Жұмсақ және сұйық дәрілік түрлер

Презентация қосу

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ АУЫЛ ШАРУАШЫЛЫҒЫ МИНИСТРЛІГІ
Жәңгір хан атындағы Батыс Қазақстан аграрлық- техникалық университеті

«Ветеринарлық мединица және мал шауашылығы»
«Ветеринария және биоқауіпсіздік» жоғары мектебі

БАӨЖ №2
Тақырыбы: Жұмсақ және сұйық дәрілік түрлер
Орындаған: ВС-41 топ студенттері Абдуллаева А.

Байғараш А.

Жайлауова А

Лұқбанова М.

Сарқбай Г.

Нұрпейісов И.

Тексерген: а.о. Душаева Л.Ж.

Орал,2020
Кіріспе

Биофармация дәрілік түрді – ағзаға дәрінің
максимальды терапевтік эффектісін
Консистенциясына байланысты
қамтамасыз етіп, сонымен бірге жағымсыз сұйық, жұмсақ және қатты
жанама әсерін минимальды, қолдануға дәрілік формаларды
ыңғайлы және сақтау кезінде тұрақты ажыратады;
болатын препараттың фармакологиялық
рациональды түрі ретінде белгілейді.
Жұмсақ дәрілік турлері

Жұмсақ дәрілік турлері – ежелгі дәрілік
формалардың бірі, дерматология, көз, хирургия,
косметика тәжірибелерінде кеңінен қолданылады.
Жұмсақ дәрілік турлерінің классификациясы
Қолдану мақсатына және орны 1) дерматологиялық
бойынша жұмсақ дәрілік турлерді 2) шырышты қабықшаға жағылатын
келесі түрлерге бөледі: 3) хирургиялық жараларды және
күйіктерді емдеуге
Әсер ету сипаттамасына қарай: • резорбтивті
• орынды әсер ететін

Дисперстік жүйенің типіне бойынша: • гомогенді
• гетерогенді

Консистенция бойынша: • Пасталар
• Жақпа майлар
• Крем
• Гельдер
• Линименттер
• Жұмсақ дәрілік турлерідің негізін таңдау, ЖДТ әрекетінің мақсатына,
орнына және сипатына, сонымен қатар дәрілік заттардың физико-
химиялық қасиеттеріне байланысты болады.

Жақпа майдын негіздеріне талаптар:
• терінің рН-ын өзгертпеуі (тері рН=3-4)
• терілік демге кедергі келтірмеуі
• әр түрлі агрегатты күйдегі дәрілік заттарды жақсы қабылдауы
• химиялық индифференттілік
• сақтау кезде тұрақтылық
• микроорганизмдердің әрекетіне тұрақтылық
• сәйкес консистенциялы болуы керек
• теріден және киімнен оңай жойылуы
Жалпы қабылданған классификация бойынша, яғни негіздің
сумен әрекеттесу қабілеттілігі бойынша:

гидрофобты / липофильді гидрофильді гидрофильді – липофильді /
дифильді.
Оларға майлар, май тәріздес
заттар, балауыздар,
көмірсутекті және
силиконды негіздер жатады.
Жақпа майлардан дәрілік заттарды босату жылдамдығына
және толықтығына келесі факторлар әсер етеді:
• дәрілік заттардың физико-химиялық күйі,
• олардың концентрациясы,
• негіздің табиғаты,
• жақпа май дайындаудың технологиялық процесі.

Жақпа майлардан дәрілік заттарды босату
жылдамдығы “in vitro” және “in vivo”
әдістерімен зерттеледі.
Фармакокинетика элементтері

• Биофармация дәрілердің терапевтік
тиімділігіне фармацевтік факторлардың
әсерін ғана емес, сонымен қатар олардың
ағзада тасымалдануын зерттейді.
• Фармакокинетика дәрінің ағзада жылжуын
зерттейтін ғылым, яғни биофармацияның бір
саласы болып табылады.
Дәрілік заттардың ары қарай тасмалдануы пассивті
(диффузия және конвекция) және активті (ағза
ұлпалары мен жасушаларының қазметі арқылы
жолмен жүреді.
Дәрілік түрден дәрілік заттардың босап шығу
жылдамдығы (кинетикасы) фармацевтік факторлар
тобына тәуелді болады.
Дәрілік заттардың ағзада таралуы

• Осы процесс ретінде дәрілік препараттың тасымдалдағыш
сұйықтықтырға (қан, лимфа) ғана емес – дистрибуция,
сонымен қатар бүкіл ағзаның ұлпа, мүшелерінде таралуы –
инвазия жатады.
• Дәрілік заттардың биотрансформациясы (метаболизм)
• Ағзадан дәрілік заттардың немесе олардың
метаболиттерінің бөлініп шығуы
Дәрілік түрлердің биологиялық тиімділігі

