Эмоциялық интеллект пен эмоционалды күйді басқару: теориялық және практикалық негіздер

Эмоционалды күйді басқару

Орындаған:

Кәсіптік оқыту мамандығының

1 курс магистранты

Қабылашимова А. М

С. Аманжолов атындағы Шығыс Қазақстан университеті

Өскемен, 2020

Эмоциялық интеллект - психология ғылымында қарқынды зерттеу нысанына айналған өзекті мәселелердің бірі. Бұл мәселе бойынша сан алуан практикалық жағынан құнды кітаптар мен мақалалар жарыққа шығарылғанына қарамастан, әлеуметтік-психологиялық зерттеу пәні ретінде жаңа әрі аз зерттелген феномен болып табылады.

Эмоциялық интеллектіні зерттеу қажеттілігі - оның әлеуметтік-психологиялық бейімделу, кәсіби іс-әрекет нәтижелілігінің факторы ретінде қарастырылуымен ерекшеленеді.

Эмоциялық интеллект - адамның ішкі жай-күйінде, айналадағыларға деген эмпатиялық қатынаста, идентификацияда, эмоционалды күйлермен мінез-құлықты бақылау және рефлексиялауда, эмоциялық ақпаратты айналадағы адамдармен қарым-қатынаста қолдануда көрінеді.

Эмоционалды интеллект құрылымы

Аралас модельдер

Қабілеттер моделі

эмоциялық күйді басқару - когнитивті қабілеттер мен тұлғалық нышандардың белгілі бір кешені негізінде жүреді.

эмоциялық интеллектіге эмоционалды ақпараттарды өңдеумен байланысты когнитивті қабілеттер жатады.

Эмоциялық интеллект модельдері

Қабілеттер моделі

(П. Саловей, Дж. Мэйер, Д. Карузо)

Екі аралас модельдер (Д. Гоулман және Р. Бар-Он)

когнитивті, тұлғалық және мотивациялық нышандардан тұрады, өмірге бейімделу, қарым-қатынас үрдістерімен тығыз байланысады.

эмоциялық интеллектіні дұрыс және қате жауаптары бар тапсырмалардан тұратын тестер көмегімен өлшенетін қабілеттер жиынтығы ретінде анықтайды.

Эмоционалды интеллект

Бағалау және эмоцияларды білдіру

Эмоцияларды басқару

Эмоцияларды қолдану

Өзінің

Өзгелердің

Икемді жоспарлау

Мотивация

Вербалды

Вербалды емес

Эмпатия

Бейвербалды қабылдау

Зейінді бағыттау

Креативті ойлау

Өзінің

Өзгелердің

Эмоциялық интеллектінің үш факторлы моделі

(П. Саловей, Дж. Мэйер, Д. Карузо)

Өзіндік сана

Әлеуметтік сақтық

Қатынастарды басқару

Өзін-өзі бақылау

Д. Гоулменнің эмоциялық интеллект моделі

Эмоционалды интелектінің

құрамдастары

Сана

Өзіндік сана

Әлеуметтік сана

Эмоционалдық өз-өзіне сенімділік

Эмпатия

Корпоративтік сана. Қызмет көрсетуге бағдарлау

Мінез құлық

Өз-өзіне ие болу

Қарым-қатынас менеджменті

Эмоцияоналды өзін-өзі басқару

Басқа адамдардың дамуы. Айналасындағыларды ынталандыру, әсер ету.

Эмоционалды құзыреттілік

- бұл басқа тұлғаның эмоцияларын және эмоцияларын жүзеге асыру, басқа адамдардың эмоцияларын және эмоцияларын бақылау қабілеті және басқалармен өзара әрекеттесу үшін осы негізде.

Бұл құзыреттілік екі қабілетке негізделген: эмпатия және әлеуметтік дағдылар. Эмпатия басқалардың сезімдерін «оқу» қабілетін қамтиды, ал әлеуметтік дағдылар осы сезімдерді шебер басқаруға мүмкіндік береді.

Менеджердің өзінің эмоциясын білуіне мыналар жатады:

Эмоционалды өзін-өзі тану.

Дәл өзін-өзі бағалау.

Эмоцияны тежеу.

Ашықтық.

Бастама.

Оптимизм.

Менеджерге бағыныштылардың эмоцияларын басқару мыналарды қамтиды:

Шабыт.

Әсер ету.

Өзін-өзі жетілдіруге көмектесу.

Жанжалдарды реттеу.

Топтық жұмыс және ынтымақтастық.

Ашулы адамға жауап қайтарудың үш тəсілі бар :

1. Агрессивті реакция /ашулы/ - егер айқайлап жауап берсек. Оны одан əрі өршітеміз жəне өзара қатынас бұзылады.

2. Басқа жаққа кету, бұл шегіну, мұндай енжарлық көбіне өзара қатынастың салқындап, кейде мүлдеп үзілуіне əкеліп соқтырады.

3. Өзіндік ұтымды бекітілуді қолдану: ол үшін қажетті жағдайды ойластыру керек. Неден бастау ұтымды нəтиже береді? Екінші адамды одан əрі ашуландырмайтындай, керісінше қорғаныс мақсатында жоспарлау маңызды. Мысалы: осылай болғанына маған да өкінішті.