Тотығу - тотықсыздану реакцияларының түрлері




Презентация қосу
§44Тотығу –тотықсыздану
реакцияларының түрлері
Сабақтың оқыту мақсаттары:

-Маңызды тотықтырғыштар мен
тотықсыздандырғыштарды анықтау
-Тотығу-тотықсыздану реакцияларының
түрлерін білетін боламыз
Сабақтың жоспары:
-Сергіту сәті
-Алдыңғы сабаққа шолу
-Жаңа сабақ
-Есептер шығару
-Рефлекция
-Бағалау
«Жылы лебіз!»
Шарты: шеңбер болып тұрып,оқушылар сабақ
басында бір-бірлеріне деген өздерінің жылы
лебіздерін жеткізеді
« Кім жылдам?»» әдісі

1. Тотығу дәрежесі +4 ке тең
а) CO2 ә) K2O б) HF в) H2O
2. Қай қосылыста элементтің тотығу дәрежесі нольге тең ?
а) FeS ә) F2 б) CaF2 в) Ca3(PO4)2
3. Қосылыстардағы хлордың +7 тотығу дәрежесін анықта
а) KClO3 ә) HClO4 б) HCl в) Cl2
4. Қосылыстағы металл атомдарының тотығу дәрежесі
а) үнемі оң б) бірде оң, бірде теріс
ә) үнемі теріс в) нольге тең
5. Күкірттің төменгі тотығу дәрежесі неге тең?
а) -6 ә) -4 б) -2 в) 0
Қандай заттар тотықтырғыш , ал кандай
заттар тотықсыздандырғыш болуы мүмкін ?
Тотығу - тотықсыздану реакцияларында тотығу
дәрежелері жоғары атомдар тек қана
тотықтырғыш , тотығу дәрежелері төмен
болса,тек қана тотықсыздандырғыш,ал тотығу
дәрежелері ауыспалы атомдар реакция типіне
және оның жүру жағдайына байланысты
тотықтырғыш та,тотысыздандырғышта болуы
мүмкін.
Тотығу дәрежесі ауыспалы атомдарына
салыстырмалы сипаттама(күкірт атомына)
Тотығу дәрежесі Тотығу дәрежесі Тотығу
жоғары төмен дәрежесі
аралық атомдар
a)тотығу a)тотығу a)тотығу
дәрежесі дәрежесі дәрежесі әрі
төмендейді. жоғарылайды. төмендейді,әрі
Мысалы Мысалы жоғарылайды
S+6 +2e= S+4 S-2 -6e= S+4 Мысалы:
S-2 -8e= S+6 S+4 +6e= S+2
S+6 +6e= S0
S+6 +8e= S+2 S+4 +4e= S0
S+4 -2e= S+6
Маңызды тотықтырғыштарға : оттек , озон .
галогендер , азот қышкылы , концентрлі күкірт
қышқылы , сутек пероксиді және т.б. жатады .
Маңызды тотықсыздандырғыштар : сутек ,
металдар , көміртек , көміртек ( ІІ ) оксиді және
т.б.
Тотығу - тотықсыздану реакцияларының
тектотықтырғыштар ( мысалы : HNО3 , және Н2
SO4)арасында немесе тек тотықсыздандырғыштар
( H2S және НІ ) арасында жүруі мүмкін емес .
Тотығу - тотықсыздану реакцияларының 4 түрі
бар .
1. Молекулааралық тотығу - тотықсыздану
реакциялары . Реакция барысында әртүрлі
бастапқы заттардың құрамына кіретін элемент
атомдарының тотығу дәрежелері өзгереді :
Fe2 -3O3 + 3C-2 О = 2Fe0 + 3С +4 О2 2.Молекулаішілік
тотығу - тотықсыздану реакциялары . Реакция
барысында бастапқы бір заттың құрамындағы
әртүрлі элемент атомдарының тотығу дәрежелері
өзгереді :
4Fe2+2 S+6 O4 -2 = 2Fe2+3 O3+ 4S+4O2 + O20
3.Өздігінен тотығу , өздігінен тотықсыздану
реакциялары . Бұл процестерде тотықтырғыш пен
тотықсыздандырғыш рөлін бір ғана элемент атомы
атқарады . Өздігінен тотығу . өздігінен тотықсыздану
реакциялары 2 түрге бөлінеді:

