ӘСЕРІ ДІН

ДІННІҢ ӘЛЕУМЕТТІК МІНЕЗ-ҚҰЛЫҚҚА ӘСЕРІ

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

ӘЛ-ФАРАБИ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ

ДІН ДЕГЕН НЕ?

Әлеуметтанушылардың тұжырымы бойынша, дін дегеніміз - құдайға сенетін адамдарды моральдық қауымдастыққа біріктіретін, тылсым да қасиетті дүниелермен байланысты нанымдар мен тәжірибе жүйесі.

Дінді зерттейтін әлеуметтанушылар оған құндылықтар жиынтығы ретінде қарайды. Бірақ ол Құдай бар ма, жаныңды құтқаруға бола ма және хақ дін қайсы деген сияқты түсініктердің шынайы не жалғандығына жауап іздемейді.

ДІННІҢ ӘЛЕУМЕТТІК ФУНКЦИЯЛАРЫ

Дүниетанымдық

Психотерапиялық

Реттеуші

Компенсаторлық

Коммуникативті

Мәдени-трансляциялық

Тәрбиелеуші

Интеграциялық

ӘЛЕМДІК ДІНДЕРДІҢ ТАРАЛУЫ

Христиан

33%

Ислам

20%

Индуизм

13%

Басқалары

34%

ГЕРБЕРТ СПЕНСЕР ДІН ТУРАЛЫ:

ГЕРБЕРТ СПЕНСЕР

ӘЛЕУМЕТТАНУШЫ

ФИЛОСОФ

Ғалымның ойынша, дін:

Отбасылық қатынастарды нығайтады

Адамдардың тәртібін бақылау мен басқару негізін бекітіп береді

Ұлтаралық бірлікті нығайтады

Жеке меншікті қолдайды

Гербер Спенсер дінді бірлікке,

интеграцияға жету құралы деп есептеді, қоғамда әрқашан да қандай да бір дінге орын бар деп ойлады.

ДІН МЕН ҚОҒАМ АРАСЫНДАҒЫ ШИЕЛЕНІС

Әрбір дін өзара қарама-қайшы, бірақ бірін-бірі голықтыратын екі тенденциямен қиылысады: әлемді қабылдамау және әлеммен ымыраға келуге тырысу. Егер дін зинақорлықты, гомосексуализмді және неке бүзушылықты айыптаса ондай адамдар қоғамнан аластатылуы керек пе, әлде адамдардың әлсіздігін ескере отырып, олардың әрекетін түзетуге бола ма? Дін бұл дилеммаларды қалай шешеді? Ғалымдар діни ұйымдардың негізгі үш түрін бөліп көрсетеді, олар: ғибадатханалар, секталар және жаңа діни қозғалыстар (ЖДҚ) .

ЭМИЛЬ ДЮРКГЕЙМНІҢ ДІН ТЕОРИЯСЫ

ЭМИЛЬ ДЮРКГЕЙМ

Э. Дюркгеймнің дін теориясында, біріншіден қоғам адамдық тәжірибені нығайтады. Екіншіден, адамдар сыртқы күштердің әсерін түсіндіруге жауап іздейді. Бұл қоғамның құрылымына сәйкес келетін діннің қалыптасуына әкеледі. Дюркгейм бойынша, діннің негізгі белгісі - қасиетті объектілерге бағытталған, қоғамдық келісім күшін жинайтын, ұжымдық сананы қолдайтын және оларға өмірге қажетті сенімді ұялататын ол - ритуалдарды орындау деген. Қоғам бір мезетте әрі Құдай, әрі сенуші болып табылады. Діндегі басты нәрсе - догматикалық бөлік емес, керісінше ритуалдарды ұжымдық орындау түріндегі діни іс-әрекет.

ЗИГМУНД ФРЕЙДТІҢ ТҰЖЫРЫМДАМАСЫ

Зигмунд Фрейд, діннің басқа да қызметін көрсеткен. Оның пікірі бойынша, дін - адамдарды бала кезінен бойынан өткізіп келген қорғансыздық қорқынышынан сақтайды. Осындай қорқыныштан сақтанудың жолын бала атаанасынан тапса, сол сияқты үлкендер оның жауабын сүйікті жаратушыдан табуға тырысады. Оның ойынша, діни түсінік - ол әлеуметтік иллюзиялар. Адамдар материалдық табиғатқа қарамақайшы өздерінің психологиялық қажеттіліктерге бағытталып өмір сүріп жатқандығын түсінсе, бұл иллюзиялар сейілер еді дейді.

