Сілтілік және қышқылдық фосфатаза

Презентация қосу

Тақырыбы: Сілтілік және
қышқылдық фосфатаза.
Лизосомды ферменттер.

Орындаған: Кенжебек Ә.О.
Курс: 1 курс
Мамандығы: Жалпы медицина
Тобы: 107 Б
Қабылдаған: Кенеханова О.Ж.

medkrmu.kz
Жоспар

Ⅰ. Кіріспе
Ⅱ. Сілтілік фосфатаза.
2.1. Қышқылдық фосфатаза.
2.2. Лизосомды ферменттер.
2.3. Сілтілік және қышқылдық фосфатазалардың қасиеті.
2.4. Сілтілік және қышқылдық фосфатазалардың практикалық
маңызы.
Ⅲ. Қорытынды.
Ⅳ. Пайдаланылған әдебиеттер тізімі.

medkrmu.kz 2
Кіріспе

Фосфатазалар - еркін ортофосфат түзе
отырып, фосфор қышқылының
моноэфирлеріндегі күрделі эфир
байланыстарының ыдырауын катализдейтін
ферменттер; гидролаз класына,гидроза
класының фосфор моноэфирлерінің
гидролазаларының класына жатады.
Фосфатазалардың ішінде ферменттердің
екі тобы кең таралған және зерттелген —
сілтілі және қышқыл фосфатазалар.

medkrmu.kz 3
Кіріспе

Лизосомды
ферменттер қатарына
гидролиттік ферменттер тобы
— қышқыл фосфатаза, β-
глюкуронидаза, α- Ферменттер
глюкозидаза, β-глюкозидаза,
катепсины, кислая
рибонуклеаза, кислая
дезоксирибонуклеаза, α-
галактозидаза, лизоцим,
гиалуронидаза,
арилсульфатаза, коллагеназа,
сілтілік фосфатаза
ферменттері жатады.
medkrmu.kz
Кіріспе

Лизосомалық ферменттердің рН
оптимумы қышқыл ортада шамамен 5,0 құрайды.
Керек жағдайда цитоплазмада РН кезінде
бейтарапқа жақын орта қалыптасады,
сәйкесінше ферменттердің белсенділігі
төмендейді. Бұл лизосомалық фермент
цитоплазмаға кездейсоқ енген жағдайда
жасушаларды өзін-өзі қорытудан қорғаудың
механизмі ретінде қызмет ететіні анық.

medkrmu.kz 5
Сілтілік
Сілтілік фосфатаза - бұл фосфатаза
біздің ағзаның барлық
жасушаларында болатын
фермент, бірақ оның көп
мөлшері сүйек тінінде, бауыр
жасушаларында, ішектің
шырышты қабығында және
плацентада болады.
Сілтілік фосфатазаның
қызметі:
Оның функциясы фосфор
қышқылын органикалық
молекулалардан бөлу, сол
арқылы фосфор алмасуға
қатысады.
medkrmu.kz
Сілтілік фосфатаза

Сілтілік фосфатаза
деңгейі көптеген
факторларға әрбір адамның
өзіндік ерекшеліктеріне ,
жынысына, жасына,
тамақтанудың басым
түрлеріне байланысты
болады. Алайда оның
белсенділігінің артуы
белгілі бір органдардағы
патологиялық өзгерістерден
хабардар етеді. ( холестаз,
сүйек шытынауы)

medkrmu.kz
Қышқылдық фосфатаза

Қышқыл фосфатазалар -
бұл молекулалардан фосфат
топтарының бөлінуін
катализдейтін ферменттер
болып табылады. Олар
сілтілі фосфатазалардан рН-
тың оңтайлы деңгейімен
және басқа бірқатар
қасиеттерімен ерекшеленеді.

medkrmu.kz
Қышқылдық фосфатаза
Қышқыл фосфатаза
простатада, эритроциттерде,
бауырда, көкбауырда
шоғырланған, қандағы қалыпты
концентрация 0,24-0,6 ммоль /
сағ * л, оңтайлы рН 5-5,5
құрайды.
Қышқыл фосфатаза деңгейі
гемолитикалық анемия,
тромбоцитопения, тромбоз,
миелома және простата қатерлі
ісігі кезінде жоғарылайды.

medkrmu.kz
Сілтілік және қышқылдық фосфатаза
і
Фосфатаз
а

Қышқыл фосфатаза үшін рН
оптимумы рН мәні 4,7-ден 6,0
Сілтілік фосфатаза өте кең аралығында болады (алайда
изоферменттік спектрге ие. көкбауырдан алынған қышқыл
Сілтілік фосфатазаның фосфатазаның максималды
изоферменттерінің арасында белсенділігі рН 3,0-ден 4,8-ге дейін).
айқын физико-химиялық және Қышқыл фосфатаза мен сілтілі
каталитикалық фосфатазаның әр түрлі
айырмашылықтар болады. субстраттардың субстрат спектрі
мен гидролиз жылдамдығы өте
әртүрлі.
medkrmu.kz
Сілтілік және қышқылдық фосфатаза
і

Сілтілік фосфатаза Қышқылдық фосфатаза

Қышқыл фосфатаза
рН 8.4-9.4 деңгейінде тиофосфор қышқылының S-
максималды белсенділік алмастырылған
көрсетеді және барлық дерлік моноэфирлерін гидролиздеуге
фосфомоноэфирлердің қабілетсіз, ал О-
бейорганикалық фосфат және алмастырылған моноэфирлері
соған сәйкес спирт, фенол, сол жағдайда белсенді
қант және т.б түзілуімен гидролизденеді (сілтілі
гидролизін катализдейді. фосфатаза жағдайында
керісінше ).

