Озон қабатының жұқаруы: себептері, әсерлері және Монреаль хаттамасының рөлі

Озон қабатының жұқаруы Ораз Назерке Қт-201

Атмосфераның озон қабаты - 22-25 км биіктіктегі үш атомдық оттегіден құралған атмосфера қабаты. Озон күннің ультракүлгін сәулесін өзіне сіңіріп алады.

Озон (O3) - бұл өткір иісі бар газ, ультракүлгін және электр разрядтарының әсерінен табиғи жағдайда түзілетін аллотропты оттегінің түрі. Озон небәрі жарты сағат уақыт қана өмір сүреді.

Озон қабатының маңыздылығы

Бұл қабат жерді күннен түсетін ультракүлгін сәулелерден қорғайды

Озон қабаты жердің атмосферасындағы стратосфера қабатында орналасқан

Ал егер бұл қабат болмаса(озонның жұқаруы нәтижесінде) ұлтракүлгін сәулелер жерге тікелей түседі

Нәтижесінде адамзат өмір сүру үшін қолайсыз, зиянды орта п. б

Озон қабатының маңыздылығын, мөлшерін түсіне отырып, сақтап қалу үшін адамзат бар күшін салу керек

Атмосферадағы озонның жалпы қалындығы, егер оны теңіз деңгейіне дейін жылжытуға және 0 ° С температурада атмосфералық қысымға дейін шоғырландыруға болатын болса, онда ол тек қалындығы 3 мм болатын қабат (300 Добсон бірлігіне тең)

Ғалымдар холодильник, кондиционер, аэрозольды бөтелкелерде қолданылатын фреондар, озон қабатының жұқаруының бір себебі деп айтады. Сондықтан да бұндай күнделікті тұрмыста қолданылатын заттардан, адамзат үшін кішкене шектеу қою қажет деп ойлаймын.

Фреондар стратосфераға көтерілгенде фотохимиялық ыдырауға түсіп, соның нәтижесінде хлор иондары бөлініп шығады. Бұл хлор иондары химиялық реакцияның катализаторы

Озон қабатының жұқаруының тағы бір себептері

Cl-озон қабатының бұзылуының негізгі себептерінің бірі. Ол озонмен әрекеттескенде хлордың диоксиді мен оттегіні бөліп алып. Кейін хлордың монооксиді екінші оттегі атомын қосып-хлор бөлініп шығып оттегі молекуласы шығады. Осылайша хлор тағы басқа озон молекуласымен реакцияға түсіп, бұза береді. Бір ғана хлор атомы атмосфераның жлғарғы қабатында өмір сүру барысында 1 озон молекуласын бұза алады.

Күннен түсетін ультракүлгін сәулелер жердегі тірі организмдер үшін зиянды болып келеді. Ол өсімдіктерде мутация тудырады, аз оттегі бөлуінің себебі бола алады. Адамзат ушін де тигізетін әсері жылдан жылға нашарлауда

Егер атмосфераның жоғарғы қабатында озон 1%ға кішірейсе(азайса) . Адамдарда онкологиялық тері аурулар жағдайы 3-6% ға өседі. Әлемде ультракүлгін сәулелер адамзаттың инфекциялық ауруға қарсы иммунитетің нашарлатады. Мысалыға 1999жылғы жағдаймен салыстырғанда, адмзаттың аурушандығы 2 есе өсті.