Жануарлар арасындағы ауру әлемнің көптеген елдерінде, оның ауруы

Орындаған:Қапезқызы Б

Тобы:ВС-605

Тексерген:Нуркенова М. К

СӨЖ

Тақырыбы: Шешек аурулары кезіндегі жүргізілетін ветеринариялық іс-шаралар

Семей 2020

Жоспары:

Кіріспе

Негізгі бөлім

Шешек

Қорытынды

Пайдаланылған әдебиеттер

Кіріспе

Шешек (variola)

Шешек (variola) -тері мен шырышты қабықтарда папулезді-пустулезді бөртпелердің пайда болуымен, қызба, уыттану құбылыстарымен сипатталатын жануарлар мен адамның контагиозды вирустық ауруы. Жануарлар арасындағы ауру әлемнің көптеген елдерінде, оның ішінде Беларусь Республикасында да тіркеледі. Қойға ерекше қауіп төндіреді, жануарлардың осы түрінің арасында өлім-жітім 100% - ға жетуі мүмкін. Этиология. Қоздырғыш-20 түрі бар эпителиотропты вирус. Қоздырғыштың әр түрі жануарлардың бір немесе бірнеше түрін зақымдайды, олар морфологиялық ұқсас, ДНК-құрамында, салыстырмалы түрде үлкен (170-350 нм) . Вирус минус температурасына және кептіруге төзімді. Құрғақ жемдерде ол 6 айға дейін сақталады., ауырып жазылған қойдың жүнінде-2 айға дейін . Және одан да көп. Ультракүлгін жарыққа, 2-5% қышқыл ерітіндісіне сезімтал.

Эпизоотологиялық мәліметтер. Шешекке ауыл шаруашылығы жануарларының барлық түрлері мен адам бейім. Инфекция қоздырғышының көзі ауру және ауырып жазылған жануарлар болып табылады. Ауру аэрогенді, зақымдалған тері арқылы және вирустармен контаминирленген Жем арқылы алиментарлы түрде беріледі.

Этиология Қоздырғыштар шешек (Poxviridae) тобына жатады. Одан әрі сиырлардың табиғи шешегі (Orthopoxvirus түрі), қой мен ешкілердің табиғи шешегі (Carpipoxvirus түрі), құстардың (avipoxvirus түрі) үш түрі (тауық шешегі, көгершін және канареек), шошқаның (Suipoxvirus түрі) бар. Әртүрлі жануарларда қоздырғыштың морфологиясы өте ұқсас. ДНК-құрамында эпителиотроптық және дөңгелек қосылыстар (Гварниел, пашен, Боллингер тельцасы) пайда болатын қасиеттерімен сипатталатын вирус бар. Муровец бойынша бояу кезінде олар жарық микроскопында еркін көрінеді. Әр түрлі қоздырғыштар белгілі бір жануарға ғана патогенді болады. Сиыр шешегінің вирусы ІҚМ, жылқы, түйе, қоян және адам үшін патогенен. Вирус сыртқы ортада тұрақты. Ол бір жарым жылға дейін шешектің эпителиалды қысқа тамырларында патогендігін сақтай алады. Мұздату кезінде консервация жүргізіледі. Мысық үй-жайларында 6 айға дейін өміршеңдігін сақтайды., 2-ке дейінгі жайылымдарда шіріген кезде тез өледі.

Қоздырғыш жоғары температураға, тікелей күн сәулесіне сезімтал. Қайнаған кезде 5 минут ішінде 70 °С дейін қызған кезде дереу өледі. Қышқылдар, хлорамин, формальдегид, күйдіргіш натр, патогендерді бір сағат бойы бұзады. Биотермиялық зарарсыздандыру бір ай бойы жүреді. Жұқтыру көзі ауру жануарлар, инкубациялайтын және ауырып жазылған жануарлар болып табылады. Ағзадан қоздырғыш сілекеймен, шешек қабығымен, мұрын тесіктері мен көздерімен бөлінеді. Азық, күтім заттары, төсеніштер, мәйіттер, көлік, жүн және қауырсын шикізаты берілу факторлары болуы мүмкін. Ауру жұқтыруы мүмкін: байланыста, алиментарлық жолмен, респираторлық, жәндіктермен тістеген кезде, сүт, плацента, жұмыртқа арқылы. Ауру жұқтыруға және таралуына көмектеседі скученное мазмұны.

Патогенез. Вирус қанға еніп, қызба жағдай туғызады. 1-2 күннен кейін тері мен шырышты қабықтарда кішкентай қызыл дақтар - розеолдар пайда болады, содан кейін температура нормаға дейін төмендейді, науқастардың жалпы жағдайы жақсарады. Розеолдар 2-3 күннен кейін папулаларға (тығыз түйіндерге) айналады, олардың 2-3 күннен кейін мөлдір көпіршіктер - везикулдар пайда болады. Әр түрлі микрофлораның енуінде везикулдар лайланады және пустулаларға айналады, бұл ағзаның уыттануын және дене қызуының жоғарылауын тудырады. Бірнеше күннен кейін қуыстар кеуіп, қабықтар түзіледі, температура төмендейді. Қабықтар кебеді және құлап кетеді.

Аурудың ағымы мен белгілері. Инкубациялық кезең 3-тен 14 күнге дейін жалғасады. Ауру 2-3 аптаға созылады. Қойда шешек 4 түрінде өтеді. Типтік формада өлім болмашы, асқынған (төгілген) және геморрагиялық шешек кезінде, везикулға қан кірген кезде ауру өліммен аяқталады. Түсік түрі папуланың пайда болуымен және сауығумен аяқталады. Ешкіде желіннің, еріннің, борданың, көздің айналасындағы тері зақымданады. Жалпы шешек жиі өліммен аяқталады. Сиырларда ауру желіннің зақымдануымен, жылқыда - везикулезді-пустулезді стоматитпен және қақырықпен, жамбас аяқ-қолдарының терісінің зақымдануымен байқалады. Ағымы жедел және жиі қатерсіз. Шошқаның шешегі тері экзантемасымен көрінеді, негізінен дененің және Арқаның бүйір беті зақымданады. Торайлар 40-80% - ға дейін өлім-жітіммен ауыр өтеді. Құстарда шешек тері және дифтероид түрінде немесе аралас тері-дифтероид түрінде көрінеді.

Патологоанатомиялық өзгерістер. Ашу кезінде тері мен шырышты қабықтардың ішкі мүшелерде көптеген қан құйылулары және абсцесстері бар жайылған зақымдануы тіркеледі. Құстарда ауа жүретін жолдарда дифтероидты пленкалар бар. Аурудың диагностикасы. Диагноз көбінесе жазда көрінетін типтік шешілетін экзантема бойынша қойылады.

Дифференциалды диагноз. Қышыманы, жұқпалы емес этиологиядағы экземаны, паршаны, Аусылды және іріңді-түйіндік сипаттағы дерматитті болдырмау қажет. Емі. Симптоматикалық. Тиімді терапиялық құралдар жоқ. Екінші инфекцияның дамуының алдын алу үшін антибиотиктер қолданылады. Спецификалық профилактикасы. Шешекпен ауырған малдарда өмір бойы иммунитет қалыптасады. Белсенді иммундау үшін жануарлар мен құстарға арналған белсенді және тірі вакциналар жасалды.