medkrmu.kz
Сілтілік фосфатаза қасиеттері

• Сілтілік фосфатаза
құрамында P - F, P - O - C, P -
O - P, P - S және P - N
байланыстары бар
қосылыстарды
гидролиздеуге қабілетті, ал
катализденетін реакция
типтегі донордан фосфаттың
берілуінен тұрады.

medkrmu.kz
Қышқылдық фосфатаза
ттері
Әр түрлі тіндерден оқшауланған қышқыл
фосфатазаны электрофоретикалық жолмен
бөлу арқылы бұл ферменттің төрт компоненті
бар екендігі анықталды - А, В, С және Д.
Бүйректе АБД компоненттерінің тіркесімі басым
болады; BD - бауырда, ішекте, жүрек пен
қаңқа бұлшықеттерінде; теріде В компоненті
басым, ал ұйқы безінде D; компонент С
плацентада болады және ересек организмнің
бірде-бір мүшесінде болмайды. Жалпы, BD
комбинациясы терінің, бүйректің және ұйқы
безінің қоспағанда, адамның көп ұлпаларында
қышқыл фосфатазаға тән. Барлық 4
электрофоретикалық компоненттер
генетикалық анықталған қышқыл фосфатаза
изоформалары болып табылады.
medkrmu.kz
Қышқылдық
фосфатаза:
көкбауырда,эритроц
итте бауырда, қуық
• асты безінде

ССүйек тініндегі
сілтілік
фосфатаза

medkrmu.kz
Сілтілік фосфатазаның практикалық маңызы
Қандағы сілтілік
фосфатазаның белсенділігін
анықтау бауыр мен қаңқа жүйесі
ауруларын анықтауда
диагностикалық маңызы бар.
Аталмыш созылмалы аурулардың
қатарында : гипонфосфатаземия
аурулары, саркоидоз , туберкулез
, амилоидоз және
лимфогрануломатоз . Рахитпен
ауратындарда 65% жағдайда
сілтілі фосфатаза белсенділігінің
жоғарылауы (кейде 2-4 есе)
байқалды. Пагет ауруы, сондай-ақ
остеосаркома , фосфат диабеті
қан сарысуындағы сілтілі
фосфатаза белсенділігінің едәуір
артуымен қатар жүреді.
Сілтілік фосфатазаның практикалық маңызы

Әр ұлпадағы сілтілі
фосфатазаның функциялары әлі
нақты белгіленбеген. Сүйек тінінде ол
кальцинация процестеріне қатысады.
Жасушада сілтілі фосфатаза әдетте
липопротеинді мембранамен
байланысады, ал кейбір
микроорганизмдерде гистохимиялық
зерттеулер көрсеткендей, ол
мембрана мен жасуша қабырғасының
арасында орналасады. Ферменттің
абсорбентті беттерде оқшаулануы
оның трансмембраналық
тасымалдаудағы мүмкін рөлін
көрсетеді.
Қышқылдық фосфатазаның практикалық маңызы

Қан сарысуында қышқылдық
фосфатазаны өлшеу әр түрлі
ауруларды анықтауда пайдалы.
Мысалы, қалыптан тыс деңгейлер
жүйелік инфекцияның, анемияның,
гепатиттің, тромбофлебиттің
немесе гиперпаратиреоздың
болуын көрсете алады. Атап
айтқанда, PAP деңгейінің
жоғарылауы қуық асты безінің
қабынуымен, сондай-ақ сүйекке
метастаздалған простата обырымен
байланысты.
Қорытынды

Фосфатазалар барлық жануарлар мен өсімдік
организмдерінде кездеседі және жасушаның зат
алмасуында алмасуында маңызды орын алады.
Фосфатазалардың биологиялық рөлі: көмірсулар
алмасуы, нуклеотидтер және фосфолипидтер
алмасуында белсенді рөл атқарады. Сондай-ақ сүйек
тінінің түзілуі мен қалыптасуында фосфатазалардың
атқаратын маңызы ерекше. Олардың организмдегі
белсенділігі мен мөлшерінің артуы патологиялық
өзгерістерден хабардар етеді
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі

1.Сеитов З.С. “Биохимия”, Алматы, 2010.
2.Северин Е.С. (қазақ тіліне аударған Сейтембетов А.Ж.) «Биохимия»,Москва,
ГЭОТАР-Медиа, 2014.
3.Аблаев Н.Р. “ Биохимия в рисунках и схемах ”, Алматы , 2005
4.Плешкова С.М., Абитаева С.А., Ерджанова С.С., Петрова Г.И «Практикум
по биологической химии», Алматы, 2003 г.
5. Марри Р. и др. «Биохимия человека», 2003
6. Тұртабаев С. Қ. жəне т.б. Биохимия негіздері: Оқулық. /С. Қ. Тұртабаев, А.
К. Кабдрахимова, А. Ж. Еримова/ Биология мамандықтарының студенттеріне
арналған. – Алматы: ЖШС РПБК «Дəуір», 2012. – 336 б.

medkrmu.kz

Ұқсас жұмыстар

Сілтілік фосфатаза

Тістің органикалық заттары

Рахиттің визуальды диагностикасы

Ферменттер. Коферменттер

Қан

Сүттің кұрамы мен қасиеттері

Қанның сілтілік қорын, қышқылдық сыйымдылығын және қан сарысуындағы катинды анықтау

Тұздар гидролиз

Бензин қасиеттері

Натрий оксиді

Пәндер