Медициналық гельминтология

Презентация қосу

Жалпы гельминтология
(анықтамасы,құрамы және
ветеринариялық
гельминтология көлемі)
Орындаған:

Қабылдаған:
Гельминтология (грек. helmіnts – құрт және logos – ілім)-бұл мал-
жануарлар,адам организмінде кездесетін паразит ішқұрттарды және олар
қоздыратын гельминтоздарды,оларға қарсы күрес шараларын зерттейтін
кешенді ғылым.
Гельминтология XVIII ғ-дың 2-жартысында
қалыптаса бастады. Оның негізін салушы неміс
ғалымы К.А.Рудольфи болды. Гельминттер
фаунасы, жүйеленуі, даму сатылары туралы
алғашқы деректер Дания зоологі И.Стенструп,
неміс ғалымдары Р.Лейкарт, Г.Кюхенмейстер,
француз А.Райе, т.б. еңбектерінде (XIX–XX ғ-лар)
баяндалған. Қазақстанда Гельминтологияны дамыту
ісіне К.И.Скрябин (КСРО-дағы Гельминтология
негізін салушы), Е.Н.Павловский, В.А.Догель,
Б.Е.Быховский, Р.С.Шульц үлкен үлес қосты.
Республикада Гельминтология саласындағы жүйелі
зерттеулер Қазақ өлкелік малдәрігерлік-
бактериология институтында, П.Г.Панова мен
1- сурет
Н.В.Баданиннің ғылыми жұмыстарынан басталады. Александр Никола́ евич Скря́ бин
Бұл пәнді 3 түрге бөлуге болады:

3.Аграрлық
1. Ветеринариялық
гельминтология гельминтология

2.Медициналық
гельминтология
Гельминттердің жіктелу орнына қарай бірнеше
топтары бар:

Топ басы (тобы)-Scolecida
1.Жалпақ құрттар-Plathelminthes
2.Жұмыр құрттар-Nemathelminthes
3.Акантоцефалдар-Acanthochephales
4.Аннелидтер-Annelides
2- сурет.Жалпақ құрттар 3-сурет.Жұмыр құрттар

4- сурет.Аннелидтер
Гельминттер құрылымына байланысты негізінен 3
класқа бөлінеді:
1. Трематодтар- қазіргі кезде ғылымға бұлардың
паразиттік жолмен тіршілік ететін 4000 түрі
белгілі.
2. Цестодтар- 1500 түрі мал жануарлардың
паразиттері
3. Нематодтар- 10000 –ға жуық түрлері белгілі оның
5000 паразиттер
Трематодтар — Бауырды немесе дененің басқа да
беліктерін зақымдайтын және әртүрлі аурулар
туғызатын құрттар. Қансорғыш қанға түсіп,
шистосомоз ауруын туғызады.
Сорғыштар, трематодтар (Trematoda) – жалпақ
құрттардың бір класы. Жер шарында кең тараған, 2
класс тармағына: дигенетикалық сорғыштар (Dіgenea)
және Аспидогастерлерге (Aspіdogastraea) жататын 4
мыңға (кейбір деректер бойынша 7 мыңға) жуық түрі
бар. Бәрі де паразитті тіршілік етеді. Дене пішіні
жапырақ тәрізді, ұзындығы 1 мм-ден 5 см-ге дейін,
араларында 1,5 м-ге жететін түрлері де бар. Денесінің 5-сурет.Бауыр сорғышы
алдыңғы жағында (ауыз) және құрсақ бөлімінде
(құрсақ) бір-бірден сорғыштары бар, кластың аты
осыған байланысты қойылған.
Таспа құрттар, цестодтар (лат. Cestoda) – жалпақ құрттардың бір
класы.Ересектері адам мен омыртқалы жануарлардың ішегінде, дернәсілдері
омыртқалы және омыртқасыз жануарлардың ішкі органдары мен дене қуысында
паразитті тіршілік етеді. Жер шарында кең тараған 9 отряды, 3 мыңнан астам түрі
белгілі. Денесі таспа тәрізді созылған, бірнеше мм-ден 20 м-ге дейін жетеді.
Денесінің алдыңғы ұшында басы (сколекс), иесіне жабысатын мүшелері (сорғыш
түтікшелері, ұзын қысқыш аппараты, ілмектері, тұмсықтары, т.б.), бөлшектенбеген
мойны, бунақтардан құралған денесі (стробила) және бір қатар буындар
(проглоттидтер) болады.
Жұмыр құрттар, нематодтар (Nemathelmіnthes) – төменгі сатыдағы құрттар
типі. Жер шарында кең тараған (теңіздер мен мұхиттарда, тұщы суларда, топырақта,
биосферада), кездеспейтін жері жоқ, сондықтан оларды космополиттік жануарлар
қатарына жатқызады. Жұмыр құрттардың 5 класы бар: нағыз Жұмыр құрттар
(Nematoda); құрсақ кірпікшелілер (Gastrotrіcha); киноринхалар (Kіnorhyncha); түкті
құрттар (Nematorpha); коловраткалар (Rotatorіa). 27 мыңдай түрі белгілі.
Капрологиялық зерттеу әдістері:
V Нәжіс арасынан ірі құрттарды, олардың
●
●

