ЕЖЕЛГІ ГРЕК МИФОЛОГИЯС

Презентация қосу

ЕЖЕЛГІ ГРЕК
МИФОЛОГИЯС
Ы
АҚПАРАТ КӨЗІ

«Илиада» и «Одиссея» Гомера
«Теогония» Гесиода
«Библиотека» Псевдо-Аполлодора
«Мифы» Гигина
«Метаморфозы» Овидия
«Деяния Диониса» Нонна
ОЛИМПТЕГІ 12 ҚҰДАЙ

1.Зевс
2.Аид
3.Посейдон
4.Гера
5.Деметра
6.Аполлон
7.Артемида
8.Гефест
9.Афина
10.Арес
11.Афродита
12.Гермес
ЗЕВС

Зевс (көне грекше: Ζεύς)[1] —
ежелгі грек
мифологиясындағы жоғарғы
әмірші құдай, барлық құдайлар
мен адамдардың ең мәртебелі
құдайы. Ол ежелгі рим
мифологиясы бойынша
Юпитер деп аталған.
Мифологиялық аңыз бойынша,
Зевс алып Крон мен Реядан
туған кенже бала. Оның әйелі
– Гера. Әкесінің үстемдігін
құлатып, бүкіл дүниенің
жоғарғы билігін өз қолына
алған. Алғашқыда Зевс аспан
әлемінің әміршісі деп
есептелсе, кейін гректер оған
АИД

Ежелгі грек мифологиясында жер асты өлі
жандардың патшалығының құдайы.
Кронос пен Реяның үлкен ұлы, Зевстің,
Посейдонның, Гераның, Деметраның және
Гестияның ағасы. Персефонаның күйеуі.
Гесиод бойынша, Аид туылғанда, әкесі
барлық балаларын жұтып қойды.
Әлемнің үш ағайынды арасында
бөлінгеннен кейін, Аидқа жер асты
патшалығы берілді.
Аид жер асты қазынасы мен құнарлықтың
құдайы деп санаған. Ол жер астынан
құнарлылық беріп тұрған.Гомер бойынша,
Аид патшалығын өзі қорғаған. Гомер
Аидты жомарт және қонақжай деп
санады. Себебі, ажалдан ешкім құтыла
алмайды.
Кейбір нұсқаларда Аид екінші дәрежедегі
ПОСЕЙДОН

Посейдон (көне грекше:
Ποσειδῶν) — ежелгі грек
мифологиясында Кронос пен
Реяның баласы, көрнекті
олимпиялық құдайлардың бірі,
теңіздер әміршісі. Афинада
Посейдонды қаланың, теңіз
қуатының қамқоршысы ретінде
пір тұтты. Афины Акрополінде
Эрехтейонның негізгі белігі мен
Сунион мүйісіндегі ғибадатхана
Посейдонға арналды. Посейдон
сонымен қатар салт аттылар
мен екі аяқты арбамен
жарысушылар жебеушісі болып
есептелді. Ежелгі Рим
ГЕРА

Гера (еж.-грек тілінде Ἥρα, микен. e-ra[1]
[2]; таб. 'қорғаушысы, ханым') -ежелгі грек
мифологиясында неке қиюдың құдайы
және әйел босанатын кезде қорғап тұрады.
Олимптің он екі құдайының бірі, Зевстің
әйелі мен қарындасы. Мифтер бойынша,
Гера билеушілік, қаталдық және
қызғаншақтық мінезімен ерекшеленеді.
Гераны римдіктер – Юнона құдайы деп
атаған. Гера, Кронос пен Реяның үшінші
қызы, Зевстің әйелі, Деметраның,
Гестияның сіңілісі, Аидтың және
Посейдонның қарындасы. Зевс, Гераны қыз
болған кезде сүйіп қалған. Зевс, Гера ұстап
алған кішкентай құсқа айналды. Коккигион
тауында, Арголидта Зевстің ғибадатханасы
бар, оның жанында Прон тауында Гераның
ғибадатханасы бар. Зевс пен Гераның
некесі 300 жылға дейін құпия болды. Зевс
ДЕМЕТРА

Деме́ тра (ежелгі-грек. Δημήτηρ,) —
ежелгі-грек мифологиясында
құнарлықтың құдайы, егін
шаруашылығының қорғаушысы.
Олимпиялық пантеонның ардақты
құдайы. Деметраның аты «Жер-Ана»
дегенді білдіреді. Деметра — Кронос пен
Реидің екінші қызы, Персефонның анасы,
Аидтың әйелі. Зевстың әпкесі және жақсы
көретін әйелі; Гераның, Гестияның, Аидтың
және Посейдонның әпкесі. Аңыз бойынша,
Деметраны әкесі Кронос жеп тастады.
Деметра туралы мифологияда ең басты
аңыздың бірі – Аидтың Персефона деген
қызын ұрлап кетуі туралы. Деметра Аидтан
некелік сый ретінде Сицилияны алған.
Гераклдың құрметіне Кішкентай
мистерияларды алу арқылы, кентаврлардың
өлімінен құтқарды.Деметра өте әдемі,
шашының түсін піскен бидайдың түсіне
АПОЛЛОН

