Дебиторлық берешек аудиті

Презентация қосу

Тақырып21. Дебиторлық
берешек аудиті
Дебиторлық берешек деп көрсетілген қызмет, жабдықтаушыларға тауарлар
және қызмет көрсетулері және тағыда басқалар үшін алдын ала төлем
жүргізу нәтижесінде туындаған банк әріптестерінің қарызын айтады.

Дебиторлық берешек – сатып алушылардың немесе тапсырыс берушілердің
қандай да бір кәсіпорын алдындағы өткізілген тауар үшін ақша төлеу
бойынша міндеттемелері. Ол ағымдағы және ағымдағы емес болып
бөлінеді.

Бухгалтерлік есепті кәсіпорындар мен ұйымдардың басқа заңды немесе
жеке тұлағалардан оларға сатқан тауарлары, көрсеткен қызметтері,
сондай-ақ аванс ретінде алдын ала төлеген төлемдері үшін алашақ
борыштары –1200 дебиторлық борыштар (алынуға тиісті шоттар) деп
аталады. Осы кәсіпорындар мен ұйымдарға берешек борышы бар заңды
және жеке тұлғалар дебиторлар болып табылады. Өтелетін (алынатын)
уақытына қарай алынуға тиісті дебиторлық борыштар ағымдағы алынуға
тиісті борыштар және ұзақ ұзақ мерзімді алынуға тиісті борыштар болып
екіге бөлінеді. Бұл борыштардың есебі «Алынуға тиісті шоттар» бөлімінің
шоттарында есептелінеді.Есеп беретін уақыттан кейінгі бір жыл ішінде
алынатын (өтелетін) дебиторлық борыштар ағымдағы активтер қатарында
есептеледі.
Олардың қатарына жататындар:
Ағымдағы активтерді сатып алуға төленген аванстық
(алдын ала төленген) төлем;
Тапсырылған (берілген) шоттар бойынша алынуға тиісті
борыштар;
Вексельдер бойынша алынуға тиісті борыштар;
Негізгі ұйымдар мен еншілес серіктестігі арасындағы
түрлі операциялар негізінде туындаған дебиторлық
борыштар;
Ұйымның лауазымды адамдарыны (тұлғаларанының)
дебиторлық борышы;
Басқадай дебиторлық борыштаре саудалық және
саудалық емес дебиторлық берешекті бөліп көрсетеді.
Есеп айырысуды бақылаудың ықпалды тәсілі дебиторлық
және кредиторлық берешектрдің,кірістер құжаттарды
тіркеудің дұрыстығына функционалдық аудитті уақтылы
өткізу,тіркелген құжаттарды төленген құжаттармен
салыстыру болып табылады. Бұл тұрғыдан қарағанда,
кірістік ордерлер бойынша алынған ақшаны сіңіріп
кетуді жеңілдететін жағдайларды анықтау қажет.
Касалық ордерлерді төлегенде және төлеушінің қолына
құжат беруді тіркеудің жоқтығы немесе шоттардың
төленбеуін атап өту маңызды.
Келісімшартың міндеттемелерін Жабдықтау келісімшарттар,
орындау мен дебиторлық берешектің шарттарды, жабдықтаушыларды,шот-
щынайылығын тексеру фактураларды, нарядтарды, тапсырыс -
тарды тіркеу журналдары
Дебиторлық берешек есебі, жабдық- Есеп,аудит және ішкі бақылау
тауды және оларға төлеуді бақылау стандарттары , нұсқаулықтар, бұйрық —
функцияларын орындауды талдау тар, өкімдер,бастапқы құжаттар, 1210
1220 1230 1240 1250 шоттар
Мәлеметтерді жинау мен Дебиторлық Сатып алушылармен, есеп беретін
берешек түрлері, көлемі және мерзімдер адамдармен,банк қызметкерлерімен
бойынша және басқа дебиторлармен есептесу -
лерді түгендеу материалдары
Дебиторлық берешектің жағдайын Бас кітап,10 журнал-
дебиторлармен есеп айырысуды ордер,1290«күмәнді талаптар бойынша
түгендеу, өткізу жолымен тексеру резерв -тер»аналитикалық
Дебиторлық берешектің жаратылысы есептің 1200бөлікшесінің 1210 «сатып
мен көлемін талдау және төлемеу алушылармен тапсырысшылардың
себептерін анықтау кысқа мерзімді дебеторлық
Күмәнді талаптар бойынша резервті берешегі»шотары бойынша
жасаудың негізділігі мен оларды мәлеметтерді банк бас шысының
пайдаланудың дұрыстығын тексеру дебиторлық берешекті есетен шығаруға
арналған бұйрық
Дебиторлық берешекті уақытылы өтеудің 1журнал-ордер,сатып алушылармен
заңдылығы мен шынайылы -ғын талдау және тапсырыс берушілермен есеп
айырысудыңесебі жөніндегі тізімде –
ме,1210шоттары бойынша аналити-
калық есеп мәліметтері
Сатып алушылармен,тапсырыс беру- Контрегенттермен шарттар, төлем
шілермен,есеп айырысуды атқару - тапсырмалары, банк көшірмелері,
дың,вексельмен төлегендегі опера - анықтамалық -нормативтік ақпарат
цияларды көрсетудің дұрыстығын
тексеру
Есептеулерді реттеу мен дебиторлық Талдамалы есепесулер және олардан
берешекті азайту жөніндегі ұсыныс -тар шығатын тұжырымдар мен аудитордың
жасау, резервтердің, бсқарудың ДБ басқаруды жетілдіру жөніндегі
жағдайын бағалау ұсыныстар
Баланс көрсеткіштерінің дебеторлық Баланс 1210 1290 1220 1230 1240 1610
берешек есепшоттары бойынша.бас 1270 бас кітап шоттары бойынша
кітаптыңмәліметтерімен сәйкестігін
тексеру
Дебиторлық берешектің синтетикалық Жоғарыда көрсетілген шоттар
есебін жүргізудің дұрыстығын тексеру жөніндегі бас кітап11 7 8 ЖО берілген
аванс,контрагенттермен есеп айырысу
есебі бойынша тізімдер,
Дебиторлармен есеп айырсу есебі шот жоспардың
«Дебитордың берешек және басқа да активтер» деп
аталатын активтік шотта жүргізіледі.Осы активтік шот
төмендегідей бөлімшелерден тұрады:
1210 -«Сатып алушылар мен тапсырыс берушілердің
дебиторлық берешегі»
1290- «Күмәнді талаптар бойынша резерв»
1220-«Еншілес ұйымдардың қысқа мерзімді берешегі»
1280-«Өзге қысқа мерзімді дебиторлық берешек»
1610-«Берілген қысқа мерзімді аванстар»
Дебиторлық қарыздар және оның түрлері