бөлшектерін жай көзбен байқаймыз. Ал көлемі
шағын гельмиттерді немесе олардың үзіктерін,
қаранғы кювертаға салып, оған су құяды, Гельминтоскопиялық
араластырады, содан кейін үлкен емес порцияларды
лупаның астында немесе көзбен қарайды. Вайда
және вибе әдістері пайдаланылады.
●
●
Бұл гельминттердің балаңқұрт сатысын іздестіруге
арналған әдіс . Көбіне тыныс алу жүйесі ауруларын Гельминтоларвоскопиялық
анықтауда пайдаланады. Ең жиі қолданылатын әдіс
Вайда және Берман әдісі .

●
● Құрттардың жұмыртқаларын іздестіруге арналған
әдіс Бұл әдіс арқылы көптеген ауруларға диагноз Гельминтоовоскопиялық
қоюға болады.
Гельминтоздардың эпизоотологиялық жіктелуі:

1. Геогельминттер - тіршілік циклінде аралық иегерлері болмайтын,
ал жұмыртқалары немесе личинкалары қоршаған ортада дамитын
паразиттік құрттар.

2. Биогельминт - тіршілік циклін аяқтау үшін қожаларын
ауыстыруды қажет ететін гельминттердің (ішек құрттарынын)
жалпы атауы
Гельминтоз ауруларына қарсы күресудің жалпы
принциптері
Гельминтоз ауруларына қарсы малдың азығына
арнайы химиопрепараттарды беруiң ұсынады.
Олар ие организмiнде личинкаларды,
құрттарды немесе гельминттердiң дамуын
тоқтатады.
Кейбiр протозойлық аурулардын алдын-алу
үшiң малдың қанына немесе терi астына
белгiлi препараттарды еңгiзедi, олар
қоздырушыны жойады немесе белсендiгiң
шектейдi. Химиопрепараттын әсерiнен
паразиттiң биологиялық белсендiгi томендейдi
және стерильдi емес иммунитет, немесе
премуниция өндiрiледi. 6-сурет
Назар аударғандарыңызға рахмет...

Ұқсас жұмыстар

Медициналық гельминтология өзекті мәселелер

ГЕЛЬМИНТОЗ АУРУЛАРЫНА ҚАРСЫ

Сиыр цепенінің өмірлік циклі

Сорғыш құрттар

ИТ ГЕЛЬМИНТОЗДАРЫ

Диктиокаулездің даму биологиясы

Инвазиялық аурулардан туындайтын экономикалық шығын

Күйістілердің аноплоцефалятоздары,ветеринариялық-санитариялық шаралары

Сорғыштар - адам паразиттері

Құрттар – екіжақты симметриялы, үш қабатты, көпжасушалы жәндіктер

Пәндер