ЗИГМУНД ФРЕЙД

ДІНИ САНА

Діни сана - ол адамның белгілі бір діни идеялар мен құндылықтарға қатысы болуы, сонымен қатар қандай да бір дін мен діни топтарға жатуы. Адам өзін сенушімін деп санайды және өзін қандай да бір дінге жатқызады. Мысалы, мұсылман, православ және т. б. діндер. Діни санада екі деңгейді бөліп көрсетуге болады. Олар: үйреншікті және тұжырымдамалық. .

Үйреншікті діни сана адамдардың қарапайым жағдайдағы өмір деңгейінің бейнесі болып табылатын түрлі ойлардың, түсініктердің, ұстанымдардың, көңіл-күй мен сезімдердің, әдеттер мен дәстүрлердің жиынтығын білдіреді.

ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ ДІНИ АХУАЛ

2009 жылғы халық санағы бойынша, Қазақстан халқының 70, 2пайызы-мұсылмандар, 26, 3 пайызы - христиандар, 0, 1 пайызы - буддистер, 2, 8 пайызы - ешқандай дінге сенбейтіндер, 0, 5 пайызы - жауап беруден бас тартқандар. Әдетте, түркі тілдес халықтарды мұсылман дініне ойланбай жатқызады. Бірақ халық санағы көрсеткендей, қазақтың 0, 4 пайызы - (39172) адам христиан дініне, 1923-і иудаизмге, 749-ы буддизмге, 1612 адам басқа діндерге өткен. 98511 қазақ ешқандай дінге жатқызылмайды.

АҚШ-ТАҒЫ ДІН

Америка Құрама Штаттары - плюралистік ел: оның азаматтары

әр түрлі діндерге сенеді немесе бірде-бір дінді ұстанбайды.

АҚШ-та бірнеше дін өкілдері бейбіт қатар өмір сүріп келгендігі

тарихтан белгілі. Дегенмен христиандар қашан да ең үлкен діни топ

болды. Еврейлер, буддистер, мұсылмандар және басқа

христиандыққа жатпайтын топтар маңызды орын алғанымен,

олардың ешқайсысы АҚШ халқының 1 пайызынан аспайды. Оның

үстіне, иудаизмнің қатары сиреп барады, ал қалған топтар тұрақты

сақталып келеді.

АҚШ азаматтарының арасындағы тағы бір маңызды тенденция - ешбір дінді ұстанбау. Қазіргі таңда АҚШ халқының 14 пайызы ешбір дінге сенбейді, 1990 жылы бүл көрсеткіш 8 пайыз болатын. Бұл адамдардың бір бөлігінің дінге деген сенімі төмен, ал енді бірінде мүлде жоқ. Атеистер дегеніміз - Құдай жоқ деп санайтын адамдар. Ал агностиктер - Құдайдың бар екендігіне күмәнмен қарайтындар.

ИСЛАМ ДІНІ

Б. з VII ғасырында қазіргі Сауд Арабиясында Мұхаммед пайғамбар Ислам дінінің негізін қалады. Қазіргі таңда әлемдегі ең тез дамып келе жатқан діндердің бірі. Әлем халқының 21 пайызы осы дінге сенеді және ол алдағы 50 жылда христиан дінінен басым дінге айналуы мүмкін . Барлық мұсылмандар қүдіреті күшті бір Аллаға сенеді. Кітабы - Құран.

Барлық мұсылмандар бес парызды орындауы керек:

1. Алланың құдіретіне және Мухаммед оның елшісі екендігіне шүбәсіз сену.

2. Күніне бесрет намаз оқу.

3. Кедей мен жетім-жесірге зекет беру.

4. Құран түскен Рамазан айында ораза ұстау.

5. Өмірінде бір рет болсын Меккеге қажылыққа бару.

ДІННІҢ ӘЛЕУМЕТТІК МӘНІ

Дін индивидтердің кейбір психологиялық қажеттіліктерін қанағаттандыру барысында маңызды әлеуметтік қызметті атқарады. Э. Дюркгейм «діни өмірдің қарапайым түрлері» еңбегінде, адамдар өз өміріндегі қоғамдық билікті мойындағаннан гөрі дінге сенуді жөн санайды дейді.

Ұқсас жұмыстар

Саясат және дін

Діннің медицинаға әсері

Дін әлеуметтік институ ретінде

Жалпы улылық әсері басым заттарға жалпы улылық әсері энергетикалық алмасудың күрт бұзылуын басым заттар

Презентацияның мақсаты - дін мен мәдениеттің әлеуметтік өмірдегі маңыздылығын көрсету және әлеуметтанулық зерттеулердің болашағын анықтау

ДІН ТАРИХЫ ДІН

Әлеуметтену институттары

ПАТШАЛЫҒЫ ВАТИКАН

Ислам діні туралы

Дін философиясы

Пәндер