Жасуша және жасушалық емес құрылымдар

Презентация қосу

Тақырыбы: Цитология.
Жасуша және жасушалық
емес құрылымдар.
Плазмолемма.
Гиалоплазма.
Органеллалар.
Орындаған: Кенжебек Ә.О.
Жасушалық цикл.
Курс: 1 курс
Мамандығы: Жалпы медицина
Тобы: 107 Б
Қабылдаған: Нұрмұхан Г.

medkrmu.kz
Жоспар

Ⅰ. Кіріспе
Ⅱ.Жасуша және жасушалық емес құрылымдар.
2.1. Плазмолемма.
2.2.Гиалоплазма.
2.3. Органеллалар.
2.4. Жасушалық цикл.
Ⅲ. Қорытынды.
Ⅳ. Пайдаланылған әдебиеттер тізімі.

medkrmu.kz 2
Кіріспе

Цитология - жасуша туралы ғылым. Жасушаның
құрылысын, қызметін зерттейді.

medkrmu.kz 3
Жасуша және жасушалық емес құрылымдар

Жасушасыз құрылым

Симпласт –
цитоплазма Синцитий –
бұлар Жасуша
сында аралық зат –
көптеген цитоплазма
лық мезенхиманың
ядролары туындысы
бар өсінділерме
құрылым. н
байланысы
пқосылған
жасуша
топтары
Жасушалық емес құрылым

..

ССинцитий ЖЖасуша
аралық зат
Жасуша аралық
айланыстар

Саңылау
арқылы
байланыс
Десмосомалық
Жасуша аралық
байланыс

Жасуша аралық
жай байланыс Жасуша аралық тығыз
байланыс

medkrmu.kz
Плазмолемма

Плазмолемма –
мембраналардың ішінде ерекше
орын алады; клетканы сыртынан
қоршап, оның сыртқы ортамен
тікелей байланысын қамтамасыз
етеді. Плазмолемманың қалыңдығы
7,5 нм.
Плазмолемманың негізгі құрамды
бөлігі липидтер және көмірсулар,
ақуыздар. Плазмолемма басқа
мембаналарға қарағанда
холестеринге бай келеді.

medkrmu.kz
Плазмолемма
Плазмолемма функциялары:барьерлік ( тосқауыл) ,
транспорттық , рецепторлық , адгезиялық.
Плазмолемма - жасуша протоплазмасын қоршаған ортадан
бөліп, зат алмасу, тасымалдау, рецепторлық қызметтер
атқаратын жасуша қабықшасы. Плазмолемма - плазмалық
жарғақтан, жарғақша үсті кешеннен және жарғақ асты
тірек-жиырылғыш аппараттан тұрады. Плазмалық
жарғақтың негізі бимолекулалы липид қабатынан түзілген.
Бұл қабатқа толық немесе жартылай протеин және
гликопротеид молекулалары еніп, протеинді-липидті
жарғақты түзеді.
Бұның құрамындағы протеинді ферменттер жасуша
қабықшасынан тыс жатқан заттарды ыдыратып қорытып,
мономерлер ретінде жасушаға сіңіреді. Бұл процесс -
эндоцитоз (пиноцитоз, фагоцитоз) деп аталады.

medkrmu.kz
Гиалоплазма
Гиалоплазма – негізгі плазма
немесе цитоплазма матриксі,
клетканың маңызды бөлігі, оның
шын мағынасындағы ішкі ортасы.
Гиалоплазма құрамында түрлі
глобулалық белоктар мен
цитоплазмалық матрикстың
ферменттері болады.
Гиалоплазма барлық
клеткалық құрылымдарды біріктіріп
тұрады және олардың бір - бірімен
химиялық әрекеттесулерін
қамтамасыз етеді.

medkrmu.kz
Органеллалар

Органеллалар – жасуша
тіршілігінде маңызды қызмет
атқаратын, барлық жасушаларға тән
тұрақты құрылымдар. Құрылыс
ерекшелігі мен атқаратын қызметіне
қарай 3 – ке жіктеледі.

medkrmu.kz
Органеллалар
Жасушалық Мембараналық: Эндоплазмалық тор,
органеллал митохондрия, Гольджи кешені,
ар лизосома, пероксисома

Мембараналық емес: рибосома,
жасуша орталығы,микротүтікшелер.