Аполлон (көне грекше: Ἀπόλλων) — ежелгі
грек, рим мифологиясы мен дініндегі ем,
сәуегейлік, данышпандық, өнер, күн
тәңірі; Зевс пен Летоның (Латондар)
баласы, Артемиданың (Ай) інісі (егіздің
сыңары). Миф бойынша, Аполлон туғанда
бүкіл аралға күн нұры төгіліп жаулап
кеткен.Жеті айлық болып жетілмей туған
Аполлонды анасы сүтпен емізбеген,
Фемида оны шәрбәт пен амброзиямен
асыраған . Гефест оған сыйлыққа садақ
оғын берген.Пифонның өгіздерін бағып
жүріп , тез өсіп-есейген Аполлон
(туғаннан кейін 4-ші күні) Дельфиний
жыланын өлтіреді. Ол жылан бүкіл
Дельфыны бүлдіріп, ойран қылатын жылан
екен мыш. Осы, тағы басқа жақсы істері
үшін Дельфының тұрғындары Аполлонның
данқын шығарып, құрметтейді.4 жасында
АРТЕМИДА

Ежелгі грек
мифологиясында мәңгі
жас аң аулау құдайы,
құнарлылық құдайы,
әйел тазалығының
құдайы, жер бетіндегі
барлық тіршіліктің
қамқоршысы, бақыт пен
босану құдайы, кейінірек
ай құдайы (оның ағасы)
Аполлон күннің
даралануы болды).
Гомерде қыздың
ГЕФЕСТ

Гефест – грек мифологиясында от құдайы,
ұсталар мен кәсіпшілердің қолдаушысы және
ең мықты ұста. Гефест туылғанда, ол ауру
және жүдеу бала болып шықты. Гера өз
баласын көріп, одан бас тартты және биік
Олимптан лақтырды. Бірақ, теңіз жас
құдайды, өлтірмей өз құшағына алды.
Гефесттің өгей анасы теңіз құдайы Фетида
болды. Үлкен құдай болғанша дейін ол теңіз
түбінде тұрып өзінің жақсы көретін жұмысын
(тағалау) жасады. Гефесттің шеберханасынан
керемет бұйымдар шықты. Оның
бұйымдарына еш бір зат әдемілігімен де,
беріктігімен де жеткен жоқ.Ол Зевс пен
Гераның баласы екенін біліп, кек қайтарады.
Ол еш затқа теңеу таба алмайтын тақ жасап,
оны Олимпқа жібереді. Гера өте қуанып кетті,
бірақ Гера оған отырса оны көзге көрінбейтін
шынжыр байлайды. Құдайлардың еш
қайсысы, ол шынжырды шеше алмады. Сол
үшін, Зевс Герместі Гефестке шынжырды
босатсын деп жібереді. Бірақ, Гефест бас
АФИНА

Афина (көне грекше: Ἀθηνᾶ) - Грек
мифологиясындағы басты
құдайлардың бірі - қыз құдай. Зевстің
қызы. Басына дулыға, үстіне сауыт
киген қалпында Зевстің басынан
шығыпты-мыс.Афина - соғыс құдайы;
сонымен бірге ақылдық, тапқырлық
иесі, көркемөнердің, білімнің,
қолөнерінің қамқоры, мата тоқу, жіп
иіруді, ауруды емдеуді үйретуші
болып саналады.Афинаның құрметіне
Грекияда бүкіл халықтық мерекелер
өткізіледі. Афинаның пластикалық
бейнесін б.з.б. 5 ғ. мүсінші Фидий
жасады. Ол Афинаны қару-жарақ
асынған, сабырлы да салтанатты,
терең ойлы, ер жүрек батыр қыз
түрінде бейнелеген.
АРЕС

Арес - ежелгі грек мифологиясында -
соғыс құдайы. Зевс пен Гераның ұлы,
он екі Олимпиада құдайларының бірі.
Әділ және әділетті соғыс құдайы -
Афина Палластан айырмашылығы -
Арес сатқындық және қулықпен
ерекшеленді, сатқындық пен қанды
соғысты өзінен артық жақсы көрді.
Гомердің жұмыстарында Аресті
соғыс және өлім қаруымен
сәйкестендіруді табуға болады.
Арестің серіктері - келіспеушілік
құдайы Эрис пен қанішер Энио. Оның
аттары, Эриний мен Бореяның бірінің
балалары, жалын, шу, қорқыныш,
жарқырау сияқты атауларға ие
болды. Құдайдың атрибуттары иттер,
батпырауық, жанып тұрған алау
АФРОДИТА

