Остеон қан тамырлары

Презентация қосу

Тақырыбы: Сүйек тінінің
минеалды компоненттері.

Орындаған: Кенжебек Ә.О.
Курс: 1 курс
Мамандығы: Жалпы медицина
Тобы: 107 Б
Қабылдаған: Кенеханова О.Ж.

medkrmu.kz
Жоспар

Ⅰ. Кіріспе
Ⅱ. Сүйек тінінің минералды компоненттері.
2.1. Сүйектің құрылысы.
2.2. Қаңқа бөлімдері.
2.3. Сүйектің химиялық құрамы.
Ⅲ. Қорытынды.
Ⅳ. Пайдаланылған әдебиеттер тізімі.

medkrmu.kz 2
Кіріспе

Сүйек тіні тірек функциясын атқарады,
минералдық алмасуға қатысады, ал сүйектің
қызыл майы қанның пішіндік элементтерінің
түзілетін орны. Сүйектердің тамыры мен
майында макрофагтарға айнала алатын
клеткалар болады. Осыған байланысты олар
қорғаныш қызметін де атқарады.

medkrmu.kz 3
Сүйек тінінің минералды компоненттері

Сүйектің негізгі бейорганикалық
компоненті гидроксиаппатит, сонымен
бірге түрлі мөлшерде натрий, магний,
калий, хлор, фтор, карбонаттар, мен
ниттраттар. Сүйекте минералдық
тұздардың көп болуы оның оның
мықтылығын ғана арттырып қоймайды,
сонымен бірге қан мен басқа органдардағы
кальциймен фосфордың қалыпты
мөлшерінің сақталуын қамтамасыз етеді.

medkrmu.kz 4
Сүйек тінінің минералды компоненттері

Сүйек тініндегі минералды заттар
қоры:
кальцийдің 99 %
фосфордың 87 %
магнийдың 50 %
натрийдың 46 % т.б.

medkrmu.kz 5
Сүйек тінінің минералды компоненттері

Сүйек тінінде 30- ға жуық
остеотроты
микроэлементтер: мыс, стонций,
мырыш, барий, алюминий, берилий,
крмний, фтор және т.б.
Кальций, магний,мыс,ванадий
минерализацияға ықпала етеді. Бұл
заттардың тапшылығы кезінде
сүйек сынғыш келеді.

medkrmu.kz 6
Сүйек тінінің минералды компоненттері

Барий, алюминий, берилий,
стронций және мырыш пен
марганецтің көп мөлшері сүйекің
декальциленуге әкеледі.
Д витаминімен емдеуге келмейтін
алюминий, берилий, марганец,
тонций рахтттері сиаптатталған.
Егер сүйекте радиоктивті строний
жиналса, ісіктің
пайда болуына әкеледі.
medkrmu.kz 7
Сүйек тінінің минералды компоненттері

Сүйек тінінің минарлдық бөлігін
гидроксилапатит кристалдары мен
аморфты кальций фосфаты құрйды.
Гидроксилапатит кристалдарының пішіні
пластина немесе таяқша тәрізді болады.
Бұл қосылыстың структурасы өзін
қоршаған тіндік сұйықтықтарға иондарды
оңай беріп, оларды өзіне сіңіре алуға
бейімделіп құралған. Аморфты кальций
осфатының мөлшері нәрестелерде көп, ал
жетілген сүйекте кристалдық
гидроксилапатит басым болады.
medkrmu.kz 8
Сүйек тінінің минералды компоненттері

Сүйек тінінде магний көп, ол сілтін
фосфатаза,
пирофосфатаза сияқты ферменттердің
активаторы болып табылады.

medkrmu.kz 9
Сүйектің құрылысы

Сүйек тіні, байланыстырушы тін
ретінде жасушалардан (остеоцит,
остеобласт, остеокласт) және
жасушааралық заттардан тұрады.
Мұның құрамына коллагенді талшықтар
және бейорганикалық тұздар кіреді. Сүйек
бетінің ішкі комбиальді қабаты
остеобластардан тұрады. Олар
организмнің өсуі кезінде сүйекті
қалыптастырадыжәне сүйектің қалыңдап
өсуіне септігін тигізеді.

