Әлеуметтік институт, оның мәні




Презентация қосу
«Оңтүстік Қазақстан медицина академиясы» АҚ
Әлеументтік – гуманитарлық пәндер кафедрасы

Тақырыбы: Негізгі әлеументтанулық бағыт тұрғысынан
қоғамдағы кезкелген құбылыс туралы.

Орындаған : Кәрімжан.К
Тобы : В-ЖМҚА-07-19
Қабылдаған :Қаратаева.Ф
Негізгі әлеументтанулы
қ бағыт тұрғысынан қоғ
амдағы кезкелген құбы
лыс.
Мазмұны:
01 Әлеуметтік ұйымдар, олардың түрлері.

02 Әлеуметтік ұйымдардың қоғамдағы рөлі.

03
Әлеуметтік институт, оның мәні.

04 Әлеуметтік институттардың негізгі
функциялары.
Әлеуметтік ұйымдар, олардың түрлері.


Тұлға, отбасы, топ, қауымдастық - әлеуметтік құрылымның адами
материалдары. Алайда адамдар қоғамда жай механикалық түрде біріге салмайды,
белгілі бір жағдайда, белгілі бір қажеттілікпен ұйымдасады, біреуі
басқарушылық функция атқарса, екіншісі – басқарылады, біреуі ой еңбегімен
айналысса, екіншісі дене еңбегімен айналысады және т.б. Сөйтіп бірін бірі

болып әлеуметтік құрылымның маңызды элементіне айналады.
Ұйым түсінігінің әртүрлі мәні бар, бірақ негізінен үш мағынада

толықтырып, белгілі әлеуметтік бірлікті (единица) құрап, ұйым деген атқа ие

қолданылады.
Біріншіден, ұйым деп белгілі әлеуметтік функция атқаратын
01 Мекемені атаймыз. Мысалы, мемлекеттік, саяси, қоғамдық,
өндірістік, ауылшаруашылық, мәдени және т.б.

Екіншіден, ұйым деп құрылымның элементтерінің тәртіптелу деңгейі,
02 объектінің ішкі құрылымын айтамыз. Бұл мағынада объектінің жоғары немесе
төмен ұйымдасқандығы туралы айтады. Барлық әлеуметтік объектілердің өзінің
ұйымы бар, яғни өзін құрайтын элементтердің байланыстары бар.

Үшіншіден, ұйым деп бір нәрсені ұйымдастыруға, әлеуметтік объектілер
03 қызметін үйлестіруге бағытталған адамның қызметі түсіндіріледі. Бұл
мағынада митингілерді, демонстрацияларды, спорттық кештерді және т.б.
ұйымдастыруды айтады.
Сонымен әлеуметтік ұйымдар -
әлеуметтік жүйенің маңызды элементтері ретінде қоғам мүшелері үшін
әлеуметтік мәнді қатынастарды тәртіпке, ретке келтірудің, тиянақтаудың,
оларды міндетті етудің негізінде қалыптасады. Әлеуметтік ұйымдар дегеніміз белгілі
бір әлеуметтік топтар мен индивидтердің мүддесін білдіріп, оны қорғайтын, алдына
қойған әлеуметтік мақсатқа жету үшін ерікті түрде мүшелікке кірген, оған
материалдық көмек көрсететін, мүшелерінің арасында еңбек бөлінісі жүзеге асқан,
Төменнен жоғарыға дейін тұрақты ұйымдық құрылымы бар, өзін-өзі басқаратын
азаматтардың бірлестігі.
Әлеуметтік институт, оның мәні.
«Әлеуметтік институт» ұғымы қоғамдық байланыстарды
стандарттау, реттеу, заңдастыруды сипаттайды. Ал сол
стандарттау, реттеу, заңдастыру процесін
«институттану» дейді.

