Қалыптасқан мемлекет

Презентация қосу

Тақырыбы:
“Н.Ә.Назарбаевтың
еңбектері”
ЖОСПАР:

1. Кіріспе бөлім
2. Негізгі бөлім
2.1. Н.Ә.Назарбаев жайлы
2.2. Н.Ә.Назарбаева кітаптары
3. Қортыныды
4. Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
КІРІСПЕ
Болашақта Қазақстан тарихнамасының өзекті мәселелерінің бірі
– тәуелсіз Қазақстан мемлекетінің пайда болу, қалыптасу және даму
тарихы болары анық. ХХ ғасырдың соңында адамзат тарихындағы ең
алпауыт империялардың бірі – Кеңестік социалистік республикалар
одағының күйреуі нәтижесінде әлем картасында бірнеше жаңа
мемлекеттердің пайда болып, тарих сахнасына шыққандыңы белгілі.
Солардың бірі – Қазақстан Республикасы. Бұл бірнеше мың жылдық
тарихы бар қазақ халқының өміріндегі жаңа кезеңнің, яғни ең жаңа
тарихтың басталуы болды. Қазақ халқы осы елді мекендеген басқа да
ұлттар өкілдерімен бірге өз мемлекетін қайта құру ісімен айналыса
бастады.
Тағдырдың жазуымен тарихымыздың ең бір күрделі кезеңінде ел
басшылығына ие болған Н.Ә.Назарбаев ел басқару ісімен қатар, бірнеше
еңбектер жазып, тәуелсіз Қазақстан тарихының деректік негізін
қалауға да өз үлесін қосып келеді.
Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев (6 шілде 1940 жыл, Шамалған
ауылы, Алматы облысы) — Қазақстанның мемлекет қайраткері,
ғалым, Қазақстан Республикасының тұңғыш президенті 1990 жылғы 24
сәуірден бастап, 2019 жылдың 20 наурызы аралығында Қазақстан
президенті болды.
2019 жылдың 19 наурызынан бастап Қазақстанның Конституциялық
Кеңесінің мүшесі. Қазақстан Республикасының Президенті лауазымынан кете
отырып, Қазақстанның Қауіпсіздік Кеңесі басшысы лауазымын және "Нұр
Отан" жетекші партиясының төрағасы лауазымдарын, сондай-ақ
Қазақстанның Конституциялық кеңесі мүшесі ретінде өз орнын сақтап қалды.
Ғылыми дәрежелері мен атақтары
Әл-Фараби атындағы Қазақ мемлекеттік университетінің құрметті докторы
(Қазақстан). 1992 жылғы қараша.
Қазақстан Республикасы Ұлттық ғылым академиясының академигі (Қазақстан). 1995
жылғы маусым.
М. В. Ломоносов атындағы Мәскеу мемелекеттік университетінің құрметті
профессоры (Ресей). 1996 жылғы мамыр.
Халықаралық ақпараттандыру академиясының академигі (Ресей).1997 жылғы мамыр.
К. Э. Циолковский атындағы Космонавтика академиясының құрметті мүшесі (Ресей).
1999 жылғы сәуір.
Ереван мемлекеттік университетінің құрметті докторы (Беларусь). 2001 жылғы
мамыр.
Ислам әлемі ғылым академиясының құрметті мүшесі (Иордания). 2002 жылғы сәуір.
Кэмбридж университетінің құрметті прфессоры (Ұлыбритания). 2004 жылғы сәуір.
