Бүгінгі таңдағы Жапония мен Қытайдан кейінгі үшінші орындағы нарық ретінде Солтүстік Америкада шамамен

Презентация қосу

Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі
Әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық Университеті
Факультеті «Заң факультеті»
Кафедрасы «Юриспруденция»

СӨЖ

«Медиа-мәдениет және «Сандық
(цифрлық) Қазақстан» моделі:
Қазіргі заман келбетіндегі
болашақ»
Балта Б.
• «Медиа» термині (латын тілінде «media»,
«medium» – құрал,
тасымалдаушы) XX ғасырда
«бұқаралық мәдениет» құбылысын анықтап
көрсету үшін енгiзiлген («mass culture», «mass
media») . Қазіргі кезде «масс-медиа» термині
бұқаралық коммуникация құралдарын мағынасын
білдіруде: баспа басылымдары, теледидар, радио
хабарламалар, интернет беттеріндегі ақпарат
қайнарлары, сонымен қатар кино, видео, ұялы
телефондық байланыс және т.б. Бүгінгі күнде
олардың маңыздылығы соншалықты, яғни басым
бөлігі масс-медиаға тәуелді болғандықтан, тек
«ақпараттандырылған»қоғам деп атап қана
қоймай, сонымен бірге «медиаландырылған»
қоғам деп те аталуда. Бұл үрдіс аталған ұғымның
институциялану барысын аңғартады.
• Медиамәдениет – ақпараттық қоғамның ерекше
бір мәдени үлгісі. Заманауи мәдени зертеулерде
медиамәдениетті кең мағынада, тұлғаның
әлеуметтенуі мен қоғамдық сананың
қалыптасуына септігін тигізетін, мәдени-тарихи
даму үрдісіндегі адамзатпен жинақталған,
материалдық және интеллектуалды
құндылықтардың ақпараттық-коммуникативті
құралдарының жиынтығы ретінде анықтайды.
Медиамәдениеттің салыстырмалы түрде кең
таралған баспа, визуалды және аудиовизуалды
құралдар жүйесі саласы «бұқаралық
коммуникация құралдары» түріндегі
анықтамасында қазіргі кездегі ғылыми және
күнделікті қолданыста айтарлықтай көп
айтылатын ұғым болып табылады.
• Тілші Е.Масанов медиамәдениеттің мәдени-философиялық
қырын төмендегідей тұжырымдар негізінде қарастырады:

● сөз, дыбыс және визуалды бейнелер арқылы әлемнің
мәдени-әлеуметтік түсінігін қалыптастырушы, дәстүрлі және
электронды бұқаралық ақпараты құралдарының іс-әрекет ету медиамәдениет
амалы мен болмысына ие, ақпараттық қоғамның
өзектілігімен көрініс тапқан мәдениет;

● шынайлықтың қалыпты бейнесі ретінде
айқындалып, өзіне тән белгілі кодтар арқылы
медиамәдениет
бұқаралық ақпарат құралдары көмегімен өмірсүру
тәжірибесін игерудің ерекше амалы;

