Алдыңғы өскін

Презентация қосу

Жұлын – орталық жүйке жүйесіне
жатады. Жұлын цилиндр пішінді
омыртқа жотасының өзегінде
орналасқан, ұзындығы 42–45 см,
салмағы 34–38 г. Жоғарғы шеті
сопақша мимен жалғасады, төменгі
шеті екінші арқа омыртқаға дейін
созылып жатады .
Жұлынның алдыңғы және артқы
жағында ұзынынан созылған тік
сайшалары болады.. Жұлынның дәл
ортасында іші жұлын сұйықтығына
толы жұлын өзегі бар.
Өзектің айналасында пішіні көбелекке
ұқсаған жұлынның
сұр заты бар. Сұр заттың сыртын ақ
заты қоршап жатады. Сонымен жұлын
құрылысында ақ заты сыртында, сұр
заты ішкі жағында орналасқан.
жұлын

жүйкелер

дәнекер ұлпасынан тү зілген
дәнекер ұлпасынан түзілген жүйкені қаптап тұрған
жүйке талшықтарын қаптап қабықша
тұрған қабықша

жүйке талшықтары
Жұлынның жұмсақ қабықшасы Артқ ы өсінді

Артқы
Ақ зат өскін

Алдыңғы өскін

Сұр зат

Жұлынның алдыңғы салатамыры Алдыңғы өсінді
Рефлекстік

орталыққа тебетін (өрлеу, қозуды
миға жеткізу)
Өткізгіш
орталықтан тебетін (қозуды
мидан мүшелергежеткізу)
Ұзындығы - 42-45 см.
Салмағы - 34-38 г.
Пішіні - циллиндр тәріздес
Жұлынның

-жүлгелері
-өзегі
-сұр заты
-ақ заты
-түбірлері
-31 жұп жүйкелері
Жұлынның жоғарғы шетінің жалғасы.Төменгі шеті
жіңішкелеу,жоғарғы шеті жуандау.Ұзындығы 2,5-3см.Бір
ми қарыншасы орналасқан.Онда
ему,жұту,жөтелу,түшкіру.көзді жыпылықтату
рефлекстерінің орталығы орналасқан.Сұр затында тыныс
алу, қан тамырларын,ас қортуды реттейтін орталықтар
бар.Егер сопақша ми зақымданса тыныс алу мен жүректің
тоқтауынан адам тез өліп кетеді.
Сопақша ми пирамидалары үлкен ми қыртысын
жұлынның қозғалтқыш орталықтарымен
байланыстыратын пирамидалы жүйке талшықтары
аларынан (лат. fasciculus cerebro-spinalis) құралған.
( Сопақша ми пирамидаларының пирамидалы жүйке тал
тары будаларынан құралған өткізгіш жолдары -
жұлынның бүйір арқаншаларына өтер алдында, оң ми
пирамидасының жүйке талшықтары жұлынның сол
жақтағы бүйір арқаншасына, ал сол ми пирамидасының
жүйке талшықтары жұлынның оң жақтағы бүйір
арқаншасына бағытталып, жүйке талшықтарымен
алмасады да, пирамидалар айқасын (лат. decussacio
pyramidum) жасайды.
Сопақша мидың құрылысы біршама жүлынның
құрылысына ұқсас, яғни сыртқы жағында — ақ зат, ішкі
жағында — сұр зат орналасады. Ол ақ заттық аралықтар
арқылы көптеген сұр заттық аралшықтарға, яғни сопақша
мидың сұр заттық орталықтарына (ядроларына) бөлінеді.
Бұлар организмнің тіршілігіне тым қажет вегетативтік
орталықтар құрайтын нейроцитгер ядролары. Аталган
вегетативтік ядроларга:
жүрек соғу
тыныс алу
тер бөлу
сілекей бөлу
шайнау
жұту, сору
көз жасын бөлу
ас қорыту сөлдерін бөлу
құсу,
кекіру
күйіс қайтару
тұшкіру
жөтелу
Сопақша мидың сұр заты — вегетативтік ядролардан
басқа, қызметіне сәйкес топтасқан нейроциттер
перикариондарынан (нейроциттер денелерінен)
құралған ми жүйкелерінің сезімтал және қозғалтқыш
сүрзаттық ядроларын түзеді. Бұлардың араларында бір-
бірімен жалгасып жатқан пішіні әр түрлі нейроциттерден
және олардың жүйке талшықтарынан құралған торлы
құрылым (лат. formatio reticularis) болады. Бұл құрьшым
сопақша мидан ортаңғы миға, одан әрі аралық миға дейін
созылып жатады. Торлы құрылым — аталған ми бөлімдері
орталықта- рын өзара байланыстырып, үйлестіру қызметін
атқарады. Бұған коса, ол тыныс алу және жүрек-тамырлар
жүйесінің орталығы қызметін де атқарады
Артқы ми екі бөлімнен тұрады:алдыңғы бөлімін ми көпірі
артқы бөлігін мишық деп атайды.
Ми көпірі сопақша мидың үстінде орналасқан жалпақ ақ
жал.Ол үстіңгі жағынан ортаңғы мимен шектеледі .Ми
көпірі шекараларынан 6-7-8-ші ми жүйкелерінің түбірлері
басталады.Ми көпірі өткізгіштік және рефлекторлық
қызметтер атқарады.
Мишық ми көпірі мен сопақша мидың артқы жағында
орналасады.Оның салмағы ересек адамдарда 120-150
грамм болады.Мишық бастың бүкіл артқы бөлігін
тұрады ,оны үлкен ми сыыыыыыыыңарының шүйде бөлігі
үстіңгі жағынан жауып тұрады.Екеуінің арасындағы
саңылауды мидың көлденең саңылауы деп атайды.Мишық
екі сыңардан және оларды біріктіретін құрт тәрізді
мүшеден тұрады ,және де сұр зат пен ақ заттан
түзіледі.Сұр зат мишықтың сыыртқы бетінде орналасып,
оның қыртысын түзеді .Ақ зат8 сұр заттың ішінде
орналасқан ,олардың іішіінде 4 жұп ядролар
болады.Мишықтың негізгі қызметі- денені қозғалтып,
қимылға келтіру,тепе теңдік алма кезектік
қызметтерді ,яғни үйлесімділікті рефлекс жолымен
басқару.

Ұқсас жұмыстар

Жұлын жүйкесі

Қарын - іші қуыс қалың бұлшықетті мүше

Қызанақ

Асқорытуды реттеу

Нерв және эндокринді жүйелердің байланысын жүзеге асырып гормондар бөлетін гипоталамустың нейросекреторлы жасушалары

Асқорыту мүшелері

Қыз балалардағы жедел аппендицит және дифференциальды диагностикасы

«Өскін»киім тігу цехі

Ақ қауданды капутаны көшетсіз әдіспен өсіру

Өсімдіктердің қоршаған ортаның стресстеріне төзімділігіне пролиннің тигізетін әсерін зерттеу

Пәндер