Люшер əдістемесі

Презентация қосу

ПСИХОЛОГИЯ ЖӘНЕ АРНАЙЫ БІЛІМ БЕРУ КАФЕДРАСЫ

Түрлі-түсті
Люшер əдістемесі

Дайындаған: Исатайқызы Бибінұр
Жоспары:

• Люшер түрлі-түсті әдістемесінің
қолданылуы
• Макс Люшердің өмірбаяны
• Люшер Тестінің жүргізу барысы
• Түстердің ерекшеліктері
Түрлі-түсті Люшер əдістемесі
– проективті әдіс , импрессивті тест
тобына жатады.
• Түс пен психика арасындағы байланыс туралы көптеген
фактілердің болуы психодиагностиканың түс әдістерінің
негізділігіне күмәнкелтірмейді. Сонымен бірге,
психодиагностикадағы осы бағыттың сыншылары түрлі
түсті психологияның көптеген эмпирикалық фактілерін
жоққа шығармай, әдістердің теориялық негіздерін жеткілікті
негізде деп санамайды. Түстерге деген эмоцио- налды қатынас
психодиагностикада қабылдаудың ерекшелігін көрсетеді.
• Түстерді психодиагностикалау әдістерінің ең көп сынға
түскені – Люшер түрлі-түсті әдістемесі.
• Люшердің түрлі-түсті әдістемсі-
швейцариялық психотерапевт
Макс Люшер 1949 жылы әзірлеген
психологиялық әдіс.
• Люшердің түрлі-түсті тесті адамның
ішкі жағдайын диагностикалауда
қолданылатын ең танымал
психологиялық сынақтардың
бірі.Адамның психофизиологиялық
жағдайын, реакция типін, қоршаған
ортаға бейімделу деңгейін, мінездің
өткір жақтарын оның стресстік
коммуникативті қабілеттерін өлшеуге
мүмкіндік береді.
• 1923 жылы 9 қыркүйекте Базельде дүниеге келген
• Ол әлеуметтануды, құқық және дін философиясы, клиникалық
психиатрияны оқыды.
• 1949 жылы «Түс психодиагностика құралы ретінде» деген
тақырыпта диссертация қорғады.
• 1947 жылы бірінші дүниежүзілік психология конгресінде 23
жасында Макс Люшер түс диагностикасының негізгі қағидаларын
алғаш енгізді. Осыдан кейін Люшер диагнозы халықаралық атаққа
ие болды және тез арада бүкіл әлемге таралды.
• Оның негізгі қызметі психотерапевтер үшін оқу семинарларын
өткізумен және түс диагностикасы саласындағы ғылыми
әзірлемелерді қолдаумен байланысты.
Люшер әдістемесінің негізі екі нұсқадан тұрады:

1. 73 түстік кестенің көмегімен толық зерттеу;
2. 8 түстің ретін қолдану арқылы шағын зерттеу болып
табылады.
Толық зерттеудегі түстер қатарындағы әдістеме күшті көп талап
етеді.
Сынақ әр түрлі түсті 8 карточкадан тұрады, олар сандармен көрсетілген:
• сұр - 0,
• қою көк - 1,
• жасыл - 2,
• қызғылт-қызыл - 3,
• сары - 4,
• күлгін - 5,
• қоңыр - 6,
• қара - 7.
Сенімді болу үшін Карточкалардың стандартты, нөмірленген реті міндетті
түрде сақталуы қажет.
Нұсқаулық:
Түсті карточкалар ақ фонда ұсынылады және бір-бірінен
шамамен тең қашықтықта кездейсоқ тәртіпте орналастырылады.
• Зерттеуді жүргізіп отырған психолог барлық карточкаларды
араластырады да, зерттелушінің алдына қояды.

• «Мына 8 картаны мұқият қараңыз. Қазіргі уақытта қай түстер сізге
ұнайтынын таңдаңыз. Бұл түсті кез-келген заттармен - киіммен,
көлікпен және т.б. байланыстырмауға тырысыңыз. Өзіңізге ұнайтын
түсті таңдаңыз ».

