Арманның әрекетке қатысы


Slide 1

Қиялдың физиологиялық негіздері

Slide 2

Кіріспе Талай ғасырлар бойы адам көптеген ғалымдар әулетінің зерттеу объектісі болып келеді. Әрбір ғылымның өзіне тән зерттеу объекісі болады.

Slide 3

Психология Тұңғыш дүниеге келген жері Греция. Бұл термин гректің екі сөзінен тұрады 1. Псюхе -жан, 2. Логос-сөз, ілім «Жан туралы ғылым» дегенді білдіреді.

Slide 4

Психикалық құбылыстар-бізді қоршап тұрған сыртқы дүние заттары мен құбылыстарының мидағы әр түрлі бейнелер болып табылады.

Ой

Түйсік

Елес

Сезім

Тілек

Қабілет

Қызығу

Мінез

Slide 5

Негізгі бөлім 1. Жан қуаттары. . . . .

Түйсік

Ес

Қабылдау

Ойлау

Қиял

Slide 6 Slide 7

Қабылдау-заттар мен құбылыстардың түсі, дыбысы, дәмі, иісі, формасы т. б тұтас күйінде бейнеленеді. Ес-сыртқы дүние заттары мен құбылыстарының адам миында сақталып, қайтадан жаңғыртылып, танылып, ұмтылуын бейнелейтін процесс.

Slide 8

Ойлау -сыртқы дүние заттары мен құбылыстарының байланыс-қатынастарының миымызда жалпылай және жанама түрде сөз арқылы бейнеленуі. Ойлау сезім мүшелері арқылы алынған мәліметтерді өңдейді.

Slide 9

Қиял-біз бұрын қабылдаған заттар мен құбылыстардың обрызына сүйене отырып, еш уақытта көрмеген нәрселерді де санамызда бейнелей аламыз.

Slide 10

Жанның өзінде бұрыннан бар суреттеулерден жаңа суреттеулер жасай алуы қиял деп саналады” М. Жұмабаев

Slide 11

Адамдардың қиялына тән кейбір ерекшеліктерді төмендегіше топтастыруға болады:

1

Slide 12

Қиялдың мазмұны мен формасы адамның жас және дара ерекшеліктеріне де, білім тәжірибесіне де байланысты

Баланың қиялы

2

Slide 13

Ересек адамның

қиялы

2

Slide 14

Қиял адамның өскен ортасына, этностық ерекшелігіне, табиғат, жер-су қоршауына байланысты да көрініп отырады.

3

Slide 15

Қиял адамның барлық психикалық құбылыстарымен ұштасып жататын процесс.

4

Slide 16

«Ақылдан ажыратылған фантазия құбыжық тудырады, ақылды арқау еткен фантазия-өнер атасы, ғажайыптар бұлағы» (Ф. Гойя)

Адам қиялы еңбек процесінде, іс-әрекет үстінде жарыққа шығып, дамып отырады.

Slide 17

2. 1. Қиялдың физиологиялық негізі

Жүйке байланыстарының іске қосылуы, бұзылуы, қайта түзілуі мен жаңа жүйелерге бірігуі.

Қапелінде қиялына бірдеңе түсе кетіп адамның өзінен өзі шошып, терге малынып, қызарып-бозарып, дірілдей қалатынын байқаған боларсыздар. Осындай қиялдың әсерінен кей кездері адам өзін сырқатқа да ұрындырады.

Slide 18 Slide 19

Қиял күшін арқау еткен француз аптекарі Эмиль Куэ “Саналы сендіру арқылы өзін өзі басқару мектебі”

Сырқат адам өзіне қолайлы уақытта жайғасып

(жатып не отырған күйі) өзін ешқандай

сырқаты жоқтай сезініп

“Мен тәуір боламын, мен тәуірмін. Сырқат бәсеңдеді. Сырқат кетті. . . ” . Бірнеше минутқа созылған осындай сеанстар күнініе

ұйқыға кетер алдындағы сабырға түсіп, босаңсыған күйде орындайды.

Осы күнгі аутогендік емдеу әдісі осы Эмиль Куэ жаңалығына негізделген.