Афродита — ежелгі грек
мифологиясындағы махаббат пен
сұлулық пірі, Зевстің қызы. Мінезі мен
шығу тегі жағынан шығыстық Аштартқа
(Астартаға) жақын. Афродита түрліше
аталған. Римдіктер оны Шолпан (Венера)
деп пайымдаған. Афродитаның көне
замандағы мүсіндерінен неғұрлым
белгілілері: Лудовизи тағының бедері
(біздің заманымыздан бұрын 5 ғасыр.),
Алкамен Афродитасы (біздің
заманымыздан бұрын 5 ғасыр),
Праксительдің Афродита Книдскаясы
(біздің заманымыздан бұрын 4 ғасырдың
ортасы), Медичи Афродитасы (біздің
заманымыздан бұрын 3 ғасыр). Афродита
(Шолпан) Милосская (біздің
заманымыздан бұрын 3 — 2 ғасыр),
ГЕРМЕС

Гермес – сауда-саттық, ақылдылық, ептілік және
шешендіктің құдайы. Жаршылардың, елшілердің,
малшылардың, сиқыршы мен алхимияның және
астрологияның қорғаушысы, қолдаушысы. Құдайлардың
елшісі, өлген жандарды Аидтың жер асты әлеміне өткізеді.
Өлшемдерді, сандарды ойлап шығарып адамдарды
үйреткен. Еш жан да Герместі ептілікпен, ақылдылықпен,
ұрлықта және жәдігөлік пен асып түскен жоқ.Зевс пен Майя
плеядасының баласы. Гермес айдың төртінші күнінде,
Киллена тауының үңгірде туған. Басқа нұсақада Керикон
тауында туылды.Гермес тәрбиеленген, жабайы жер
ағашының қалдықтары Тангарда сақталып жатыр. Тау
нимфалары Герместі Трикрена бұлағында жуындырған.Ең
бірінші ұрлықты, ол жөргекте жасаған. Ол бесігінен шығып
Пиерияға барған. Ол Пиерияда, Аполлон бағып жүрген 50
сиырды айдап кетті. Оларды таппау үшін ол аяқтарына таяқ
байлап қойып, үңгірде тығып қойған. Ал өзі үлкен
тасбақаның қабыршағынан және екі өлген сиырлардың
ішегінен, Хелидорея тауында лира жасаған. Лирада 7 ішек
болған.Аполлон болса сиырларды іздеп Пилосқа барды. Ол
тұрғындардан сұрастырып, сиырларды бала ұрлағанын
біледі. Сиырларды кім ұрлағанын біліп, Герместі ұрлықта
кінәләу үшін Майяға барады. Анасы жөргекте жатқан
баланы көрсетеді. Апаллон Герместі Зевске апарады.
Әкесінің сұрақтарынан кейін, Гермес сиырлардың қайда
БАТЫРЛАР ТИТАНДАР ЦИКЛОПТАР
ЖӘНЕ БАСҚА ҚҰБЫЖЫҚТАР
1.Батырл 2.Құбыжықт
ар ар
Ахилл Грифоны
Геракл Драконы
Единороги
Одиссей
Ехидна
Персей Кентавры
Тесей Пегас
Нимфа
Гектор
Прометей
ЗЕРТТЕЛУІ

Николай Кун-орыс тарихшысы,
жазушы, мұғалім; бұрынғы КСРО
халықтары мен негізгі еуропалық
тілдердегі көптеген басылымдардан
өткен танымал «Ежелгі Грецияның
аңыздары мен мифтері» кітабының
авторы, Мәскеу мемлекеттік
университетінің профессоры.
Жалпы,кітап екі бөлімге бөлінген.
Біріншісі әлемнің пайда болуы, жеке
құдайлар мен батырлар туралы
айтады. Ол Гесиодтың «Теогония»
және «Шығармалар мен күндер»
өлеңдеріне негізделген. Екіншісі
Гомердің «Илиада» және «Одиссея»
НАЗАРЛАРЫҢЫЗҒА
РАХМЕТ!

Ұқсас жұмыстар

Антикалық мәдениет

Гомер дәуірінің мәдениеті

Ежелгі Грекияның мемлекеттік формасы

Даосизмнің негізін қалаушы

Жазу орны

Ежелгі грек жазбасы

Эгей мәдениеті

ЕЖЕЛГІ ГРЕК - РИМ МӘДЕНИЕТІ

Ежелгі Грек мәдениеті

ҒЫЛЫМ ЕЖЕЛГІ ГРЕК ӨНЕРІ

Пәндер