• Таңдалған карточка субъектінің көру өрісінен сырғытып, бір жағына
шығарылады. «Жарайды, енді қалғандарының ішінен ең жағымдысын
таңдаңыз». Бұл нұсқаулық соңғы үш карточка алдында қалдырылғанға
дейін қайталанады. Енді ең жағымсыз түстерді таңдаңыз.
Барлық тесттік таңдау жазылып отырады. Бірінші серияның
соңында тағы да барлық карталар ұсынылады:
«Енді осы карталардан ең жағымды түстерді таңдауға тағы бір рет
тырысыңыз. Соңғы рет қалай таңдағаныңызды еске түсіруге
тырыспаңыз, тек ең жақсы түстерді таңдаңыз ».

Тақырып бойынша құрылған түстер тізбегі топтарға
бөлінеді:
«+» - ең жағымды түстер;
«Х» - жақсы түстер;
«=» - немқұрайлы қарайтын түстер;
«-» - жағымсыз, қабылданбаған түстер.

Әрі қарай нәтижелер сапалы талдау үшін түсіндіру кестелерімен
салыстырылады.
М. Люшер зерттеулердің 36000 нəтижелеріне негізделіп, таңдалған
позицияларға төмендегідей талдау жасады. Алғашқы позиция мақсатқа
жету тəсілдерін білдіреді (мысалы: көк түс іс- əрекетті), екіншіден,
байсалды, тапсырманы қиналмай орындай- ды. Екінші позиция,
зерттелушінің бағытталған мақсатылығын көрсетеді. Үшінші жəне
төртінші позиция, түсті қабылдау мен шынайы жағдайды түйсінуді
көрсетеді. Немесе жағдайға байланы- сты іс-əрекет бейнесін айқындайды.
5 жəне 6 позиция түске деген немқұрайлылықты немесе нейтралды
қатынасты көрсетеді. Яғни, зерттелуші өзінің көңіл-күйін, мотивтерін
аталған түспен байланы- стырмайды. Таңдалған түс көңіл-күй мен
мұқтаждықты, мотивті те- жеуге талпынады.
Таңдалған түстерді жазу барысында олардың реттік номерімен таңдалған
позициясы ескеріледі.
Қою - көк түс - қанағаттану, тыныштықтың белгісі,
сезімталдылық пен жарақаттанушылықты көрсетеді,
эстетикаға бейім, эмпатиясы бар, сенімділік, сензитивтілік,
берілгіштікті байқатады. Бұл түстің төменгі қатарда
таңдалуы эмоционалды қарым - қатынаста
қанағаттанбаушылықты көрсетеді. Темпераменттің ішінде
флегматик типі жиі осы түсті қалайды. Өмірде түн
мезгілімен салыстырмалы түрде қарастырады. Өйткені ол
тұлғалардың босаңсу, тынығу, ұйқы т.б. процесстерімен
тікелей байланысты.
Жасыл түс - өзіндік бекітудегі қажеттілік.
Тұлға бойындағы қысымды, талпыну, мақсатқа
ұмтылушылықты, өзгерістерге қарсы тұру,
көзқарасының тұрақтылығы. Сары түспен қатар
қолданылуы бостандыққа деген ұмтылысты
білдіреді. Екінші - үшінші позициядағы түстер
емес, өзге түстердің ретінде таңдалса тұлға
бойындағы қысымды айқындайды. Өмір
ситуациясында адамдарды қоршаған ортасының
түсімен тікелей байланыстырады: өсімдіктердің,
ағаштардың, гүлдердің т. б. Ол обьектілер
қоршаған орта болып табылатындықтан
қорғанысты білдіреді. Темпераменттердің ішінде
меланхоликтердің сүйікті түсі болып табылады.
Қызыл түс - «әрекет ету», «жетістікке жету». Тұлғаның энергиясын
жұмсаудағы физиологиялық күйі, спортқа, жеңіске, эротикаға т.б. деген
ерігі, қалауы. Бұл әдістемені жүргізу барысында бұл түсті қаламау