● белгі құбылысы әрекет ретінде, адамзат қоғамындағы
әрекетінің бағыты, оның мазмұны көпқырлылықпен
толықтырылған: әлде біреудің көздеген мақсатынан
туындайтын тұлғаны манипуляциялаудан бастап, ғылым, медиамәдениет
шығармашылық және мәдениет саласының шынына адамды
жетелейтін қатынасқа дейнгі ықпал ету
• «Біз цифрлық технологияны қолдану арқылы құрылатын жаңа индустрияларды
өркендетуге тиіспіз. Бұл - маңызды кешенді міндет. Елде 3D-принтинг, онлайн-
сауда, мобильді банкинг, цифрлық қызмет көрсету секілді денсаулық сақтау,
білім беру ісінде қолданылатын және басқа да перспективалы салаларды
дамыту керек. Бұл индустриялар қазірдің өзінде дамыған елдердің
экономикаларының құрылымын өзгертіп, дәстүрлі салаларға жаңа сапа
дарытты», - деп өзінің таяудағы жыл сайынғы Жолдауында айрықша атап
өткен Қазақстан Президенті Нұрсұлтан Назарбаев осыған орай Үкіметке
«Цифрлық Қазақстан» жеке бағдарламасын әзірлеуді және қабылдауды
тапсырған болатын.
• Қазақстан Республикасының Президенті Н.Назарбаевтың 2017 жылдың 31
қаңтарындағы Қазақстан халқына Жолдауында Төртінші өнеркәсіптік
революция қарсаңында Қазақстанды үшінші жаңғырту, 2050 жылға қарай
елімізді әлемнің ең дамыған 30 алдыңғы қатарлы мемлекеттерінің қатарына қосу
мақсатында бес басымдықты ілгерілету және «Нұрлы жол» бағдарламасы мен
«100 нақты қадам» Ұлт жоспары базасына арналған экономикалық өсімнің жаңа
моделін құру туралы тапсырма жүктелді.
• Цифрландыру қазіргі таңда ақпараттандыруды,
автоматтандыруды, роботтандыруды және жасанды
ақылды қоғамға енгізудің үздіксіз түрленетін, динамикалық
өзгерістерге ұшырайтын, масштабталатын және ықпалдасуға
бейімделетін қасиетімен ерекшеленеді.
• Басқаша айтар болсақ, қазіргі уақытта мемлекет тіршілігін қамтамасыз
ететін жүйенің ендігі уақытта мызғымас, өзгермейтін, бір рет қана әрі
мәңгілікке құрылған жүйе ретінде көз алдымызға елестету мүмкін
емес. Сол себепті экономиканы цифрландыру мемлекет дамуының
мақсаттарына лайықты одан ары үздіксіз жаңғырады.
• Цифрлық саясатпен (төртінші басымдық - адами капитал сапасын жақсарту
және бесінші басымдық - институттық түрлену, қауіпсіздік және жемқорлықпен
күрес) тікелей байланысты, ал Жолдаудың бес басымдығын ескере отырып,
төртінші өнеркәсіптік революцияның элементтері тұрғысында:
●
(компьютерлер, ноутбуктер, планшеттер және мобильді құрылғылар
қазірдің өзінде қаржылық жүйені, көліктік инфрақұрылымды, электр- және
сумен жабдықтау жүйелерін қолдануға мүмкіндік береді, компьютерлер
мектептерде, ауруханаларда, автомобильдерде, тұрмыстық техникаларда Ақпараттандыру
көмек береді, дегенмен, бағдарламалау технологиясы бүгінгі таңда 20
ғасырдың басындағы автомобиль жасау технологиясы деңгейінде қалып
отыр),
●
(ең тосын әрі алдын ала қарастырылмаған міндеттерді шешуге мүмкіндік
беретін мобильді реконструктивті прототип, аналог, өндірістік нысан
моделі, бұл ретте болжам сынды тек қана тікелей емес, сонымен бірге Автоматтандыру
басқару сынды керісінше де бола алады),

●
(робот-манипуляторлар, робот-дәнекерлеушілер, өнеркәсіптік роботтар,
робот-үй қызметкері. Бүгінгі таңдағы Жапония мен Қытайдан кейінгі
үшінші орындағы нарық ретінде Солтүстік Америкада шамамен 262000
робот орнатылған және жұмыс істеп тұр. Халықаралық робототехника Роботтандыру
федерациясының болжауы бойынша жуық арада робот жасау нарығы
бірнеше триллион АҚШ доллары көлемінде болмақ) және
●
(сарапшылық жүйелер, «виртуалды қызметкерлер», ақпаратты
семантикалық сараптау жүйесі, дербес шешім қабылдай алатын автономды
роботтар, Б.А.Қойшыбаевтың «Белгі-Элемент-Байланыс» және «Қасиет- Жасанды ақылмен
Компонент-Қатынас» кешенді әдісі негізінде жасанды зияткерлік жүйеледі
жасау) жанама қатынасты.
• Бағдарламадан түскен жалпы экономикалық тиімділік 2018 және
2019 жылдары 600 млрд теңгеден асты. Мемлекеттік қызметтерді
ұсыну, білім беру, денсаулық сақтау, қаржы, көлік және тау-кен
металлургиясы салаларында цифрлық технологияларды енгізуде
айтарлықтай елеулі жетістіктерге қол жеткізілді. Цифрлық
технологиялардың одан әрі интеграциялануы Қазақстанның
әлемдегі бәсекеге аса қабілетті 30 елдің қатарына енуі үшін және
қазақстандықтардың әл-ауқатын жақсарту үшін өте маңызды.

