Қартаю генетикасы: теориялар, механизмдер және ерте қартаю синдромдары

Тақырыбы: Қартаю генетикасы

Дайындаған: Қибаш Ж. Е/ 2-001ЖМ

Тексерген: Куватбаева К. Н

Қарағанды медицина университеті

Коммерциялық емес акционерліқ қоғамы

Биомедицина кафедрасы

Қарағанды 2020

1) Ағза қартаюының заңдылықтарын зерттеу.

Қартаю- онтогенез қорытындысы, ағзада ерекше, қызметтік және биохимиялық өзгерістердің пайда болуымен сипатталатын құбылыс.

Қартаюдың негізгі теориялары

Қуаттық қартаю теориясы. М. Рубнер (1908)

Интоксикациялық(улану) теориясы. И. И. Мечников

Ұлпааралық қатынастардың бұзылуы. А. А. Богомольц(1922)

Қартаю - ақуыз молекуласының синтезделуінің бұзылуы салдарынан болады. Нагорный(1940)

Адам өмірінің орташа ұзақтығының құбылмалылығы.

Адамдардың биологиялық өмір сүру ұзақтығы 120-150 жыл.

Дүниеде ең ұзақ өмір сүрген адам- Шерәлі Мүслімов (Әзірбайжан) - 168 жыл. Ал, әкесі 110, шешесі- 90 жыл өмір сүрген.

138 жас - Хабиб Мийан (ер адам), Индия

134 жас - Молоко Темо (әйел адам), Лимполо

122 жас - Жанна Луиза Кальман, Франция

121 жас - Мэриам Амаш (1888жылы туған), Израиль

118 жас - Григорий Нестор (15 наурыз 1891 жылы), Украина

114 жас - Эдна Паркер Индиана, США

114 жас - Томодзи Танабэ, Кюсю, Япония (18. 09. 1895-19. 06. 2009)

Уақытынан бұрын қартаю синдромдары

Ерте қартаю синдромы

Адамдардың өте ерте қартаю белгілері - прогерия деп аталады. (13-15 жыл) - жасушаларда жедел қартаю құбылыстары байқалады.

2001 жылы Атырау облысында 9-10 жастағы Нұржан Уркешбаев есімді балада байқалған.

Прогерия классификациясы:

Балалардағы прогерия(синдром Хатчинсона-Гилфорда)

Ересектердегі прогерия (Вернер синдромы)

Аурудың себебі LMNA генінің мутациясы болып табылады, ол бірегей ақуыз торын - ядролық қабықтың ішкі тіреуішін құрайтын преламин А протеинін түзеді. Нәтижесінде жасушалар қалыпты бөліну қабілетін жоғалтады.

Қазіргі уақытта әлемде Прогерияның 74-ке жуық жағдайы белгілі. Бұл шамамен 4-8 миллион нәрестенің 1-інде кездеседі. Прогериямен ауыратын балалар туылған кезде сау көрінеді, бірақ жедел қартаю белгілері шамамен 10-24 айлықтарда байқала бастайды.

Прогериямен ауыратын науқастардың барлығы дерлік жүрек ауруынан қайтыс болады, ал прогериясы бар балалар көбінесе қан қысымының жоғарылауымен, инсультпен, стенокардиямен және жүрек жеткіліксіздігімен ауырады.

Бангладештік бұл бала Байезид Хоссейн 4 жасар, бала сирек кездесетін аурудың салдарынан 80 жастағы ер адамға ұқсайды.

Бұл бұзылыс Фрэнсис Скотт Фицджеральдтың кітабында және “Загадочная история Бенджамина Баттона” фильмінде негіз болды. Фильмде бала өмірге кәрі болып туылады да күн санап жасара бастайды. Әрине, фильм жанры фантастика ретінде алынған.