Жылу электр станциясының күл-қож қалдықтары негізінде жасалған силикатты кірпіштердің физика-химиялық қасиеттерін анықтау

Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі М. Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан мемлекеттік университеті Жаратылыстану - географиялық факультеті Абдураимова Гулзинат Темиржанқизи ЖЭС қалдықтары негізінде жасақталған силикатты материалдардың физикалық-химиялық қасиеттерін анықтау ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС Мамандығы 5В072000 «Бейорганикалық заттардың химиялық технологиясы» Орал 2019

Жұмыстың өзектілігі:

Техногенді шикізатты пайдалана отырып, сапалы энергия тиімді қабырғалық материалдарды және оларды дайындау технологияларын енгізу құрылыс индустриясындағы басым бағыт болып табылады. Алайда Ресейде ЖЭС қышқыл күл шлактары сияқты жергілікті техногендік шикізатты өндіріске тарту әлі күнге дейін алдыңғы қатарлы дамыған елдерден айтарлықтай артта қалып отыр. Сонымен қатар, Мемлекет ЖЭС-ның қазіргі меншік иелерін тиісті тарифтерді тұрақтандыру үшін жылу мен электр энергиясын өндіру бойынша шығындарды төмендету нұсқаларын іздестіруге мәжбүрлейді. Сондықтан соңғы жылдары ЖЭС жанынан күл-қож қалдықтарын (ҚШО) толық қайта өңдеу проблемасы тағы да өзекті болып отыр және осы мақсатта силикатты кірпіш түріндегі престелген автоклав материалының технологиясы ұсынылады.

Жұмыстың мақсаты.

ЖЭС-ның күлді қалдықтары негізінде өндірілген силикатты кірпіштің физика-химиялық қасиеттеріне теориялық талдау жасай отырып, БҚ ҚМК АҚ жағдайындаға өндірілеген силикатты кірпіштің қасиеттерімен салысытру.

Зерттеу міндеттері.

1. ЖЭС-ның күлді қалдықтары негізінде жасақталған силикатты кірпіштің өндіру технологиясына әдебиеттік ізденіп, талдау жасау;

2. Күлді қалдық шикізаты негізінде силикатты кірпіштің негізгі құрылыс-техникалық және пайдалану сипаттамаларын зерттеу.

Силикатты кірпішті сынау. Сынау классификациясы.

Суды сіңіру.

Ылғал өтімділік

Аязға төзімділігі.

Атмосфераға төзімділігі.

Судағы және агрессивті ортадағы төзімділігі.

Жылуөткізгіштік.

Зерттеу нәтижелерін талдау және салыстыру

Силикат кірпіштің құрамына қышқыл күлдер мен қождарды енгізілген кірпіштің сапалық сипаттамалары: 10-15 МПа ауданында қысуға беріктігі бойынша, аязға төзімділігі бойынша 15 циклден астам өзгеріп отырды. Кірпіш дайындаудың зауыттық апробациясы кезінде пайда болған негізгі мәселе, құрамында 30% - дан астам толтырғыш ретінде күл бар қоспалар силикат кірпішіне (револьверлік, тізелік және т. б. ) арналған кәдімгі престерде нашар қалыптасады, шикі ауаның қысылуы салдарынан ыдырайды.

Тәжірибе жүргізу әдістемесі

Сурет 1. Үлгілерін өлшегеннен кейін пешке орналастырылады.

Сурет - ЖЭО-ның қыздырылған күл-қож қалдықтарынан толымды дара кірпіш

Сурет - ЖЭО-ның қыздырылған күл-қож қалдықтарынан жасалған шикі кірпіш

Сурет - ЖЭО-ның қызбаған (сол жақ) және қыздырылған күл-қож қалдықтарынан жасалған автоклавталған кірпіш

ҚОРЫТЫНДЫ

Қазіргі кезде химиялық, металлургиялық және көмір өндіретін өнеркәсіптердің дамуына байланысты көптеген өндіріс қалдықтары көбеюде. Сондықтан Қазақстанның құрылыс материалдар өндірісінің басты міндеті өндіріс қалдықтарын пайдалануды бағалау және зерттеу болып табылады. Силикат кірпіш минералды қалдықтардың көп түрлілігін қолдана отырып жүргізілуі мүмкін. Мұнда ЖЭС күл және қождары түріндегі жылуэнергетиканың қалдықтары жетекші орын алады. Алайда силикатты массаға арналған стандартты Сығымдағыштар қолданылатын дәстүрлі технология шеңберінде ЖЭС енгізілетін күл және күл шлактарының үлесі 30-35% - дан аспауы тиіс. Шаңды жоғары мөлшерлі қоспаларды престеуге қабілетті престердің пайда болуымен жоғары мөлшерлі автоклав материалының қасиеттерін қосымша зерттеу мүмкіндігі пайда болды.

Отандық әдебиетте автоклав материалдарындағы басты фаза-тоберморит. Алайда, әк-54 кварц қоспасында шетелдік зерттеушілер Х. Ф. У. Тейлордың қатысуымен автоклавты әк-кварц материалының беріктігін қалыптастыруда C-S-H гелиодты фазасының айқындаушы рөлін көрсетті.

Силикатты материалдар өндірісінде күл-қож қалдықтарын пайдалану дайындалған шикізатты қолдану есебінен өнімнің өзіндік құнын азайтуға, өңірдің экологиялық жағдайын жақсартуға, ЖЭС-дағы шығындарды азайтуға әкеледі.

Ұқсас жұмыстар

Энергетика өнеркәсібінің күл-шлак қалдықтары: экологиялық әсері және Қазақстандағы қайта өңдеу мүмкіндіктері

Электр станцияларының түтінді газдарын физика-химиялық тазалау әдістері

Балмұздақтың органолептикалық және физико-химиялық қасиеттерін анықтау және сапа бақылауы

Мойнақ су электр станциясының Шарын өзені аңғары экожүйесіне ықтимал әсері

Мұнай өндіру аймақтары топырақтарының физика-химиялық көрсеткіштері мен ауыр металдармен ластану деңгейін анықтау

Бу турбиналық конденсациялық электр станциясының технологиялық схемасы мен жұмыс істеу принциптері

Биосинтез процесіндегі жылу алмасу және жылу мөлшерін анықтау әдістері

ЖШС Батыс су арнасы жағдайындағы ауыз судың физика-химиялық көрсеткіштерін анықтау және бағалау

Дәрілік өсімдік шикізатынан алкалоидтарды бөліп алу, олардың физика-химиялық қасиеттері және анықтау әдістері

Электрлі қож арқылы құю әдісі: технологиясы, артықшылықтары және өндірістік қолданылуы

Пәндер