• Электронды еңбек биржасы
• Әлеуметтік-еңбек саласын цифрландыру тұрғысынан электронды
еңбек биржасы сәтті жұмыс істеп тұр. Соның нәтижесінде жұмысқа
орналастыру процесі екі есеге қысқарды, ал жалпы процедураның
өзі айқындана түсті. 2019 жылы электрондық еңбек биржасы
арқылы 488 мыңнан астам жұмыс іздеуші жұмысқа
орналастырылды, олардың ішінде 350 мың адам тұрақты жұмыс
орындарына орналасты.
• Индустрия 4.0.
• «Экономика салаларын цифрландыру» бағыты аясында өнеркәсіп салаларының кәсіпорындарын
технологиялық қайта жарақтандыру Индустрия 4.0 элементтерін қолданумен жүзеге асырылатын
отын-энергетика және тау-кен металлургиясы кешендерінің кәсіпорындарында цифрлық
технологиялар енгізілуде. Мұнай-газ саласында Атырау мен Павлодар мұнай-химия зауыттарында
3 жылдық жөндеу аралық кезеңіне өту жүзеге асырылды, бұл жөндеу шығындарын азайтуға және
өңдеу көлемін жылына орташа есеппен 300 мың тоннаға арттыруға мүмкіндік берді. Сондай-ақ,
«Өзенмұнайгаз» АҚ, «Қазгермұнай» БК» ЖШС, «Қаражанбасмұнай»АҚ, «Ембімұнайгаз» АҚ 4
кәсіпорны «Зияткерлік кен орны» ақпараттық жүйесін іске асыруда.
Зияткерлік көлік жүйесі
• Көлік пен логистиканы цифрландыру тұрғысынан «Зияткерлік көлік жүйесі» жобасы іске
асырылып жатыр, ол автомобиль жолдары, көлік құралдары, ақылы жолдар арқылы жүру,
қалааралық автобустардағы жолаушылар, сондай-ақ рәсімделген билеттер туралы мәліметтерді
жинайды және өңдейді
• Astana Hub Бүгінгі таңда Astana Hub-та салық, еңбек және визалық жеңілдіктер
алуға жағдай жасалған, стартаптарды дамыту бағдарламалары бар. Жалпы
алғанда, бүгінде технопаркке 163 АT-компания, 700-ге жуық стартап, 17 R&D
отандық және шетелдік АT-компаниялардың орталықтары (CISCO, NOKIA, IBM,
Microsoft және басқалар), заманауи халықаралық оқыту әдістемесі бойынша
«alem» бағдарламалау мектебі кіреді. Жергілікті қамту үлесі 57,7%-ды құрады.
Мемлекеттік қызметтерді автоматтандыру Мемлекеттік қызметтерді
автоматтандыру жұмыстарын жүргізу аясында Мемлекеттік қызметтер тізіліміне
723 қызмет енгізілген, оның ішінде 580 қызмет немесе 80,2% электронды түрде
көрсету көзделген. Мемлекеттік қызметтерді оңтайландыру бойынша жұмыстар
жүргізілді, соның нәтижесінде мемлекеттік қызметтер саны 17-ге (740-тан 723-ке
дейін) қысқарды. Қазіргі таңда өтініш берушілерге 17 проактивті және 21
композитті мемлекеттік қызмет көрсетіледі. Жүргізілген оңтайландыру
жұмыстары құжаттардың орташа пакетін 30%-ға, сондай-ақ мемлекеттік қызметті
ұсыну мерзімін орта есеппен 3 есеге қысқартты.
• «Цифрлық Қазақстан» мақсатты бағдарламасы
технологиялық, ең алдымен концептуалды және
саяси-жүйелі іргетасын жетекші әлемдік деңгейге
шығаратындағын білеміз әрі сенімдіміз де. Отандық
идеяны және отандық ноу-хоуды қамқорлықпен әрі
барынша пайдалану Ұлт көшбасшысы
Н.Назарбаевтың осынау тарихи «Цифрлық
Қазақстан» құру бастамасын еліміздің 2050 жылға
қарай Әлемнің дамыған 30 мемлекетінің қатарына
қосылу мақсатына қол жеткізіп қана қоймай,
ықпалдастырылған цифрлық өркениет пен
еуразиялық мәдениет қалыптастыру ісіндегі әлемдік
әдістемелік көшбасшы атануға да мүмкіндік береді.
Пайдаланылған
әдебиеттер:
• https://
primeminister.kz/kz/news/reviews/2019-zhyly-cifrl
yk-k-azak-stan-memlekettik-bag-darlamasyn-iske-a
syru-ayasynda-8-myn-zhu-mys-orny-k-u-ryldy
• 2. Масанов Е.Ж. Медиамәдениеттегі адам
мәселесі.// Философия докторы (Ph.D.) ғылыми
дәрежесін алу үшін дайындалған диссертация.
Алматы, 2012.
• 3. Маклюэн Г.М. Понимание медиа. Внешние
расширения человека. // Пер. с англ.
В.Николаева. – М.: Жуковский: «КАНОН-пресс-
Ц». «Кучково поле», 2003. – 464 с.

Ұқсас жұмыстар

АМЕРИКА ХАЛЫҚТАРЫНА ГЕОГРАФИЯЛЫҚ ШОЛУ

Батыстың гүл трипсі

Қазіргі кезеңдегі Жапония экономикасы

Нарықтық механизм

Дамыған елдердегі экономикалық өсу ерекшеліктері

Аймақтық өнеркәсіп географиясы

Мұнай ЖЭС құбырлары және газ құбырлары

ЭКОНОМИКАЛЫҚ ИНТЕГРАЦИЯ

Еркін сауда аймағы

Латын Америкасының интеграциялық қауымдастығы

Пәндер