Арнайы: кірпікшелер , жіпшелер,
эпителий тініндегі тонофибриллалар,
нерв тініндегі нейрофибриллалар,
бұлшық ет тініндегі миофибриллалар.

medkrmu.kz
Жасушалық цикл

Клетканың өзінің пайда болуымен және оның
жас жасушаларға бөлінуінің арасындағы кезең
- кезеңмен жүретін оқиғалар жиынтығын
жасушалық немесе митоздық цикл деп атайды.
Жасушалық цикл интерфаза мен митозға
бөлінеді. Интерфаза – екі митоздық бөлінудің
арасындағы кезең.
Интерфаза 3 кезеңнен тұрады:
1. Постмитоздық
2. Синтез
3. Постсинтездік
Жасушалық цикл

medkrmu.kz
Жасушалық цикл

Митоз – жасушаның
бөлінуі. Төрт кезеңнен
тұрады: профаза .
метафаза,анафаза,
телофаза.
Митоз

medkrmu.kz
Жасушалық цикл

Полиплоидия - жасушалардың құрамында
ДНҚ мөлшері өте жоғары болатындығына
тән қасиет. Полиплоидия кезінде
жасушаларда митоз процесінің болмауы, не
болса да сатыларының аяқталмай қалуынан
болады. Полиплоидия құбылыстары
көптеген мүшелер жасушаларында:
бауырда, қуықта, ұйқы безінде, сүйек
кемігіндегі мегакарноциттерде кездеседі.
Қорытынды

Гистологиялық зерттеулерде :
гистологиялық препаратттардың,
биопсиялық материалдардың кеңінен
қолданылады. Гистологияда :
авторадиография , гисто – цитохимиялық,
гисто – цитохимиялық, ұлпалардан қолдан
өсіру , микрохирургия немесе микрургия ,
рентгенмен құрылымды талдау әдістері
қолданылады.
Әдебиеттер

1.Зудин Д. В., Кантере В. М. Автоматизация биотехнологических
исследований. –М.: Высшая школа, 1997. 111 с.

2.Кафаров В. В., Винаров А. Ю. Моделирование и системный анализ
биохимических производств. –М.: Лесная промышленность, 1985. 280 с.

3. Цитология және гистология : оқу құралы / Қ. Ә. Сапаров. – 2-бас., өңд.,
толықт. – Алматы : Қазақ университеті, 2019. – 312 б.

4. Гистология және эмбриология негіздері : (жоғары оқу орындарының
студенттеріне арналған оқулық) / Нұрышев, Мұхит Хайрошұлы,– толықт.,
жаңарт., 2-бас. . - Алматы : Қарасай, 2007 . - 272 б.

medkrmu.kz

Ұқсас жұмыстар

Интегралдық белоктар

Жасушалық мембрана қызметтері

БҰЛШЫҚЕТ ЖИЫРЫЛУЫНЫҢ ТҮРЛЕРІ

Аурудың аты Жұғу жолдары

Биологиялық мембрана

Баяу Вирустық қоздырғышы. Приондар баяу инфекция қоздырғышы. Приондар баяу инфекция қоздырғышы қоздырғышы

Өсімдік жасушаларын биосинтездік өнеркәсіпте пайдалану

Сенсорлық ақпаратты енгізу механизмдері

Тіндердің гомеостазын қамтамасыз ететін механизмдер, жүйені қалыптастырушы факторлар

Эмбриогенез кезеңдері

Пәндер