ЭКОНОМИКАЛЫҚ СЕРПІЛІС КЕЗІНДЕГІДЕЙ ЖАСАНДЫ ТҮРДЕ




Презентация қосу
ЖОСПАРЫ:

• ӘЛ ЕМ ДІ К Э К О Н О М И К АЛ Ы Қ Д А ҒД АРЫ С
• 1 84 7 -1 8 5 7 Ж Ы Л Ғ Ы А Қ Ш А Д АҒД А РЫ С Ы
• 1 91 4 ЖЫ Л Ғ Ы А Қ Ш А ДА ҒД А РЫ СЫ
• 1 92 9 -1 9 3 3 Ж . Ж . Д Ү Н И Е ЖҮ ЗІ Л ІК
Э К ОН ОМ И К А Л Ы Қ Д А Ғ ДА Р Ы СТ Ы Ң
Е Р ЕК Ш ЕЛ ІК ТЕ РІ
• Ұ Л Ы Д ЕП Р Е ССИ Я
• 1 99 4 -1 9 9 5 Ж Ж М Е К СИ К АН Д Ы Қ А Қ Ш А -
Қ А РЖ Ы Л Ы Қ Д АҒ Д А РЫ С
• 1 99 7 ЖЫ Л Ы - А ЗИ Я Л Ы Қ АҚ Ш А- Қ АР ЖЫ Л Ы Қ
Д А ҒД АР Ы СЫ
• 2 00 7 ЖЫ Л Ғ Ы А Қ Ш А ДА ҒД А РЫ СЫ
• Қ А ЗА Қ СТ АН Д А Б О Л Ғ А Н А Қ Ш А ДА ҒД А РЫ СТ АР Ы
ӘЛ Е МД ІК Э К ОН ОМИ К А Л Ы Қ Д А ҒД АРЫ С

Алғашқы экономикалық дағдарыс 1825 жылы Англияда басталған болатын.
1825 жылғы экономикалық дағдарыс алғаш дүниежүзілік қаржы дағдарысы болып
табылады. 1820 жылдардың басында Латын Америка елдерінің тəуелсіздіктері
үшін күрестері болып жатты. Бұл жағдай Ұлыбритания капиталының массалық
ағымына əкелді. Бұл қаржылар жаңа тəуелсіз республикалардың мемлкеттік
қарыздары мен алтын жəне күміс кендерінің өңдеулерін қаржыландыру үшін керек
болды.
1837-1838 жылғы дағдарыс ағылшын - американдық сипатта болатын.
1836 жылы дүниежүзілік алтын резервтерін қысқарту себебінен ағылшын банкі
есептік мөлшерлеме ставкасын көтере бастады. 1836 ж. желтоқсанда фонд
нарығының келесі құлдырауы Парижде орнады. АҚШ-қа тигізген зардабы көп
болды. Жаңа Орлеандағы мақта бизнес несиеленуінің қысқаруы Нью- Йоркке дейін
таралған банк паникасына айналды. Кең ауқымды паника бір жылға дейін созылған
ұлттық төлем жүйесінің құлдырауына соқтырды. Бұл кризис нарық капиталы каналы
1847 жылғы дағдарыс
1847 жылғы дағдарыс Лондондағы теміржол компанияларының акция
нарықтарындағы спекулятивті серпілістін жаппай күйреу себебінен
туындады.Басқа жағдайлардағыдай сияқты Ұлыбританиядығы сауда
балансы төмендеді, ал Англия банкі есептік мөлшерлемесінің өсуімен жауап
берді. Акция нарығындағы серпілістің аяқталуы дүниежүзілік несие нарығы
арқылы Германия мен Голландияға таралған банк кризисіне соқтырды

