Электролиттік әдіс




Презентация қосу
Л.Н.Гумилев атындағы Еуразия Ұлттық Университеті

Тақырыбы: Алтын және оның алу жолдарына

Орындаған: Құрамыс Айнұр ХМ - 31
Қабылдаған: Омарова Лязакат Султановна

Нұр – Сұлтан 2021
Жоспар
• Кіріспе
• Негізгі бөлім
• 1. Табиғатта таралуы
• 2. Кен орынында өңдеу әдістері
• 3. Байыту
• 4. Қандай әдіспен алынады
• 5. Афинаждау
6. Комплексті қосылыстар
• Қорытынды

• Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
Кіріспе
Алтын (лат. Aurum, Au) — элементтердің периодты жүйесінің I-
тобындағы химиялық элемент, асыл металдардың бірі. Реттік нөмірі
79, атом массасы 196, 967, балқу температурасы 1063ْ °С, қайнау
температурасы 2947°С.
Табиғатта таралуы

Алтын табиғатта сап түрде кездесетін
металл. Алтынның, ұсақ түйірлері
кварц ішінде, немесе кварц құмы
арасында шашыраңкы күйде
болады. Алтынның табиғаттағы
қосылысы алтын теллуриді
(калаверит) AuTe2 құрамында және
мыстың, қорғасынның сульфид
кендерінде болады. Алтын Сібірде,
Оралда және Орта Азия мен
Қазақстанда да кездеседі.
Кен орнында өңдеу әдістері
Қазіргі алтын өндірушілер алтынды, әдетте, құрамында алтын бар
рудадан алады. Егер 1 тонна кенде кем дегенде 3 грамм таза алтын
болса, онда мұндай кен бағалы металдарды алу үшін перспективалы
болып саналады. Егер кеннің 1 тоннасында 10 немесе одан көп грамм
алтын болса, кен бай деп саналады. Мұндай кен орындары өте сирек
кездеседі. Алтынды өндіру әдістері әр түрлі. Белгілі бір әдісті таңдау
оның экономикалық негізділігіне, техникалық жабдықталуына
байланысты:
Электролиттік әдіс
Электролиттік әдіс бойынша кенді электролит ерітіндісіне салады.
Мұндай электролиттегі катод алтынның жұқа табақшасы, ал анод –
алтын мен басқа металдың қорытпасы. Электролиз нәтижесінде алтын
катодқа түседі.
ЭкстракцияЖоғары тазалықтағы алтынды алу қажет болған кезде
экстракция әдісін қолданыңыз. Алдын ала ұсақталған кенді еріткіш
экстрагенттермен жуады. Осыдан кейін сығындыдан алтын
алынады.Экстракция әдісімен өте таза алтын алуға болады, бірақ бұл
әдістің кемшіліктері бар. Біріншіден, қымбат реагентті қолдану қажет.
Екіншіден, кенді қоспалардан қосымша жуу қажет.
Байыту. Флотациялық байыту
Алтынды байытудың флотациялық әдісі 1930 жылдары таралды. «Флотация» терминінің
өзі ағылшын тіліндегі «flotation» сөзінен шыққан, бұл жүзу, қалқымалы дегенді
білдіреді. Алтынды байытудың бұл процесі осындай атқа ие болуының себебі, өйткені
ол сулы ортадағы ұсақ қатты заттардың бөлінуін білдіреді.
Алтын кенін байыту технологиясы минералдардың фазалық шекарада селективті
бекітілуіне және нәтижесінде олардың сулануына негізделген.Флотацияны қалқалармен
кубтық формадағы бірнеше камераларға бөлінген қаңылтыр болаттан жасалған ванна
түрінде механикалық флотациялық машиналарда жүргізеді. Аппаратқа арнайы
реагенттермен бірге ұсақ ұнтақталған кен мен сұйықтық қоспасы беріледі.
Машинаның бірінші камерасы арқылы ол тез айналатын араластырғышқа – 275-600