"Окан" университетінің құрметті докторы (Түркия). 2009 жылғы қазан.
Малайзия "Лімкокуінг Ұніверсітy оф Цреатіве Тецһнологy" университетінің құрметті
докторы (Малайзия). 2012 жылғы сәуір.
Н. Назарбаев бірқатар ғылыми еңбектердің және әлеуметтік-
экономикалық даму мәселелері мен қоғамдық-саяси тақырып
бойынша кітаптардың авторы:
«Важнейшее условие интенсификации» (А., 1983),
«Стальной профиль Казахстана» (А., 1984),
«Экономика Казахстана: реальность и перспектива становления» (А., 1988),
«Без правых и левых» (М., 1991), «Стратегия развития Казахстана как
суверенного государства» (А., 1992),
«Стратегия ресурсосбережения и переход к рынку» (М., 1992),
«Идейная консолидация общества как условие прогресса Казахстана» (А.,
1993),
«Нарық және әлеуметтік-экономикалық даму» (А., 1994),
«Ғасырлар тоғысында» (А., 1996),
«Евразийский союз: идеи, практика, перспективы» (М., 1997),
Н. Назарбаев бірқатар ғылыми еңбектердің және әлеуметтік-
экономикалық даму мәселелері мен қоғамдық-саяси тақырып
бойынша кітаптардың авторы:
«Тарих толқынында» (А., 1997),
«О времени, о судьбах, о себе...» (Лондон, 1997),
«Стратегия трансформации общества и возрождение
евразийской цивилизации» (М., 2002),
«Бейбітшілік кіндігі» (А., 2002),
«Сындарлы он жыл» (А., 2002),
«Еуразия жүрегінде» (А., 2005).
«Қазақстан жолы» (А., 2012).
«Тәуелсіздік белестері» (А., 2012).
«Ғаламдық қоғамдастықты түбегейлі
жаңарту стратегиясы және
өркениеттер серіктестігі» (А., 2012).
Кітап еліміздің жаңа тарихын тұтас қамтыған, мазмұны аса бай 4 бөлімнен
тұрады:
Мемлекетіміздің дүниеге келуі. Қазақстанның бірінші жаңғыруы (1991-1995
жылдар);
Ұлы бетбұрыс. Қазақстанның екінші жаңғыруының басталуы (1996-1999
жылдар);
Қияға құлаш сермеу. Қазақстанның екінші жаңғыруы (2000-2010 жылдар);
Қалыптасқан мемлекет. Қазақстанның үшінші жаңғыруы (2010-шы жылдар).
Кітаптың алғысөзінде біздің өз жолымызбен – қазақстандық даму жолымен
жүретінімізге назар аударған Елбасы: «Деректерді талдап, оқиғаларға объективті
баға беруді үйрену ғана емес, тарихи үдерістерді болашақ тұрғысынан терең
түсіну, өткенге қазіргі кезең тұрғысынан көз салу және болашақты ойлай отырып,
өткенді ұмытпау – біздің ортақ міндетіміз. Біз тарихтан өзімізге және еліміздің
одан әрі дамуына қажетті тағылым ала білуге тиіспіз», – дейді.
үміткерлердің қатарында Қазақстан Коммунистік халықтық партиясының
хатшысы, жаһандануға қарсы қағидатты ұстанған Т. Сыздықов және
Қазақстан Кәсіподақтар федерациясының төрағасы, өз бағдарламасында

