Қайта өрлеу кезеңінің сәулет өнері

Орындаған:

Абсатарова Диана

Акимбай Әділет

Ажибаева Ажар

Бейсекеева Нурайым

Бекежан Алина

Бекарысқызы Самал

Ишанбекова Зарина

Жақсыбек Кәусар

Қазбекқызы Амина

Мазмұны:

Кіріспе

Проторенессанс

Алғашқы қайта өрлеу

Жоғарғы қайта өрлеу

Кейінгі қайта өрлеу

Ренессанс «Қайта жаңғыру» термині осы дәуірдің белгілі суретшісі, сәулетшісі және өнер тарихының асқан білгірі Джорджо Базари өзінің «Жизнеописание наиболее знаменитых живописцев, ваятелей и зодчих» (XVI ғасыр) деген еңбегінде алғаш рет қолданған. Демек, бұл терминнің мағынасы - көне заман мәдениетін жаңғырту болып табылады.

Ренессанс немесе Қайта өрлеу заманыны 4 кезеңнен тұрады

Проторенессанс (XIII ғасырдың 2ші жартысы - XIV ғасы)

Алғашқы қайта өрлеу(XV ғасыр басы-XV ғасыр соңы)

Жоғарғы қайта өрлеу(XV ғасыр соңы -XVI ғасырдың алғашқы 20жылы)

Кейінгі қайта өрлеу(XVI ғасыр ортасы - 1590 жыл)

Ренессанс архитектуралық стиль ретінде құрылымдардың негізгі түрлерін готикадан алған. Олар: сарай, ратуша, базиликалық ғибадатхана.

. Алайда құрылымдардың жаңа түрлері де пайда болды. Мысалы, білім беру мекемелері, мектептер, ауруханалар, балалар үйі.

Проторенессанс - дученто және треченто атты кезеңдерді қамтиды.

Проторенессанс сәулеті байсалдылық пен тыныштықпен ерекшеленеді. Ұзақ уақыт бойы итальяндық сәулет өнері ортағасырлық дәстүрлерді ұстанды, ол готикалық мотивтерден негізделген.

Проторенессанс кезеңі сәулет өнерінде, Тосканадағы полихромды мәрмәрмен қаптаулар және жіңішке бөлшектенген қабырғалар мен антикалық элементтерден бастау алады.

Проторенессанс сәулет өнерінің жарқын мысалдарының бірі - Флоренциядағы ең үлкен Санта-Кроче флоренциялық шіркеуі. Оны Арнольфо ди Камбио 13 ғасырдың соңында бастаған. Ғибадатхана кең аралықтарымен, бірыңғай жарық кеңістігімен ерекшеленеді; күрделі готикалық қоймалардың орнына ағаш төбелер қолданылған

Осы кезеңдегі ең әйгілі ғимараттардың қатарына Флоренциядағы Палаццо делла Синьория сияқты қала сарайлары жатады. Оны Арнольфо ди Камбио салған деп санайды. Бұл биік мұнарасы бар, өрескел таспен қапталған ауыр текше. Қасбетте әр түрлі көлемдегі терезелер бар, шет жағында көзге көрінбейтін кіреберіс орналасқан. Қуатты сарай Флоренцияның тәуелсіздік символы болды.

Палаццо Публико Италиядағы Сиена қаласында орналасқан. Оны 1298 жылы Арнольфо ди Камбио салған. Ғимарат қасбеті дель Кампо алаңына қарайды. Тау бөктеріндегі амфитеатрға ұқсас, дель Кампо алаңында- Еуропадағы турнирлер мен театр қойылымдарын өткізетін алғашқы мерекелік қала орталығы.

Ди Камбио сол уақыттың екі ұлы мүсіншісімен - Никколо және Джованни Пизаномен бірлесіп жасаған Перуджиядағы орталық алаңдағы әдемі Маджор фонтаны.

Алғашқы қайта өрлеу - Кватроченто кезеңін қамтиды

Алғашқы қайта өрлеу бастапқыда Флоренцияда қалыптасты, кейін Италияның көптеген басқа қалаларында: Мантуа, Падуа, Верона, Урбино, Прадо сияқты жерлерде архитектуралық ескерткіштер пайда болды.

Алғашқы қайта өрлеу кезеңінің жетекші сәулетшісі Ф. Бунеллески (1377-1446) болды, оны көбінесе жаңа стильдің сәулетшісі деп атайды. Бір қызығы, Флоренциядағы алғашқы Ренессанс ғимараты 1421 жылы Брунеллески жобалаған Тәрбие үйі кешені (балалар үйі) болды.

1420жылы Сан-Лоренцо шіркеуінің құрылысы мен Санта-Мария дель Фьор соборының күмбезі басталды. Собордың 1296 жылы сәулетші Арнольфо ди Камбионың жобасы бойынша басталды Собордың құрылысы үзіліп, 1360 жылға қарай оның жоспары айтарлықтай өзгерді. 1420 жылы Брунеллески сегізбұрышқа күмбез тұрғызуды ұсыну арқылы шығындар мен еңбек шығындарын азайтты. Собордың күмбезін тұрғызған кезде Брунеллески ежелгі дерек көздерін және ең алдымен Пантеон күмбезін зерттеді. Нәтижесінде, Брунеллески пантеоннан төмен, бар-жоғы бір метрлік күмбез дизайнын жасай алды, бірақ бұл күмбез техникада жаңа сөз болды. Санта-Мария дель Фиор соборының күмбезі екі қабықтан тұрды.

1430-1443 жылдары Брунеллескидің жобасы бойынша Санта-Кроче монастырының ауласында Пацци капелласы салынды. Брунеллески парустарда күмбезді пайдаланады және коринфтік орден бағандарымен безендірілген портик салады. Бұл құрылымдағы ең маңызды нәрсе - оның адаммен пропорционалдығы.

Жоғарғы қайта өрлеу Чинквеченто кезеңі

Осы кезеңдегі ең көрнекті сәулетші Донато Браманте (1444-1514) болды. 1489 жылы Римде Рим Папасы Риарио Рафаэльге арнап Браманте жобасы бойынша олар Палаццо дель Канчеллерия(канцелярия сарайы) салуды бастады. Алғаш рет сарай екі түрлі функцияны біріктірді: мемлекеттік канцелярия және папалық резиденция. Сарайда дәстүрлі үлкен аула болды, оны аркадтар қоршап тұрды. Канцелярия сарайы қасбеттің бойымен үш ярусқа бөлінген үлкен параллелепипед формалы ғимарат. Пилястрлер қабырғалардан шығып тұрады, терезелер әртүрлі пішінге ие және шығыңқы платформалармен қоршалған. Ішкі аула екі деңгейлі галереямен қоршалған. Дәл осы Браманттің сәулетші ретіндегі жұмысы сәулет тарихындағы жаңа кезең - жоғары ренессанс кезеңін бастады.