айн/мин жылдамдықпен айналатын қатты болаты бар доңғалаққа, параллель ауаны
сорып алады. Айналу нәтижесінде целлюлоза ұсақ ауа көпіршіктерімен араласады.
Реагенттердің әсерінен құрамында алтын бар бөлшектер сумен сулану қабілетін
жоғалтады.
Нәтижесінде олар ауа көпіршіктеріне жабысып, көбік түрінде флотация машинасының
камераларының бетіне шығады, ал қажет емес материал целлюлозада қалады.
«Алтын» көбік концентратты алу арқылы құрғатады, ол қалыңдатуға және кейіннен
өңдеуге жіберіледі.
Флотация әдісі салыстырмалы түрде қымбат және қоршаған ортаға белгілі бір зиян
келтіреді. Бірақ оның танымалдығы әмбебаптығымен байланысты: флотациялық
байыту барлық минералдарға қолданылады.
Қандай әдіспен алынады
Құмда шашылған аз алтынды (тоннасына 2 - 4 г) ажыратып алу үшін әр
түрлі әдіс қолданады. Ең оңай, көптен қолданылып келе жатқан әдіс -
құмды ағын сумен жуу, сонда құм қиыршықтары суға ілесіп кете береді
де, алтын ауыр болғандыктан қалып қояды. Екінші бір әдіс алтынды
амальгамаға айналдыру. Сынап көпшілік металдарды өз ішінде еріте
алады, ол ерітіндіні амальгама дейді. Амальгамадағы алтынды
шығарып алу үшін, амальгаманы қыздырса, сынап ұшып кетеді, оның
буын жинап, салқындатып қайтадан іске қосады. Бірақ бұл екі әдіспен
де кұмдағы алтын түгел алынбайды, көп болса, 75% ғана алынады.
Бұлардан гөрі тәуірірек әдіс цианид әдісі. Ішінде алтын қалған жынысты
KCN тұзынын, 0,02 - 0,2% ерітіндісімен 2 - 3 рет қайталап шаймалап
жуады, сонда:
• 4Au + 8NaCN + 2H2O + O2 = 4Na[Au(CN)2] +4NaOH
Комплексті қосылыс құрамындағы алтынды мырыштың, жәрдемімен
ығыстырып шығарады:
• 2Na[Au(CN)2] +Zn = Na2 [Zn (CN)4] +2Au
Бұл шыққан алтынды мырыштан тазалау үшін сұйық күкірт
қышкылымен жуады, мырыш еріп кетеді. Күміс сияқты басқа
қоспалардан тазалау үшін концентрленген ыстық күкірт қышқылымен
жуады, онда күміс Ag2SO4-кe айналады. Кейде күмістен тазалау үшін
электролиздеуді қолданады - анод - тазартылмаған алтын, катод - таза
алтын, электролит ретінде Н[АuС14] ертіндісін қолданады сонда күміс
анод шламы түрінде қалады.
Афинаждау
Алтынды аффинаждау - алтынды Бұл тазарту әдісі көбінесе 900-ден кем
қоспалардан терең тазалауға арналған емес тазалығы бар алтын болған
технологиялық үдерістер кешені.Аффинаж
тазартудың бірқатар кезеңдерін қамтиды, кезде өндіріс ауқымында
олардың арасында химиялық тазарту, қолданылады, тоғыз жүз сынамадан
физикалық өңдеу, концентрация әдістері, бастап тазарту процесі ең жақсы
берілген химиялық тазалықтағы металды нәтиже береді (күміс 0,001-ден
алу әдістері басым. аспаған жағдайда). Әдіс алтынның
Тазалықтың берілген жоғары өзі тазартуға ұшырайтын анод
дәрежесіндегі алтынды алу үшін қызметін атқаратындығынан, ал
аффинирлеу операцияларына ұшырайтын катод өте жоғары тазалықтағы
шикізат мыналар болып табылады: алтыннан жасалғандығынан тұрады.
Бұл процестегі электролит - бұл тұз
•Алтын өндіретін кеніштердің
концентраттары. қышқылының (HCl) және хлор
алтынының (AuCl3) ерітіндісі. Хлор