Ж
қоршаған ортаны қорғауға баса көңіл бөлген А. Құсайынов болды…»

«…Үш тілді қатар меңгерген қазақстандықтардың саны да өсе түсті, елімізде
олардың саны 16 процентті құрады. Біздің елдің азаматтары үш тілді
білу – бұл жаһандану дәуіріне берілген жолдама екендігін, бұл адамның
өмірде зор табыстарға жетуіне жол ашатынын түсіне бастады…»
А
«…2017 жылы «Заманауи қазақстандық мәдениет жаһандану әлемінде»
Һ
А
жобасы («Рухани жаңғыру» бағдарламасы) алдыңғы қатарға шықты, осы
арқылы отандық мәдениеттің озық тәжірибесі, жаңа жетістіктері негізгі үш
тілде лайықты насихатталатын болды…»

«….«Еуропаға Н
жол» мемлекеттік бағдарламасы туралы» жарлық шығарылды.
Бағдарлама Еуропаның көптеген саясаткерлерінің назарын аударған
жемісті жобаға, Қазақстанның жаһанданудағы бағытын айқындауда елеулі Д
құбылысқа айналды…»
А
Н
У
Н.Ә.Назарбаев “Тәуелсіздік дәуірі” – Астана, 2017 ж.
353 б.
436 б.
439 б.
311 б.
«…Жаңа технологиялық ахуал кезіндегі экономиканың
өсуі жұмыспен қамтуды қысқарту арқылы жүргізіледі. Ірі аймақтарды қамтитын
геоэкономикалық бәсекелестік күшейеді, көлемді интеграциялық және
И
инфрақұрылымдық жобаларға кедергі келтіреді…» Н
«…Болжамды сызбаның негізінде Үкімет «Өңірлік даму» бағдарламасын қабылдады.
Мұнда мынадай міндеттер қойылды: өңірлік және әлемдік нарыққа
Т
интеграцияланған экономикалық өсудің ұзақ мерзімді орталықтарын қалыптастыру;
…»
Е
«…«Астана» халықаралық қаржы орталығы …Бірінші кезекте бұл – қаржылық қызмет саласын,
Г
Қазақстан Республикасы құнды қағаздар нарығын инвестициялау үшін жайлы орта
қалыптастыруды, Нью-Йорк, Сингапур, Лондон, Гонконг сияқты халықаралық капитал
Р
нарығына интеграциялануды көздейді….»
А
«….«Нұрлы жол» бағдарламасын жүзеге асыру нәтижесінде 2019 жылға
қарай бірыңғай көліктік және энергетикалық жүйе құрылатын болады.
Ц
Ең бастысы, Қазақстан экономикасының біртұтас ұлттық нарыққа интеграциялануы – бірігу
үдерісі өтеді…»
И
Я

Н.Ә.Назарбаев “Тәуелсіздік дәуірі” – Астана, 2017 ж.
365 б.
381 б.
385 б.
389 б.
«Қазақстан жолы» – Елбасының кітабы Қазақстанның қазіргі тарихының аса
күрделі де жарқын сәттерін баяндайды. Тоғыз тараудың әрқайсысы, тәуелсіз жас