- Диспропорциялану
- Конпропорциялану
Диспропорциялану ( дисмутация ) процесс
нәтижесінде бір элементтің тотығу дәрежесі жаңа екі
тотығу дәрежесін алады . Пайда болған тотығу
дәрежелерінің мәні бастапқыдан үлкен немесе кіші
болады .Мысалы :
CI20 + H2+О2- = H+CI- О-2 + H+CI
Конпропорциялану.Бұл процесс барысында бір
элементтің әртүрлі тотығу дәрежесіндегі атомдары
бір тотығу дәрежесіне де болады.Пайда болған
тотығу дәрежесі бастапқы тотығу дәрежелеріне
аралық болады.Мысалы:
S+4O2 + 2H2S=3S0 +2H2O
Есептер шығару

1.Бром мен күкірт диоксиді арасындағы тотығу-
тотықсыздану реакциясының сызбасы
берілген
SO2 +Br2+H2 O= H 2SO4 +HBr
a)сызбадағы әр элементтің тотығу дәрежесін
анықтаңдар
ә)сызбадағы тотықтырғыш пен
тотықсыздандырғышты көрсетіңдер
б)реакция сызбасына коэффиценттер қойыңдар
2.Концентрлі күкірт қышқылы мен марганец
диоксиді арасындағы тотығу-тотықсыздану
реакциясының сызбасы берілген
MnO2 +KI-+H 2SO42- =Mn2+ SO4+I2 +K2 SO4+H2O
a)сызбадағы әр элементтің тотығу дәрежесін
анықтаңдар
ә)сызбадағы тотықтырғыш пен
тотықсыздандырғышты көрсетіңдер
б)реакция сызбасына коэффиценттер қойыңдар
Сәйкестендіру:
1. Молекулааралық
тотығу - тотықсыздану Fe2 -3O3 + 3C-2 О = 2Fe0 +
реакциялары . 3С +4 О2

2.Молекулаішілік S+4O2 + 2H2S=3S0
тотығу - тотықсыздану +2H2O
реакциялары .

3.Диспропорциялану Fe2 -3O3 + 3C-2 О = 2Fe0 +
3С +4 О2

CI20 + H2+О2- = H+CI- О-
4.Конпропорциялану 2
+ H +CI –
«Ой-талқы»әдісі
-Тек қана тотықтырғыштарға мысал келтіру
-Тек қана тотықсыздандырғыштарға мысал келтіру
-Қандай заттар әрі тотықтырғыш,әрі
тотықсыздандырғышға мысал келтіріңдер
Рефлексия «Үш ҚҚҚ»әдісі(2мин)
Мен үшін қызық болған дүние...
Мен үшін қиын болған дүние....
Мен үшін құнды болған дүние..
Қалыптастырушы бағалау
Үйге тапсырма: §45Тотығу-тотықсыздану
реакцияларын электрондық баланс әдісімен
теңестіру
Назарларыңызға рахмет!

Ұқсас жұмыстар
Тотығу - Тотықсыздану реакцияларына анықтама
Кешенді қосылыстардың аналитикалық химиядағы маңызы
Тотығу - тотықсыздану процесі
Тотығу - тотықсыздану реакциялары
Гальваникалық элементтер
Титриметрлік талдау
Көмірсулардың катаболизмі
PIZA тапсырмалары кіріктірілген тотығу-тотықсыздану реакциялары. Презентация
Қосылыстағы металл атомдарының тотығу дәрежесі
Гальваникалық элемент
Пәндер