физиологиялық және жүйкелік жұқару, тозу, сексуалды
қызығушылықтың төмен болуын аңғартады. Таңдалған түстердің
алдыңғы қатарында болуы көшбасшылыққа деген ұмтылыс, тұлға
бойындағы шығармашылық бастау т.б. байқатады. Алғашқы үш түс
қатарында болмаса эмоционалды - вегетативті қысымды көрсетеді.
Өмірлік жағдайда ертедегі ер адамдардың аң аулау үрдісімен тікелей
байланыстырады, яғни отбасын асырау үшін аңды аулауда белсенділікті
байқату, сондай - ақ адамның сексуалды қозу зоналары да осы түспен
байланыстырылады. Бұл түс сангвиниктердің түсі болып табылады.
Сары түс - алға ұмтылу, үміттену қажеттілігі, релаксацияны
білдіреді. Сары түсті таңдау үлкен бақытқа деген үзілмес үміт,
болашаққа ұмтылыс, жаңаға ұмтылу т.б. Тұлға бойындағы
жағымсыз күйлерде ол шыдамсыздықты, мазасыздануды, көре
алмауды т.б. білдіреді. Сары түсін қаламау ( 6,7,8 орын ) көңілдің
қалуы, адам үмітінің орындалмай қалуын аңғартады. Жасыл түспен
қатар қолданылуы үлкен әлеуметтік статусқа ұмтылуды
байқатады. 2,3,4,5 реттегі түстерден басқаларда тұлға
бойындағы қысымды білдіреді. Өмір жағдайында қараңғы түннен
соң шығатын күн элементімен байланыстырылады. Аспанды
жарыққа толтыру, адам бойында белсенділікті оятуға шақырады.
Бұл холерик типтес индивидтердің жиі қалайтын түсі болып
табылады.
Күлгін түс - қызыл мен көк түстің қасиетін қамтиды.
Жауапкершіліктің болмауы, шынайлылыққа сай келмеу,
магия, өзгелерді таң қалдыруға деген ұмтылыс т.б. Бұл түсті
жеткіншектер және жүкті әйелдер жиі таңдауы мүмкін.
Себебі ол кезеңде олар эмоционалды тұрақсыздықтың
күйінде жүреді. Гомосексуалдылыққа икемділерде бұл түс
таңдалады. Күлгін түс 3,7 позицияда мәні жоқ, ал жүктілер
мен жеткіншектерде 1,2 позицияларында ешқандай мәнге ие
емес.
Қоңыр түс
– алдыңғы қатарда болса физикалық
дискомфортты байқатады. Әсіресе тұлғаның
ауыру, науқастану кезінде жиі алдыңғы қатарда
таңдалады. Өз жанұясын жоғалтқандарда бұл
түсті таңдау байқалады.
8 позицияда болса қажеттілікті терістеу, яғни ол
босаңсуда, физиологиялық қанағаттануда өз
қажеттіліктерін терістеу болып табылады
Қара түс –
экстремалды жүріс - тұрыс,
көп жағдайды қаламау, яғни
«жоқ» ұғымымен сәйкес
келеді. Өзге түстердің
таңдалуына да әсерін тигізеді.
Бірінші орында таңдалса адам
өмір оқиғаларына қарсы келу,
ойланбай әрекет етуді
байқатады.
Жалпы жоғарыда қарастырылған түстер тепе - теңді
тұлғада алдыңғы қатарда болулары қажет.

Сұр - Бұл түстің , шаршау, үмітсіздікті білдіреді.
Назарларыңызға
рахмет!

Ұқсас жұмыстар

Эмоция және эмоционалдық интеллект

РУХАНИ МАНИПУЛЯТИВТІК

Мінез - құлық тәрбиесі, мәдениеті және нормалары

ЭКСПЕРИМЕНТ ЗЕРТТЕУ ӘДІСТЕРІ

Бастауыш мектепте информатика негіздерін енгізудің қажеттілігі

Бюджеттік инвестициялар

Педагогикалық процестің ерекшеліктері

Суицид статистикасы

Төрт санының символдық мәні

Пәндер