• Дәрілердің терапевтік адекватсыздығы анықталған соң дәрілерді дайындау
процестерді, сонымен қатар олардың сапасын бақылауды қарастыруда елеулі
өзгерістер өтеді. Дәрілердің тауарлық сипаттамасын (сыртқы түрі, физико-
химиялық қасиеттері және т.б.) Сонымен бірге әсер етуші заттардың сандық
мөлшерін де анықтау нәтижесінде дәрілік түрлердегі препараттың белсенділігінің
мүмкін болатын өзгерістері туралы мәліметтерді алуға болмайтынының шамасы
белгіленді.
• Толық мәлімет алу үшін әсер етуші заттың “тиімділігін” білуі қажет. Осы термин
дәрілік түрден ағзаға дәрілік заттың қандай бөлігі (қанша мөлшерде) сіңірілетіннін
көрсетеді.
Биологиялық тиімділік анықталады:

А. препараттың қандағы салыстырмалы мөлшері
ретінде (яғни сәйкес қабылданған дәрілік түрдегі
дәрілік заттың жалпы мөлшерімен
салыстырғанда);

Б. препараттың қанда пайда болу жылдамдығы
ретінде.
• Биологиялық тиімділіктің абсолютті және салыстырмалы
түрін ажыратады. Егер стандартты дәрілік түр ретінде
тамырға енгізуге арналған ерітінді қолданылса, абсолютті
биологиялық тиімділік туралы айтуға болады.
• Күре тамырға енгізілетін инъекция едәуір анық нәтижелерді
көрсетеді. Себебі дәрінің барлық дозасы бірден қан
айналудың үлкен шеңберіне барады. Сонда препараттың
биологиялық тиімділігі іс-тәжірибеде 100% болады.
• Фармакокинетикалық әдіс бойынша дәрілердің БТ анықтау кезінде бір
қатар жағдайларды сақтау керек, соның ішінде ең маңызды келесі болады:
• А. Талдау жүргізу үшін биологиялық сұйықтықтардың сынамаларын алу
уақытын дұрыс таңдау;
• Б. Сынамаларды алу жиілігі.

• Сынамаларда препарат концентрацияларын анықтайды. Әдетте
сынамаларды таңдап алу үшін күре тамырдың немесе артериялық қаны
немесе несеп қолданылады. Бірақ кейбір дәрілік түрлердің (жағар майлар,
пластырлер және т.б.), Биологиялық тиімділігін дәрілік заттың нағыз әсер
ету орнында анықтау тиіс болады, мысалы тері беткейіне жағылатын
дәрілер.
• Биологиялық сұйықтықтардағы дәрілік препараттардың (немесе оның
метаболиттерінің) мөлшері бойынша мәліметтерді кестеге енгізіп,
препараттың уақытқа байланысты кинетиканың тәуелділік графигін
сызып, фармакокинетикалық әдістер көмегімен дәрілердің биологиялық
тиімділігін есептейді.
Қортынды

• Қазіргі заман фармациясында дәрілік түр туралы түсініктеме маңызды түрде
өзгерді. Соңғы уақытқа дейін дәрілік түр туралы түсінік елеулі түрде маңызды
емес позицияда қарастырылған. Осыған байланысты дәрілік түр түсінігі
негізінен, тек қана технологиялық және тауарлық талаптарына сәйкес болу
көз-қарасынан қарастырған, яғни дәрілік түр бұл қолдануға азды-көпті
ыңғайлы, сәйкес қасиеттерге ие болған (масса, өлшем, механикалық беріктік,
ыдырағыштық, консистенция, препарат дозасы, сыртқы түрі,
органолептикалық қасиеттері және т.б.) дәрілік заттардың түрі.
Қолданылған әдібиеттер:

• Сагиндыкова Б.А., Торланова Б.О., Анарбаева Р.М., Кыдыралиев Б.С. Биофармация и
элементы фармакокинетики. Учебное пособие.– Шымкент .– 2008.– 68 с.
• Байзолданов, Т. Биофармация : оқу-әдістемелік құралы . - алматы, 2009. – 50 экз.
• Технология лекарственных форм. - (Под ред. Ивановой Л.А.) – 1991. - Том 2.
• https://rector.kz/umkd/id/14054
• https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%B9%D0%BB%D0%B0%D1%80

Ұқсас жұмыстар

ДӘРІЛІК ҮЛГІЛЕРДІҢ МЕДИЦИНАДА

Жағар майлар

Балаларға арналған дәрі түрлері

Сұйық дәрілік түрлерде қолданылатын еріткіштер

Бюреткалық қондырғыны қолданып сұйық дәрілік түрлерді дайындау

Рецептерде дәрілік түрлердің жазылу ережелері

Педиатрияда қолданылатын дәрілік препараттар

Нәрестенің дене салмағы

Бейсу еріткіштер

Тұнба және қайнатпалар түсінігі

Пәндер