Меншік иесі, заттаң

Презентация қосу

Меншіктік қатынастары
және олардың
экономикадағы ролі
Орындаған Орынтаева Асылзат
Тексерген Жүзбаева Айгул
Меншік- адамның, кәсіпорынның немесе мемлекеттің
пайдалынатын
немесе иелік ететін заты. Экономикалық мағынасында, меншік,
бүкіл
шаруашылық процесін қамтып, пайдалы игіліктер мен қызметтерді
өндіру, бөлу айырбастау мен тұтыну қатынасын білдіреді.
Меншік бұл зат емес, заттарға байланысты туындайтын қатынас.
Меншіктің негізгі нысандары:
1)жер
2)ғимараттар
3)материалдық
4)рухани мәдениет заттары,
Меншік иелері үш типке бөлінеді:
Меншік иесі, заттаң
Потенциалдың
тұтынушысы
(мұрагердің) меншік иесі ( иемденуші)

Толық
меншік иесі
Меншік және иемдену заңдары
Иемдену — затты
меңгеріп алудың нақты қоғамдық әдісі. Иемдену осы берілген
меншіктің
және оның нақты түрлерінің негізгі, тамырлы белгісің құрайды.
Иемдену — көпдәрежелі күрделі
әлеуметтік-экономикалық процесс. Ол шаруашылық өмірдің жүйесімен
сәйкестікте болады және сонымен бірге дамиды. Алғашқы заманда
адамдар көбінесе табиғат сыйларын жинап, аң мен балық аулап
иемденген. Бара- бара екі типті шаруашылық қалыптасады — иемденуші
(табиғаттың дайын сыйларымен айналысатын) және өндіруші
шаруашылықтар. Әр елдердің экономикасындағы бұлардың рөлі бірдей
болмаса да шаруашылықтың осы типтері бүгінгі күнге дейін сақталып
келеді. Осы типтер өндірістің натуралдық және тауарлық формасын алуы,
немесе, екеуінінде қасиеттерін қамтуы мүмкін. Сөйтіп, иемдену
қатынастары өндіріс, болу және айырбаспен толықтырылған болады
Меншіктің экономикалық мағынасы
келесі қатынастармен сипатталады:
• Иемдену – затты өз игілігіне пайдалану.
• Жатсындыру – меншік объектісін иеліктен
шығару
• Жекелендіру - әр бір тауар өндіруші
мамандығы бойынша белгілі бір тауар
өндірісіне жекеленеді.
• Қоғамдастыру – еңбектің қоғамдық
сипатының дамуы.
• Өндірістің материалдық және жеке
факторының бірігу тәсілі.
• Табысты бөлу әдістері.
Мемлекет иелігінен алу және
жекешелендіру – бұл нарыққа бет алған
шаруашылық құралдарын дамуына
қажет
жағдайларды қамтамасыз етуді, тиімді
және
жауапты меншік иелерін
қалыптастыруды,
нақты бәсеке ортаны қалыптастыруды
Жекешелендіру үш негізгі бағытта
жүргізіледі.
• Кіші жекешелендіру –
еңбеккерлердің саны 200 адамға
дейін.
• Жаппай жекешелендіру – орташа
және ірі кәсіпорындар (200-500
адам) және халыққа жекешелендіру
купондарының бөлінуіне негізделді.
• Жеке жобалық жекешелендіру –
ірі кәсіпорындар мен мемлекеттің
ерекше маңызды кәсіпорындары.
Қазақстан Республикасында мемлекет иелігінен
алу мен жекешелендірудің негізгі мақсаты мынада:
• шаруашылық субъектілерінің тиімді түрі ретінде
жеке меншік топтарын қалыптастыру;
• бәсекелестік ортаны қалыптастыру арқылы,
өндірісті монополиясыздандыруды қамтамасыз
ету;
• шағын және орта бизнесты дамыту;
• жеке бизнес басымырақ ұйымдық шаруашылық
құрылымды қалыптастыру;
• бағалы қағаздар нарығының субъектісі ретінде
инвестициялық құрылым жүйесін дамыту және
нығайту.

Ұқсас жұмыстар

Экономикалық теория негіздері

экономикалық институттар,меншік және кәсіпкерлік

Мемлекеттік меншік құқығы

Меншік құқығы және өзге заттық құқықтар

АЗАМАТТЫҚ ҚҰҚЫҚ НЕГІЗДЕРІ. МЕНШІК ҚҰҚЫҒЫ

Меншік құқығын иемдену тәртібі

Меншік қатынастары

Жер меншік құқығы

Меншік құқығының ұғымы және түрлері

ЖАЛДАУ ШАРТЫНЫҢ ҰҒЫМЫ ЖӘНЕ ОНЫҢ ТҮРЛЕРІ

Пәндер