Шалаөткізгіштердің электрлік қасиеттері және өткізгіштік түрлері

Шалаөткізгіштер және олардың электрлік қасиеттері. Шалаөткізгіштердегі электр тогы

Дайындаған:Батишева Ақнұр

Тексерген:Байбекова Венера

Шалаөткізгіштер

Шалаөткізгіштер-электр өткізгіштігі бойынша металдар мен диэлектриктердің арасынан орын алатын заттар; бөлме температурасында шалаөткізгіштік қасиеттері анық байқалатын заттар тобы.

Шалаөткізгіштердің маңызды ерекшеліктері

Шалаөткізгіштерге Менделеевтің периодтық жүйесінің 5 тобындағы графит, кремний, германий, сурьма, қалайы, фосфор, селен, теплур элементтері сондай-ақ көптеген қорытпалар, органик қосылыстар жатады.

Шалаөткізгіштердің меншікті кедергісі10-5-нен 108 Ом*м ге дейінгі шамада болады.

Шалаөткізгіштердің металдардан ерекшелігі-олардың меншіктк кедергілері мен электр өткізгіштігі температура жоғарылағанда күрт өзгереді меншікті кедергі кемиді, электр өткізгіштік артады; ал металдарда олар керісінше өзгереді.

Терморезисторлар

Шалаөткізгіштіктің меншікті кедергісінің температураға тәуелділігі терморезисторлар деп аталатын аспаптарда пайдаланылады. Олар электрлік әдіспен температураны өлшейтін құрылғыларда бергіштер ретінде қолданылады.

Шалаөткізгіштіктің ең көп тараған түрі-германий. Оның электрондық қабықшасында 32 электрон бар. Ядроға жақын 1-ші қабықшада 2, 2-де 8, 3-де18, 4-де 4 электрон бар. Электроннан айырылған атомда кемтік деп аталатын бос орын пайда болады. Кемтіктер ток көзінің теріс полюсі -катодқа, ал еркін электрондар-анодқа қарай қозғала бастайды

Шалаөткізгіштердегі электр тогы

Шалаөткізгіштердегі электр тогы-электр өрісі әрекетінен электрондар мен кемтіктердің қарама -қарсы бағытталған реттелген қозғалысы.

Таза шалаөткізгіштерді қыздырғанда немесе жарықтандырғанда пайда болатын олардың өткізгіштігі меншікті өткізгіштік деп аталады. Ол терморезисторлар мен фоторезисторларда қолданылады.