Ол заңдастырылған немесе
заңдастырылмаған ережелер, принциптер,
нормалар мен бағдарларды құрайды. Бұлар
адамдардың әрқилы қызметтерін, әркелкі
іс-әрекеттерін бір әлеуметтік рольдер мен
статустар жүйесіне, іс-әрекеттер жүйесіне
ұйымдастыру үшін керек.
Қоғам — әлеуметтік институттардың
біртұтас жүйесі. Әлеуметтік Айталық, бірінші топта —
институттардың әрқайсысы өзінің экономикалық институттар. Олар
функцияларын, міндеттерін атқара ұлт
отырып, қоғамның қалыпты тіршілігі тық және трансұлттық
мен дамуын корпорациялар, қоғамдық
қамтамасыз етеді. Қоғамдағы орнына, өндірісті, шикізат өнімдерін
атқаратын міндеттеріне, қызметінің A B өңдеуші барлық зауыт, фабрика
сипатына қарай оларды ғалымдар лар, экономикалық бірлестіктер,
бірнеше топқа біріктіре отырып шағын және орта кәсіпорындар
C D мен шаруашылықтар, индустрия
қарастырады.
және ауыл шаруашылығында
қызмет көрсетуші субъектілер,
шару шаруашылықтары,
экономика институттарын өзара
байланыстырушы жүйелер,
банктер т.б.
Әлеуметтік институттар алғашқы қауымдық қоғамнан қазіргі заманға дейінгі кез келген
қоғамда болған. Оларсыз қоғам өзін құрайтын адамдар ға қатысты өзінің негізгі
функцияларын – біріктіру қорғау, қамтамасыз ету, тұлғаны әлеумттендіру, рухани және мәдени
даму, т.б. орындай алмас еді. Адамдардың әлеуметтік өзара байланыстары мен қарым-қатынас
тары мінез-құлықтың жалпы ережелері мен қоғамдық мүддеге және жеке адамдардың
мүддесіне қол жеткізудің қалыптасқан, рұқсат етілген тәсілдерінің негізінде құрылады. Ең
алғашқы институттардың бірі жыныстық қатынастарды, қандас туыстар мен тайпаластар
арасындағы қолдау көрсету мен өзара көмектесуді реттеген, мәдени сабақтастықты, әлеуметтік
тәжірибені ұрпақтан ұрпаққа беру нормаларын баянды еткен отбасы және неке институты
болып табылады.
Қоғамдық байланыстар мен қарым-қатынастарды
тәртіпке келтіру, ресмилендіру және стандарттау
процесі институционалдандыру деп аталады.
Қоғамның белгілі бір байланыстардың әлеуметтік
ұйымдастыруға қажеттілігін ұғынуы барысында сол
қажеттілікті қанағаттандыра алатын әлеуметтік
нормалар, ережелер, мәртебелер мен рөлдер бекиді.
Әлеуметтік институттың қызмет атқаруына жәрдем
десетін жалпы мақсаттар, топтар және ұйымдар
қалыптасады, институттың барлық мүшелерін
қамтитын нормалар мен санкцияларды қолдану
ресімдері, мәртебелер мен рөлдер жүйелері
құрылады.
Әлеуметтанудың обектісі мен пәні.
Объект дегеніміз – бізді қоршап Бұлар зерттелетін объекті
тұрған объективтік нақтылы өмір, ол болғаннан кейін
қоғам, адамдар, оның алуан түрлі субъектіден тәуелсіз, тыс
бірліктері (отбасы, топ, өмір сүреді. Оларды адам
тап, әлеуметтік мекемелер, өзінің теориялық немесе
институттар, мемлекет, т.б.), тіпті Практикалық мәселелерін
адамның өзі, оның шешу арқылы алға қойған
барлық іс-әрекеті, қызметі, санасы, мақсатына жету үшін
тәртібі, т.б. Пайдаланады.
Әлеуметтану ұғымын XIX ғасырдың
ортасында атақты француз
әлеументтанушысы Огюст Конт енгізді.
Оның алғашқы мазмұны қоғамтану болатын.
Тек қана кейіннен, әлеуметтану пәнінің
осы ғасыр ішінде рет ауысына байланысты
ол өзінің дұрыс, дәл атын тапты.
Әлеуметтанудың зерттеу объектісі – социум деп аталатын әлеуметтік
шындық.Әлеуметтік шындық ұғымы әлеуметтануда екі түрлі
мағынада қолданылады. Кең мағынада алғандағы әлеуметтік шындық –
қоғамның өзі немесе қоғамдық өмір. социум, қоғам деген ұғымдар
синонимдер ретінде қолданылады. Тар мағынада алғандағы әлеуметтік
шындық дегеніміз – адамдардың әртүрлі деңгейдегі өзара іс-әрекетінен Әлеуметтанудың
пайда болған құбылыстармен, процестермен тығыз байланысқан
қоғамдық болмыстың қасиеті, бір қыры. Осыдан әлеуметтанудың пәні
зерттеу объектісі
шығады. Әлеуметтанудың пәні деп отырғанымыз – қоғам мен адамның
беймәлім қырлары, құпия жақтары, яғни олардың арасындағы
қатынастар, байланыс механизмі мен құрылымы, әлеуметтік
ұйымдар, әлеуметтік институттар, әлеуметтік іс-әрекет пен адамдардың
мінез- құлықтары, мүдделері мен мұқтаждықтары, құндылықтары,
бұлардың өмірде байқалуы мен өзгеріске ұшырауын қалыптастырған
себептер және олардың
нәтижелері.
Әлеуметтанудың білім құрылымы
Құрылым дегеніміз – біртұтас әлеуметтік
Бұл мәселе жөніндегі әзірше құбылыстар мен процестердің элементтері мен
әлеуметтанушылардың арсында белгілі бір бөліктерінің іштей өзара орналасуын айтамыз.
ортақ пікір әлі қалыптаспаған.