1857 жылғы дағдарыс

1857 жылғы дағдарыс АҚШ-та бастау алды.
Калифорниядағы алтын кендері мен британ капиталының
толығуымен дамыған теміржол акцияларының серпілісі
1857 жылдың тамыз айында тоқтатылды. Бұның өзі
массолық банкроттыққа əкелген 1857 жылғы банк
кризисіне соқтырды. Күзде криизс Англияға таралды, ал
одан күшті паникамен континентке қарай бастау алды.
Киндлбергер бойынша бұл кризис Оңтүстік Америка,
1914 жылғы
дағдарыс
І-ші дүниежүзілік соғыстың басталуы күшті
әлемдік қаржы дағдарысымен сəйкес
келді. Басқа кризистерге қарағанда бұл
дағдарыс орталықтан шет елдерге
таралған жоқ, ол соғысып жатқан жақтар
шетелдік активтерді жоя бастаған кезден
бастап бірқатар елдерде бір мезгілде
басталды. Бұл тауар, ақша сияқтв барлық
рыноктардың құлдырауына соқтырды.
АҚШ, Ұлыбритания жəне басқа елдердегі
паника уақытылы орталық
1929—1933 жж. дүниежүзілік
экономикалық дағдарыстың
ерекшеліктеріД А Ғ Д А Р Ы С 1 9 2 9 Ж . Қ А З А Н Д А Ғ Ы
НЬЮ-
ЙОРК ФОНДЫЛЫҚ БИРЖАСЫНДА
МИЛЛИОНДАҒАН АКЦИЯЛАРДЬЩ
БАҒАСЫНЫҢ МИЛЛИАРДТАҒАН
ДОЛЛАРҒА КЕМІП КЕТУІНЕ
БАЙЛАНЫСТЫ ҮРЕЙДЕН БАСТАЛДЫ.
БҰЛ БАҒАЛЫ КАҒАЗДАР РЫНОГІНІҢ
АПАТҚА ҰШЫРАУЫ ЕДІ. АКЦИЯЛАРМЕН
БИРЖАЛЫҚ АЛЫП-САТУШЫЛЫҚ ЖӘНЕ
ОЛАРДЫҢ КУРСЫН 1928—1929 ЖЖ.
ЭКОНОМИКАЛЫҚ СЕРПІЛІС
КЕЗІНДЕГІДЕЙ ЖАСАНДЫ ТҮРДЕ
АСЫРУ ОСЫНДАЙ САЛДАРҒА АЛЫП
КЕЛЕТІНІ КҮМӘНСІЗ ЕДІ. БІРАҚ БИРЖА
АПАТЫ ТЕРЕҢ ЭКОНОМИКАЛЫҚ
ДАҒДАРЫСТЫҢ ТЕК СЫРТҚЫ КӨРІНІСІ
ҒАНА БОЛДЫ.
Ұлы Депрессия
Ұлы Депрессия-1929 жылы басталып,1939 жылға дейін
созылған әлемдік экономикалық дағдарыс.Алайда әлем бұл
депрессияны 1945 жылға дейін бастан кешірді.Сондықтан
да 1930 жылдары Ұлы депрессияның нақты периоды болып
саналады.
Депрессиның жағымсыз әсері АҚШ, Канада, Ұлыбритания,
Германия және Франция сияқты елдерде ұлы тоқыраудың
әсері өте күшті сезілді, бірақ басқа мемлекеттерді де
қамтыды. Әсіресе өнеркәсібі дамыған қалаларға тиген
зияны көп болды. Кейбір елдерде құрылыс саласы
толығымен тоқтап қалды. Төлеу қабілеттілігінің
төмендеуіне байланысты ауыл шаруашылығы өнімдері 40—
60 % төмендеп кетті. Орыс тілінде «Ұлы тоқырау» термині
АҚШ экономикалық дағдарысына байланысты жиі
ҰЛЫ ДЕПРЕССИЯНЫҢ СЕБЕПТЕРІ

КЕЙНСТІК МОНЕТАРИЗ МАРКСИЗМ МАРЖИНАЛЬ
КӨЗҚАРАС М ЗАЕМДАРЫ

капитализмге тән Компания акцияларын
Ақша массасының дағдарыс (ФРС)
кайта өндіру жалпы құнының небәрі 10
жетіспеушілігі . Сол Федеральдық
кризисі % төлеп сатып алуға
кезеңде ақша алтын резерв
болады.Несиенің бұл түрі
қорына қатысты системасының
20-шы жылдары әйгілі
болатын , бұл ақша ақша саясатының
болды,себебібәріакциялар
массасын шектейтін кесерінен болған.
на қатысатын.
• өнеркәсіп өндірісі деңгейі ХХ
САЛДАРЫ ғасырдың басындағы
деңгейге дейін шегіндірілді ,
яғни 30 жыл артқа
жылжыды .
• Дамыған нарық экономикасы
бар индустриалды елдерде
30 млн жұмыссыздар саны
белгіленді
• Фермерлермен ұсақ
саудугерлердің,орта таптың
өкілдерінің жағдайы
төмендеді. Олардың көбі
кедейшіліктің шегіне жетті
1994-1995 ЖЖ
МЕКСИКАНДЫҚ АҚША-
ҚАРЖЫЛЫҚ ДАҒДАРЫС сі.

1980 жылдардың соңында мексика үкіметі
мемлекетке инвестицияларды тарту
саясатын жүргізді. Атап айтқанда, билеушілер
фонд биржасын ашты. 1989-1994
жж Мексикаға шетелдік капитал ағымы келіп түсті.
Кризистің бірінші байқалуыМексикадан
капиталдың қашуы: шетелдіктер елдегі
экономикалық кризистен
күдіктене бастады. 1995 жылы елден 10 млрд.$
шығарылды. Банк жүйесінің
кризисі басталды
1997 жылы- Азиялық ақша-
қаржылық дағдарысы