20-30 мәрте

3-4

рет

Slide 20

Қиял қызметі әрқилы деңгейде көрінуі мүмкін. Оның көп түрлі болуының басты себебі ең алдымен өз қиялын басқаруға деген саналы бағытынан.

Актив-қиялдың шарықтап дамуының жоғарғы сатысы, адамның творчествалық әрекетімен тығыз байланысып жатқан түрі

Пассивтік түрінің шегі түс көру. Бұл адамның ояу кезінде де туып отырады. Адам алдында ешбір мақсат қоймаса да, оның көз алдынан елестер тізбектеліп өтіп жатады.

2/2 Қиял түрлері

Slide 21

Леонарда да Винчи: қабырғадағы даққа, үйілген күлге, бұлтқа қарап, осылардан адамның пішінін, табиғат көріністерін табуға болады дейді.

Ырықсыз қиялдың мысалы

Slide 22

2/3. Қиял бейнелерінің жасалу жолдары

Қиялдағы елестерді топтастырудың қарапайым түрі агглютинация деп аталады. Осы әдіс арқылы мифологиялык, бейнелер (кентавр, сфинкс, жезтырнақ) мен түрлі механизмдердің, машиналардың конструкциялары (амфибия - танк, судан өте алатын жеңіл танк, аэрошана - суға қонып, ұша алатын самолет) құрастырылады. Агглютинация әдісі ежелгі Мысыр елінде, сондай-ақ, Солтүстік Америка индеецтерінің өнер ескерткіштерінен үлкен орын алған.

Slide 23

“Абай” романындағы Құнанбай образы сол кездегі үстем тап өкілдерінің жай ғана жиынтығы емес, сонымен қатар, ол өзіндік психикалық қасиеттері бар жеке адамның да образы.

Қиял обрыздарының күрделі түрі- типтік образдар жасау. Типтік образдар жасауда бірінші орында нақты адамның ортақ бейнелері көзге түседі:

“Бір жұмысшының, поптың, дүкенші саудагердің портретін дұрыс суреттеп жазу үшін жүз, екі жүз шамалы поп, жұмысшы саудагерлерді қадағалап қарауымыз керек” дейді М. Горький

Slide 24

2/4. Шығармашыл қиял әдістері

Ағылшын ғалымы Г. Уоллес шығармашыл еңбектің 4 кезеңін бөліп, ұсынады.

1. Дайындық-идеяның пайда болуы;

2. Ой жетілуі-қойылған проблемаға орай білімдердің жинақталуы, жетіспеген деректерді іздеу, топтау;

3. Аян болу- діттелген нәтижені сезіммен қауіп түсу;

4. Тексеру.

Slide 25

2/5. Қиял және жеке адам

Қиял өзінің дараланған күйінде әр жеке адамның өте мәнді, ерекше қасиеттерін айқындайды.

Адам қиялының ерекше түрі -арман. Арман келешектегі әрекеттерге арналған қиял. Ол-шығармашылық қиял емес, бірақ, соған дайындықтың бастапқы сатысы. Арманды бағалауда ескеретін жайттар:


Ұқсас жұмыстар
Қиял туралы жалпы ұғым
Қиялдың жалпы сипаттамасы және олардың психикалық іс­әрекеттегі рөлі
Нұрғиса Тілендиев
Ұлағатты ұстаздар мерекесі құтты болсын!!!
SMART мақсат қою
Мемлекеттік елтаңбасының авторы, Еуразия ұлттық университетініңпрофессоры
Спортшының психологиялық дайындығы
Білімді, іскерлікті, дағдыны меңгеру процесі
Қабілет туралы түсінік
Тәрбие жұмысының моделін кұрайтын бөліктер
Пәндер



Реферат Курстық жұмыс Диплом Материал Диссертация Практика Презентация Сабақ жоспары Мақал-мәтелдер 1‑10 бет 11‑20 бет 21‑30 бет 31‑60 бет 61+ бет Негізгі Бет саны Қосымша Іздеу Ештеңе табылмады :( Соңғы қаралған жұмыстар Қаралған жұмыстар табылмады Тапсырыс Антиплагиат Қаралған жұмыстар kz