Меніңше, әлеуметтанудың Қандай да бір ғылым болмасын,
құрылымына, оның таным білім оның белгілі бір құрылымы болады.
деңгейлеріне анықтама беру үшін Бұл құрылым сол ғылымның
алдымен құрылым, деңгей қоғамда алдына қойған міндеті мен
деген ұғымдарға анықтама берген атқаратын қызметіне байланысты
жөн анықталады.
Қорытынды
Жалпы қоғамның дамуын адамдардың
интелетуалды ақыл – ойының, санасының
бір ізгілікпен дәйекті дамуы. О.Конттың
пікірінше, ғылым позитивтік сипатта болуы
керек, үйрену керек. Нақтылы фактілер –
бұл әлеуметтік құбылыстар мен процестер.
Қоғамның белгілі бір байланыстардың
әлеуметтік ұйымдастыруға қажеттілігін
ұғынуы барысында сол қажеттілікті
қанағаттандыра алатын әлеуметтік
нормалар, ережелер, мәртебелер мен рөлдер
бекиді.
Әдебиет:

1.Назарбаев Н.Ә. Қазақстан жолы – 2050: Бір мақсат, бір мүдде, біл
болашақ.Қазақстан Республикасының ПрезидентіН.Ә. Назарбаевтың
Қазақстан халқына Жолдауы. 2014 жылғы 17 қаңтар.
2. Назарбаев Н.Ә. «Қазақстанның үшінші жаңғыруы: жаһандық
бәсекеге қабілеттілік» Қазақстан Республикасының Президенті - Ұлт
Көшбасшысы Н.Ә. Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауы.
//Егеменді Қазақстан. 31 қаңтар 2017 ж.
3. Назарбаев Н.Ә. Мемлекет басшысының «Болашаққа бағдар: рухани
жаңғыру» 12сәуір 2017 ж.
4.Әбдірайымова Г.С. Жастар социологиясы: оқу құралы. 2-басылым. –
Алматы: «Қазақ университеті», 2012. – 224с.
Назарларыңызға рақмет!

Ұқсас жұмыстар
Қаржы институттарының дамуы
Мәдениет саласындағы ғылымның функциялары
Әлеуметтік басқарудың мәні,мазмұны
Философия ғылымның ғылымы немесе Философия - ғылымның патшайымы
Қоғам және әлеуметтік институттар
Білім беру әлеуметтік институт ретінде және оның қазіргі қоғамдағы алғышарттары
Өсімдіктердің биологиясы және биотехнологиясы институты
Әлеуметтік институттар
Институттардың негізігі мақсаты - жеке адамдардың, топтардың және жалпы қоғамның іргелі қажеттіліктерін қанағаттандыру
Қазақстан Халқы Ассамблеясы саяси институт ретінде
Пәндер