мемлекетіміздің қалыптасу жолындағы айшықты қадамдарын ашып көрсетеді.
Бұл - Қазақстанның 2030 жылға дейінгі Даму стратегиясын жасау жөніндегі
жұмыс, қазіргі қолданыстағы ел Конституциясын қабылдау үрдісі, мұнай-газ
ресурстарын игеруді бастау, ұлттық валютаны енгізу және табысты банк
жүйесін құру туралы жазылған еңбек. Жекелеген тарауларда жекешелендіру мен
жер реформасын жүргізу үрдісі әңгімеленеді, елорданы Астанаға көшіру және
Қазақстан азаматының тұңғыш ғарышқа ұшуы айтылады. Кітап Президенттің
ел жастарына арнаған үндеуі түрінде ойластырылған. Автор бұл кітаптың
Қазақстан көшбасшыларының жаңа буыны үшін қолдан түсірмейтін құралға
айналар деп сенеді.
I. Тәуелсіздік стратегиясы
II. 1995 жылғы Конституция
III. Каспий үшін күрес және мұнай дүмпуі
IV. Теңге – біздің тәуелсіздік нышанымыз
V. Мемлекеттік меншіктен – жеке меншікке
VI. Ұлттық қаржы жүйесі
VII. Жер мәселесінің эволюциясы
VIII. Жұлдыздарға жол салған Қазақстан
IX. Жаңа дәуірдің жаңа астанасы
Елбасы Н.Назарбаевтың тарихи тұрғыда құнды еңбектерінің ең үздігі –
«Қазақстан жолы » атты кітабы. Еңбекте тәуелсіздіктің тарихи орны, заңдық-
құқықтық іргетастың қалыптасуы, экономикалық жетістіктердің жүйелілігі,
әлемдік бәсекедегі Қазақстан жолы жан-жақты байыпталып, соңғы жылдардағы
қол жеткізген табыстарымыздың негізі мен мән-мағынасы орнықты
түсіндірілген. Кітаптың «Тәуелсіздік стратегиясы» деген алғашқы тарауында
тәуелсіздігіміздің тарихи тағылымдары жан-жақты суреттелген.
Кітапты құрайтын «1995 жылғы конституция», «Каспий үшін күрес және
мұнайлы сілкініс», «Мемлекеттік меншіктен жеке меншікке», «Ұлттық қаржы
жүйесі», «Жер мәселесінің эволюциясы», «Жұлдыздарға жол салған Қазақстан»,
«Жаңа дәуірдің – жаңа астанасы» деген тараулардың қай-қайсысында да ел
тарихының ең бір елеулі кезеңдеріндегі саяси, экономикалық, мәдени
дамуымыздың қилы-қилы жолдары тартымды, әрі тағылымды түрде
баяндалады.
Қазқақстанның өткен жолын тоғыз тарауға бөліп қарастырған еңбегінде
Н.Назарбаев осыдан 18 жыл бұрын бастау алған сол ұлы жолдың тармақтарын
алыстағы болашақпен үзіліссіз байланыста қарастырады.
ша ғ
ңы
н
к,
шкн
ег
И
н
ын
ыс
м
м
т
у
н
к Н
ын ғк
ың
ыќ
и
л
рал
Т
ыќ
ж
т
те
ыс
ын
ғћ
н
Е
ға н