Ақша қаражаттары және ақша қаражаттарының баламаларымен қатар
өтімділігі жоғары болып саналатын активтің тағы бір түрі ол дебиторлық
борыштар және алынуға тиісті вексельдер болып табылады.Алынуға тиісті
шоттар өз құрамына тауарлар,ақша қаражаттары,қызмет көрсетулерді
қосады.Дебиторлық борыштар төлену мерзіміне байланысты қысқа және ұзақ
мерзімді болады.Дебиторлық борыштар шот фактурамен расталады.Алынуға
тиісті вексельдер ресми ұзақ міндеттемелермен расталады.

Сатуға арналған дебиторлық борыштар – бұл кәсіпорын қызметінің
нәтижесінде тауар және қызмет көрсету үшін сатып алушылардың төлейтін
міндеттемесі.Саудаға арналмаған дебиторлық борыштар қатарына:

-«Шығындарды жабуға арналған депозиттер»

-«Жұмысшылардың дебиторлық борыштары»

-«Алынуға тиісті дивидеттер және пайыздар»

Ұқсас жұмыстар

Кәсіпорынның дебиторлық қарызының түрлері

Дебиторлық берешек есебі

Жал бойынша қысқа мерзімді кредиторлық берешек

Міндеттеме - өткен кезең оқиғасынан пайда болған субъектінің берешегі

БУХГАЛТЕРЛІК БАЛАНС ЖАЙЛЫ

Бухгалтерлік есеп концепциялары мен қағидалары

Ақша қаражаттарының қозғалысы туралы есептілік

Айналым капиталын басқару

КОРПОРАЦИЯНЫҢ АЙНАЛЫМ КАПИТАЛЫ

Жабдықтаушылармен және мердігерлермен есеп айырысу есебі

Пәндер