•Құрамында алтын бар технологиялық алтыны - бұл тұз және азот
сынықтар. қышқылдарының қоспасында еріген
•Мыс, мырыш, никель, күмісті алтын. Осы қышқылдардың қоспасы
электролиттік тазарту шламдары. (3: 1) халық арасында «патша
•Қорғасын зауыттарының «күміс көбігі». шарабы» деп аталады.
•Зергерлік бұйымдардың сынықтары.
Комплексті қосылыстар
Алтын қосылыстарда бір және үш валенттік көрсетеді, бірақ үш валентті
қосылыстары берігірек. Бір валентті алтынның тұздары бір валентті мыстын,
қосылыстары сияқты диспропорцияланып үш валентті қосылыс және дербес
алтын береді:
• 3AuCI=AuCl3 + 2Au,
3AuCl + KCl = K[AuCl4] +2Au
Бір валентті алтыннын комплексті қосылыстары ауриттер тұрактырақ, мысалы
K[Au(CN)2]. Алтынның (I) оксиді да қыздырса тотығу-тотықсыздану реакциясына
ұшырайды
• 2Au2O = 4Au + O2
Алтынның үш валентті қосылыстары көбірек. Алтынның (III) оксиді Au 2O3 - қара
қоңыр, Au2S3 - қара, Au(ОН)3 - күрең түсті барлығы қатты заттар, суда еритіні тек
AuСl3.
Алтынның (III) гидроксиді Au(ОН)3 амфотерлі зат, сілтілерде және қышқылдарда
еріп аниондық комплекстер түзеді:
• NaOH + Au(OH)3 = Na[Au(OH)4],
Au(OH)3 + 4HCl = H[AuCl4] +3H2O,
Au(OH)3 + 4HNO3 = H[Au(NO3)4] +3H2O
Аниондық комплекс түзілуінен алтынның галогенидтері галогено-аураттарга
айналғыш келеді:
• NaBr + AuBr3 = Na[AuBr4]
AuCl3 гидролизінде аквоқышқылдap түзіледі.
• AuCl3 + H2O = H2[AuOCl3]
Алтынның оңайырақ алынатын қосылысы AuCl 3 өзге косылыстары осыдан
алынады. Алтынның барлық қосылыстары айырылғанда металдық алтын бөлініп
шығады.
Пайдаланылған әдебиеттер:
Стрижко В. С., Меретуков М. А. k.ru/encyklopedia/1576.html Золото //
Химическая энциклопедия / гл. редактор И. Л. Кнунянц. — Москва:
Советская энциклопедия, 1990. — Т. 2. — С. 171—173. — ISBN 5-85270-035-5.
Некрасов Б. В. Основы общей химии. — 3-е изд., испр. И доп. — М.: Химия,
1973. — 688 с.
• Справочник химика. — 2-е изд., пер. и доп. — М. Л.: Химия, 1966. — Т. 1.
— 1072 с.
• Потёмкин С. В. Благородный 79-й: Очерк о золоте / рецензент: д-р техн.
Наук В. Г. Лешков. — Изд. 2-е, перераб. И доп. — М.: Недра, 1988. — 176
с. — 141 500 экз. — ISBN 5-247-00161-3. (обл.)
• Брук Лармер, Цена Золота: National Geographic Россия, Февраль 2009, с.
85—105.
• Определение в компонентах водных экосистем золота и других
элементов методом нейтронноактивационного анализа // Вода:
технология и экология. 2009. № 2. с. 62—68.
Назарларыңызға
рақмет!

Ұқсас жұмыстар
Хирургиялық науқастардағы су – электролиттік бұзылыстар және инфузионды терапияның принциптері
Тұнбалардың еру және тұнбаға түсу жағдайлары
Электролиттік диссоцация теориясы тұрғысынан негіздер мен тұздар ерітінділерінің химиялық қасиеттері
ҚЫШҚЫЛДАР МЕН НЕГІЗДЕР ТЕОРИЯЛАРЫ
Вольтамперометрия
Қан тамыр
Сұйықтардағы электр тогы, электролиз заңын түсіндіру, электролиздің қолданылуын көрсету
Металдар мен электролитт ердегі электр тогы
Қышқылдар заттар
Полярографиялық және амперметрлік талдау әдістері
Пәндер