ж ы
лн
а
г
у
Г
я
ы
т
ті ац
,
ы
р
Р
сі м
мє
лш
м
лі
еа
а
А
и
ж
то
жа
нс
ік ,
Ц
ры

ын
н
е
та И
шму
ын-
т
ж
с
а
д Я
рй
ыќ
ыл оі
ла
у
уе
д
ыз
т
ың ес
те ае
те
мды т
ед
і
ме
е
Н.Ә.Назарбаев «Ќазаќстан жолы», – Ќарағанды, 2006 ж.
Ќа
жй
алры 126 б.
рс
та ы
дзі 128 б.
п,
ео 178 б.
согі
ғ
Н.Ә.Назарбаев «Сындарлы он жыл» атты еңбегінде өзін ғана емес, бүкіл әлем жұртшылығын мазалап
отырған оқығаларды –жер шарында, аймақта, қз елінде қауіпсіздікті сақтау, жаһандану жағдайындағы
мемлекеттердің, адамдардың тіршілігі, дүние жүзін дүрліктірген терроризмнің кесірі, руханияттың
қоғамдағы ролі, имандылыққа тәрбиелеудегі қызметі, ланкестік пен экономикалық бүліктің алғышарты
болып отырған нашақорлық пен есірткі бизнесінің адам ұрпағына залалы, Каспий қайраңындағы
мұнайдың мол байлығын игеру, бұл аймақтың жанжал көзіне емес, жасампаз істер аймағына айналуын
өз кітабыны арқау еткен. Н.Назарбаев көтерген әр мәселе – жеке елдің, жеке топтың мүддесінен жоғары
тұрады. Бұларда жеке адам мен бүкіл әлем тағдыры өзектес, іштей астасып жатады. Кез-келген
ұлттық мүдделерді сөз еткенде, оларды әлемдік құбылыстармен тығыз байланыста, жалпы адамзаттық
өркениет деңгейінде қарастырады. Снымен қатар Н.Назарбаевты бүкіл қоғаммен бірге жеке адамның
өсіп-жетілуі, толысуы көп қызықтырады. Бұл құбылысты заманмен, бүкіл ғаламмен тұтас алып
қарастырады. «Біздің тәуелсіздігіміздің, керек десеңіз, кез-келген мемлекеттік тәуелсіздіктің қалыптасу
тарихы дегеніміз, – делінген кітапта, – бұл тек қана қоғамдық-саяси қайта құрудың тарихы емес. Бұл
елеулі деңгейде, біздің әрқайсысымыздың толысу тарихымыз. Бұл – өмірлік құндылықтарды, тіпті
өмірдің өз мәнін психологиялық қайта парақтаудың тарихы. Бұл – әлемдік өркениеттің құшағына
халықтардың және біздің әрқайсысымыздың қайта оралуымыздың тарихы» (221 б).
ҚОРЫТЫНДЫ
Жалпы, Н.Ә.Назарбаевтың кез-келген кітабынан, ел
тарихына қатысты маңызды, шынайы дерек көздерін
кездестіруге болады. Н.Ә.Назарбаев еңбектері, деректану
ғылымы тұрғысынан қарағанда, өзінің пайда болуы жағынан
жазба дереккөздерінің жеке адамдық тобына жатады. Ал,
жеке адамдық дерек көздерінің басты ерекшелігі, оларда
субъективті фактордың айрықша орын алуында.Егер осы
тұрғыдан алсақ, Н.Назарбаев еңбектерінің тәуелсіз
Қазақстан тарихының дерек көзі ретіндегі маңызы мен
ерешелігі ең алдымен, оның тәуелсіздік қарсаңындаңы және
тәуелсіздік жылдарындағы ресми лауазымдарына сай
атқарған қызметтерімен тығыз байланысты.
Н.Назарбаевтың өзі «Әділеттің ақ жолы» атты кітабында:
«Өзімнің қызмет жағдайыма орай осы жылдардың
барлығында да, әрдайым оқиғалрдың қалың ортасында жүріп,
оларды талдауға және салыстыруға, қорытындылар жасауға,
шешімдер қабылдауға тура келгендіктен дн, өзімнің жеке
пікірімді айтуға барып отырмын», – деп жазады. Олай болса,
Н.Назарбаев қаламынан туындаған кітаптарының тарихи
маңыздылығы – ондағы тарихи деректердің шынайылығымен
ерекшеленеді. Сондықтан Н.Назарбаев еңбектерін тәуелсіз
Қазақстан тарихының дерек көзі ретінде пайдала білмей, ең
жаңа тарихымызды ашып көрсету мүмкін емес.
Пайдаланылған әдебиеттер және
сілтемелер

Н.Ә.Назарбаев “Тәуелсіздік дәуірі” – Астана, 2017 ж.
Н.Ә.Назарбаев «Ќазаќстан жолы», – Ќарағанды, 2006 ж.
Н.Ә.Назарбаев «Сындарлы он жыл»
https
://baribar.kz/student/21906/n-a-nazarbaevtynh-enhbekterininh-q
azaqstan-tarikhnamasyndaghy-orny
/
https://massaget.kz/layfstayl/alemtanu/Qazaqstanym/15103/
https://elbasy.kz/kk/kitaptar-men-zhariyalanymdar
НАЗАРЛАРЫҢЫЗҒА
РАХМЕТ!

Ұқсас жұмыстар

Стратегиясы қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси бағыты

МЕМЛЕКЕТТІҢ ПАЙДА БОЛУ ТАРИХЫ

Азаматтық қоғам және құқықтық мемлекет

Мемлекетті басқару формасы

Қара нәсіл өкілдері

Құқықтың пайда болуы және қалыптасу жолдары

МЕНШІК ЭКОНОМИКАЛЫҚ ИНСТИТУТ ЖӘНЕ ЭКОНОМИКАЛЫҚ ЖҮЙЕ РЕТІНДЕ

Нормативтік құқықтық акт

Унитарлы мемлекеттер

Ежелгі Үндістанның мемлекеттік құрылысы

Пәндер