АЗИЯЛЫҚ ФОНД НАРЫҒЫНЫҢ ЕКІНШІ
ДҮНИЕЖҮЗІЛІК СОҒЫСТАН КЕЙІНГІ ЕҢ АУҚЫМДЫ
қ ұ л а у ы . А з и я л ы қ а қ ш а - қ а р ж ы л ы қ к р и з и с і - о ң т ү с т і к - ш ы ғ ы с А з и я л ы қ ш ет ел д і к

и н в е с т о рл а р д ы ң к е т у с а л д а р ы . С е б е б і - а й м а қ т ы қ ұ л т т ы қ в а л ю т а л а р д ы ң

де вал ьваци я сы жə не о ңт үс т ік- шығыс А зи я лық ел де рдің т ө лем бала нс ының

де фици т інің жо ға р ы де ңгей і. Эк оно м ис терд ің п ікір і бо й ынша , азя лық к ри з и с

əл е мдік ЖІӨ-ді 2 трл н $ - ға де й ін т өм е ндетт і.
2007Ж ЭКОНОМИКАЛЫҚ ДАҒДАРЫСТЫҢ
БАСТАЛҒАНЫНАН БАСТАП, ƏЛЕМ БОЙЫНША
қаржылық кəсіпорындардың шығындары
1 т рл . д о л л а р д ы қ ұ р а д ы . О с ы н д а й
2007 жылғы
дағдарыс
ə р е к ет т е р Ж а п о н и я , Е О э к о н о м и к а л а р ы н р е ц е с с и я ғ а
ұшыратты. Бірақ
дағдарыстың бұнымен тоқтайын деген түрі жоқ.
Халықаралық Валюталық Фондтың мəлімдеуі
б о й ы н ш а б ү к і л ə л е м д і к қ а р ж ы м е к е м ел е р і м е н
банк тердің шығындарының көлемі
1 , 4 т рл д о л л а р ғ а д е й і н к ө т е р і л е д і . Б ұ н ы д а ғ д а р ы с т ы ң
жаңа нарықтарды
жаулауымен, яғни оның жоғарғы ипотек адан
қарапайым ипотек аға, одан
т ұ т ы н у ш ы л ы қ н е с и ел е р г е , к о м м е р ц и я л ы қ
жылжымайтын мүлікке, түбінде
к орпоративті сек торды қамт уымен түсіндіреді.
Қазақстанда болған дағдарыстар

Жалпы еліміздегі экономикалық дағдарыс
1991 жылдан басталған жоқ , ол сонау Кеңес
басшылығының 1985-1991 жалдардағы
экономикалық саясаты экономиканы
дағдарысқа сол кезден бастап бұрған еді .
Әуелі кәсіпорындар , сонан кейін аймақтар
қалыптасқан жаруашылық байланыстарын үзе
бастады , бартерлік қарым - қатынастарға
көшті , мемлекеттік тапсырыс бойынша өнім
өткізуді тоқтатты , таза пайданы тұтыну
қорларына айналдырды
19 91 -1 99 5 Ж .Ж.
ДАҒ ДАРЫ С
1991-1995 жылдардағы экономикалық өсудегі
дағдарыстың басты себебі инфляциялық жағдай
болып табылады . Өйткені 1992-1994 жылдарда
елімізде инфляция қарқыны тым үлкен болды .
Инфляция деңгейі 2000 % -дан асып кетіп ,
гиперинфляцияны құрады.Осыған байланысты 1993
жылы ұлттық валютамыз теңгені енгізуімізге тура
келді . Алайда соның өзінде инфляция белең алып
отырды . Осы мәселе туралы ұлттық валюта
енгізілгеннен бастап елдегі банк жүйеміз нақты
ақша несиелік және валюталық реттеуге кірісті .
Пайдаланылған әдебиеттер:

• H TTPS: / / ST UD . K Z / R E F ERAT / SH OW /
5 3 7 1 3 # &G I D = 1 &P ID = 33

• H TTPS: / / ST UD . K Z / R E F ERAT / SH OW /
9 9 5 7 2 # &G I D = 1 &P ID = 14

• H TTPS: / / B A R I BA R. KZ / STUD EN T/
2 6 0 3 6 / 1 9 2 9 -1 9 3 3 - ZH ZH -
D UN I E ZH UZI L I K- E KON OMI KALYQ -
DAG H DARYST Y N H -E R E KSH E L IKT E R I /

• H TTPS: / / A B AI . K Z / POST / 4 9 7 6 2

Ұқсас жұмыстар
Бұқаралық коммуникация әлеуметтануы
Трансплантациялық антигендер
Теңгенің шығу тарихы
Дәрілік аллергия
Жасанды тыныс алдыру
Қазақстан Республикасының Ұлттық валютасының қалыптасуы мен нығаюы
ҚР инфляцияға қарсы саясаты
Жаңа экономикалық саясат және Семей өңірінің қоғамдық- саяси өмірі
РЕФОРМАЛАРЫНЫҢ ЖАҢҒЫРУЫ КЕЗЕҢДЕРІ МЕН ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ
Саяси модернизация түсінігі
Пәндер