Термодинамика - тәжірибелерден жинақталған нәтижелерге сүйенетін феноменологиялық ғылым

Презентация қосу

Термодинамикан
ың
І-ші заңы
Термодинамика (грек. θέρμη - "жылу", δύναμις - "күш") - физика
ғылымындағы жылудың жұмыс және басқа энергия түрлерімен
арадағы қарым-қатынасын зерттейтін тармағы. Термодинамика
— тәжірибелерден жинақталған нәтижелерге сүйенетін
феноменологиялық ғылым. Ол көптеген құрамдас бөліктерден
тұратын макроскопиялық жүйелер - термодинамикалық
жүйелерді зерттейді. Мұндай жүйелерде жүретін процестер
макроскопиялық шамалар, мысалға қысым немесе температура
арқылы сипатталады және олар молекулярлық деңгейде
қолдануға келмейді.

Термодинамика заңдылықтары жалпы сипатта қолданылады
және заттардың атомдық деңгейдегі құрылымына тәуелді емес.
Сондықтан термодинамика ғылым мен техниканың энергетика,
қозғалтқыштар, фазалық ауысу, химиялық реакциялар, секілді
көптеген салаларында қолданылады.Термодинамиканың физика
мен химияның бірқатар салаларында, химиялық технология,
аэроғарыштық технология, машина жасау, жасушалық
биология, биомедициналық инженерия секілді алуан түрлі
салаларда алатын орны ерекше.
Термодинамикалық түсініктер мен анықтамалар.
Термодинамика денелер энергиясыньщ бір-біріне жылу мен жұмыс түрінде
өзгеруін, айналуын зерттейді. Қоршаған ортадағы энергияның осылай алмасуы
термодинамикада сандық сипаттама ретінде қарастырылады. Жылу, электрон,
атом, молекула сияқты бөлшектердің ретсіз қозғалысын, яғни олардың
кинетикалық энергиясының жылу түріндегі энергиямен алмасуын, ал жұмыс — сол
бөлшектердің реттелген қозғалысын кинетикалық энергия түрінде сипаттайды.
Термодинамика негізінен термодинамиканың бірінші және екінші заңдары деп
аталатын екі заңдылыққа сүйенеді. Олардың екеуі де өмірдегі, өндірістегі
тәжірибелерді жинақтап, қорытып, тұжырымдаудан пайда болған. Термодинамика
мынадай тараулардан тұрады: энергияның бір түрден екіншіге түрленуіндегі
жалпы заңдылықты зерттейтін жалпы немесе физикалық термоди-намика, жылу
машиналарындағы жылу мен механикалық жұмыстың өзара айналуын, яғни
жылудын, жұмысқа, жұмыстьң жылуға ауысуын қарастыратын техникалық
термодинамика, химиялық ре-акция, еру, кристалдану, адсорбция сияқты
процестердегі энергия түрлерінің өзара алмасуын, айналуын анықтап, есептейтін
химиялық термодинамика. Сол сияқты, химиялық термодинамика тек химиялық
және басқа да энергиялардағы ара қатынасты зерттеп қана қоймай, белгілі
жағдайдағы химиялық процестердің мүмкіндігі мен өздігінен жүру шегін
айқындайды. Ендеше, химиялық термодинамика химиялық өндіріс пен
технологиялык процестер негізі болып саналатын физикалық-химиялық
құбылыстарды нақты түсініп, сауатты есептеп, ұтымды басқаруға көмектеседі.
Термодинамикада жылу құбылыстары қысым
P [Па], көлем V[м3], температура T [К] сияқты
макроскопиялық шамалармен сипатталады.
Макроскопия – грекше macros – «үлкен» дегенді
білдіреді.
Макроскопиялық параметрлер -
молекулалардың үйкелісін ескермеген
жағдайда, дененің (газдың) күйін сипаттайтын
параметрлер.
Термодинамиканың бірінші заңы –
энергияның сақталу заңы деп атаса да
болады. Бұл заң адамзаттың барлық
іс- тәжірибелерінде және табиғаттың
барлық құбылыстарында орындалады.
Энергия негізінен бір-біріне өтіп
тұратын екі формада болады:

1.Жылулық энергиясы.
2.Жұмыс энергиясы.
Сол себептен термодинамиканың
бірінші заңы жылулық энергиясымен
жұмыс арасындағы қатынастарды
анықтайды. Әлбетте бұл қатынас
жүйенің ішкі энергиясының немесе
жүйенің жалпы энергиясының
өзгерісі ∆U процесінде қаралады.
Жекешеленген изоляцияланған
жүйенің ішкі энергияның
тұрақтылығының төмендегі
қорытынды келіп шығады.

Ұқсас жұмыстар

Термодинамика заңдары, изопроцесстер

Термодинамика анықтамасы

ТЕРМОДИНАМИКА ЗАҢДАРЫ

ТЕРМОДИНАМИКАЛЫҚ ЖҮЙЕЛЕР

Психокоррекция. Психологиялық сауықтыру

Термодинамиканың бастамалары

ХИМИЯЛЫҚ ТЕРМОДИНАМИКА

ТЕРМОДИНАМИКА ІШКІ ЖЫЛУ

Психология ғылымы, даму тарихы

Тамақ өнімдерінің реология негіздері

Пәндер