Сыбайлас жемқорлықтың алдын алу

Презентация қосу

Жемқорлық туралы түсінік

Жемқорлық (лат. corruptio-
сатып алу)- мемлекеттік
басқару құрылымдарыңдағы
лауазымды қызметкерлердің
өздеріне тапсырылған қызмет
мүмкіндіктерін жеке
бастарының пайдасы мен
мүддесі үшін пайдалану
мақсатында жасаған қоғамға
қауіпті қылмыстық іс-
әрекеттері.
Сыбайлас жемқорлықтың алдын алу

ҚР қылмыстық
кодексінің
311 бап пара
алу

228
228 бап
бап
өкілеттіктерді
теріс пайдалану
Қызмет өкілеттігін
теріс пайдалану

231 бап
коммерциялық
сатып алу 308 бап билікті
немесе
немесе қызметтік
қызметтік
өкілеттікті асыра
пайдалану
Сыбайлас жемқорлыққа жол жоқ!

жемқорлық

Көрәнбейтін
Параға
қылмыстың
сатып алу бір түрі

сатқындық
і с іңе с ен!
ен бе , ад а л
ің е с
*К үш
«Сыбайлас жемқорлық – бұл ғаламдық мәселе, одан
әлемнің бірде-бір мемлекеті, бірде-бір саяси дүйе,
бірде-бір саяси тәртіп қорғалған емес.»

Н.Ә.Назарбаев
Сыбайлас жемқорлыққа қарсы мәдениеттің мәнін «сыбайлас жемқорлық
ұғымының мазмұнын, осы этностық әлеуметтік құбылыстың тарихи түп-
тамырын түсінбейінше, ұғыну мүмкін емес. Сыбайлас жемқорлық ұғымы
қазіргі ғылыми және қоғамдық-саяси әдебиетте кеңінен қолданылады.
«Сыбайлас жемқорлық» сөзі (латын тілінен «corumper») көптеген мағынасы
бар: бүлдіру, құлдырау, параға сатып алу, азғыру, тура жолдан тайдыру, притон,
құбылмалылық, істі бұзу, күйреуге әкелу, бұрмалау, алдау, қорлау, ар-намысын
таптау, «rumpere» көп мағыналы (бұзу, қирату, заңнан аттап өту, шартты бұзу)
етістігімен қатар қолданылатын «со» қосымшасы сыбайлас жемқорлық – бұл
бірнеше субъектілердің қатысуымен іс-қимыл жасау екенін көрсетеді. Бұдан
өзге, латынша «corruptio» «параға сатып алу», «іріп-шіру» дегенді білдіреді,
«сыбайласу» етістігі «біреуді ақшамен немесе өзге де материалдық игіліктермен
параға сатып алу» дегенді білдіреді. Рим құқығында «corrumpire» сөзі «сындыру,
бүлдіру, бұзу, зақымдау, алдау, бұрмалау, параға сатып алу», сондай-ақ «құлдырау,
бұзылғандық, нашар жағдай, (пікір немесе көзқарастың) құбылмалылығы»
деген мағынаны білдіреді. Сыбайлас жемқорлық ұғымының жалпыға танымал
тұжырымдарымен қатар, латын термині «corruptio» екі түбірлі сөзден «cor»
(жүрек, жан, рух, ақыл-ес) және «ruptum» (бүлдіру, бұзу) шығады деген пікір бар.
Сыбайлас жемқорлық – мемлекеттік құрылымдардың экономика
аясында қылмысты құрылымдармен біте қайнасуы, сондай-ақ
мемлекеттегі лауазымды адамдардың, қоғамдық және саяси
қайраткерлердің сатылғыштығы, парақорлығы. Өзінің қызметтік
мәртебесі мен өкілеттіктерін жеке, топтық және өзге де бейқызметтік
мүдделер үшін пайдалану жолымен жеке игіліктерді алу әрекетінен
көрініс табады. ҚР Қылмыстық кодексінің өкілеттіктерді теріс пайдалану
(228-бап), коммерциялық сатып алу (231-бап), қызмет өкілеттігін теріс
пайдалану (307-бап), билікті немесе қызметтік өкілеттікті асыра пайдалану
(308-бап), пара алу (311-бап), қылмыстық жалғандық жасау (314-бап) туралы
лауазымдық қылмыс нормалары ең алдымен сыбайлас жемқорлыққа қарсы
күрес нормалары болып табылады. Қазақстанда сондай-ақ сыбайлас
жемқорлық үшін қылмыстық, тәртіптік, әкімшілік жауапкершілікті реттейтін
арнайы нормативтік-құқықтық актілер де қабылданды. Оларға “Мемлекеттік
қызмет туралы” (1995) және “Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес туралы”
(1998) ҚР заңдары жатады. Сонымен қатар осы саладағы ынтымақтастық
туралы халықаралық актілер де бар.

Ұқсас жұмыстар

Қазақстанның Transparency International сыбайлас жемқорлықты қабылдау индексіндегі рейтингінің жақсаруына ықпал ету

Сыбайлас жемқорлықтың алдын - алу шаралары

Саяси себептер

СЫБАЙЛАС ЖЕМҚОРЛЫҚ ЖӘНЕ ОНЫҢ МЕМЛЕКЕТ

ЖЕМҚОРЛЫҚПЕН КҮРЕС

Сыбайлас жемқорлық қылмыстарының криминологиялық сипаттамасы

Жемқорлық құлықтарының психологиялық ерекшеліктері

Сыбайлас жемқорлық түсінігі

Сыбайлас жемқорлық ұғымының жалпыға танымал

Жемқорлықтың алдын алу - басты міндет

Пәндер