметкерлерінің міндеті. Өнім сапасын жан-жақты басқарудың түп негізі осында. Жапондық тәсілде сапаны басқаруға жаппай қатысу көзделген. Өнім сапасын жақсарту жөніндегі жұмыстарды ұйымдастыруда жапондық тәжірибенің ең басты белгілері мынадай:

1. Осы сала бойынша теорияда жинақталған және практикада жүзеге асырылған озат тәжірибе негізінде сапа мәселесін көп жылдар бойы жүйелі түрде, мақсатқа сай шешу.

2. Тұтынушылардың сұранысын үнемі зерттеу, оларға құрмет көрсету, талабын орындау.

3. Барлығына: ұлттық заң шығарушылардан бастап, өнімді әзірлеушілер жіберген қателіктерді бағалауға дейінгі мәселелерге қатысуға тырысу.

4. Тіптен мүлтіксіз жұмыс істейтін сапаны басқару жөніндегі жүйенің өзі уақыт өте келе өзінің тиімділігін жоғалтуы мүмкін екендігін есте ұстау.

5. Тікелей шеберлер мен бригадирлер арқылы жоғары сапаны қамтамасыз ету жөніндегі жұмысты ұйымдастыру.

6. Жұмысшылардың дене және ақыл-ой мүмкіндіктерін жұмылдыруға айрықша көңіл бөлінеді. Жапонияда кең етек алған нышанның бірі - сапа үйірмесі деп аталады. Олардың жұмысының мақсаты мен мазмұны - өндірістегі нақты учаскенің жағдайына топтық талдау жасау, әрі сапаны жақсарту мен еңбек өнімділігін арттыру жөнінде ұсыныстар енгізу.

7. Экономикалық өсудің біркелкі қарқынын қамтамасыз ету үшін жоғары сапаның мәнін насихаттайтын жан-жақты дамытылған және тұрақты жұмыс істейтін жүйе.

8. Сыртқы нарыққа сатуға арналған өнімдерді міндетті түрде мемлекеттік сертификаттау.

Нағыз жапондық фирма пирамида түрінде ұйымдастырылған. Оның құрылымында үш деңгей болады.

жоғары әкімшілік (КЭЙЭЙСЯ) ;

орта басқару буыны (КАНРИСЯ), бұған бөлімше меңгерушісі БУТЕ жатады;

әрі қарай - басқармадағы қарапайым жұмыскерлер (ИППАНСИЯ) .

Басқару стилі

АҚШ

Смена работы

Оплата зависит от индивидуальных результатов и производительности труда

Карьерный рост

ЖАПОНИЯ

Пожизненный найм

Коллегиальное принятие решений

Оплата труда от стажа работы и работы коллектива

Менеджмент - әлеуметтік-экономикалық ілім ретінде АҚШ-та ХІХ ғасырда пайда болды. Содан бері АҚШ оның отаны саналады. Американдық менеджмент АҚШ-қа - батыс әлемінде және Жапонияда алдыңғы қатарға шығуға мүмкіндік берді. Ол - кәсіпкерлік белсендікке, халықтың белсенді тобының баюына есептелген. Ал тұрмысы нашар топтарға ішінара жеңілдіктер мен жәрдемақылардың есебінен біршама дұрыс өмір деңгейі қамтамасыз етілген. Бұл елде әлеуметтік теңдік мәселесі мүлдем қойылмайды. АҚШ-тағы модель - жоғары еңбек өнімділігіне және жаппай жеке табысқа қол жеткізуге есептелген.

Әйгілі ИБМ фирмасының белгілі зерттеушісі Д. Мерсердің пікірін білген артық болмас. Ол фирмадағы басқару жүйесін «ұйымдасқан анархияның ең жоғарғы формасы» деп атағанымен, іскерлік өмірдегі авторитарлық, қатал вертикалды басқару стилін - соңғы кезде демократиялық, үйлестіруші, горизонтальді стиль ығыстырып келе жатқанын айтып отыр.

Айтпақшы, ИБМ-да басшылар мен қатардағы қызметкерлер арасындағы принциптер анықталып қойған. Ол принциптер бүкіл іскер Америкаға тән болғандықтан, олардың негізгілерін атап шығайық:

- қызметкерлер өзінің жеке сенімі ретінде қарайтын - жалпы этикалық құндылықтар: парасаттылық, жұмысқа деген адалдық, бір біріне сенім, еңбекке деген жоғары мотивация, патриотизмнің ортақ рухы;

- жұмыспен толық қамту саясатын жүзеге асыру немесе нақты фирмаға жұмысшыны «өмір бойына жұмысқа алу». Ал жұмысшылар болса, фирманың ішінде өзінің қызығушылығына байланысты жұмыс таңдау құқығына ие болады. Сол сияқты олар фирма ішінде өз қалауынша мамандығын да ауыстыра алады;

- жұмысшыларды еңбекке ынталандырудың материалдық және моральдық стимулдардың кең және тиімді түрлерін қолдану;

- шешім қабылдауда - жұмысшылардың консенсус негізінде жеке өзінің қатысуы;

- басшылар қарауындағы жұмысшылардың арасындағы патерналистік, отбасылық, формалды емес қарым-қатынас стилі. Адамға деген құрмет пен сенімді ресми түрде жариялау;

- индивидуализмді, жеке жарқын қабілеттерді жан-жақты қолдау және жоғары біліктілігі бар мамандарды жұмысқа тарту;

- ең төменгі деңгейдегі жұмысшыларға дейін өкілеттіктерді мейлінше көп беру. Бұл, өз кезегінде, штаттағы басшыларды «бауырмашыл» болуға, демократиялық принциптерді басшылыққа алуға, горизонталды байланыс-тарды дамытуына итермелейді, әртүрлі ұсыныстардың жасалуын көтермелейді, іскер сынның дамуына септігін тигізеді.

Қазіргі жағдайда басқарудың келесі стильдері мен принциптері кең тарай бастады:

1. бақылаудың негізіндегі басқару - ұзақ мерзімге есептелген тұрақты даму жоспарланғанда негізінен, қаржы бақылауы қолданылады;

2 Экстраполяция негізінде басқару - өткенде орын алған үрдіс-ағымдар болашақта қайталанады деп болжам жасалғанда қолданылады, осы мақсатқа бола күнделікті шығындардың бюджетін, күрделі қаржы бөлудің бюджетін жасау, мақсатты басқару, ұзақ мерзімді жоспарлау әдістері қолданылады;

3. тұжырымды жаңа стратегия жасап шығару негізінде басқару -сондай-ақ жаңа стратегиялық бағыттар мен әр кезеңге есептелген стратегиялық жоспарлар құру қажеттігі туындаған кезде қолданылады;

Ұқсас жұмыстар

ЖАПОНИЯ БАҒАЛЫ ҚАҒАЗДАР НАРЫҒЫ

Өнім сапасын басқару жөніндегі Американдық тәжірибесі

Жапондық менеджмент

Басшылық стилі

Мемлекетті басқару формалары

Өнім сапасын басқару жөніндегі Жапонияның тәжірибесі

Американдық және Жапон менеджменті: ерекшеліктері мен өзгешіліктері

Жапонияға салыстырмалы талдау

Туризмдегі экономикалық басқару жүйесі

Өнім сапасын арттырудың шетелдік тәжірбиесі

Пәндер