medkrmu.kz
Сүйектің құрылысы

Остеон — тығыз сүйек затының
негізгі құрылымдық бірлігі. Остеонның
(сүйек тақташаларының Гаверс жүйесі)
қабырғасын концентрлі шеңберлер тәрізді
бір-біріне қабаттаса орналасқан сүйек
тақташалары (4-20) кұрайды. Остеонның
орташа диаметрі 3-7 мкм тең. Остеонның
ортасында қоректендіруші қан тамырлары
өтетін остеон өзегі болады.

medkrmu.kz
Сүйектің құрылысы
Трабекулалар құрады:
Сүйектер тығыз және кеуекті дәнекер
ұлпалардан түзіледі. Сүйектің сырты -
тығыз ұлпадан, ішкі бөлімі кеуекті ұлпадан
құралады. Сүйектің сыртында сүйек
затымен тұтасып кеткен сүйекқап болады.
Сүйекқаптың астыңғы бетінің жасушалары
бөлініп, сүйек затын түзеді.
Тығыз зат - сүйек шетінде
орналасады, түтікті сүйектердің диафизін
құрайды, кемікті зат сүйек шетінде
орналасады.

medkrmu.kz
Сүйектің құрылысы

Сүйек ұяшықтарында - қан
жасаушы мүше – қызыл жілік майы
орналасады. 2 түрлі жілік майы болады:
сары және қызыл.
Қызыл жілік майы –
ретикулярлы ұлпадан, сары жілік майы
– май ұлпасынан тұрады.

medkrmu.kz
Сүйектің құрылысы

1. Сүйек қабығы ( екі
қабатты)
2. Остеоннан тұратын
тығыз зат.
3. Трабекуладан түзілген
кеуекті зат;
4. Остеондарды құрайтын
сүйек пластинкалары;
5. Остеон.
6. Сүйек клеткалары
( остеоциттер)
7. Остеон қан тамырлары.

medkrmu.kz
Қаңқа бөлімдері

Адамның қаңқа сүйектерінің
бөлімдері:
• Бас қаңқасы.
• Тұлға қаңқасы.
• Қолдың еркін қозғалатын қаңқасы.
• Аяқтың еркін қозғалатын қаңқасы.
Қаңқа бөлімдері

Қаңқа - тұлға, бассүйек, иық белдеулері мен
қол сүйектері және жамбас белдеулері мен аяқ
сүйектері деп бөлінеді.

Тұлға қаңқасы - омыртқа жотасы мен
қабырғалар және төссүйектен тұрады.

Омыртқа жотасы - тұлғаның негізгі тірегі.
Адамда омыртқалардың саны 33-34, олар: 7
мойын омыртқа; 12 арқа омыртқа; 5 бел
омыртқа; 5 сегізкөз омыртқа; 4-5 құйымшақ
омыртқалар.
Қаңқа бөлімдері. Бас қаңқасы

о
Қаңқа бөлімдері. Тұлға қаңқасы

Қаңқа - тұлға, бассүйек, иық белдеулері мен
қол сүйектері және жамбас белдеулері мен аяқ
сүйектері деп бөлінеді.

Тұлға қаңқасы - омыртқа жотасы мен
қабырғалар және төссүйектен тұрады.

Омыртқа жотасы - тұлғаның негізгі тірегі.
Адамда омыртқалардың саны 33-34, олар: 7
мойын омыртқа; 12 арқа омыртқа; 5 бел
омыртқа; 5 сегізкөз омыртқа; 4-5 құйымшақ
омыртқалар.
Қаңқа бөлімдері. Омыртқа жотасы
Қаңқа бөлімдері. Қолдың еркін қозғалатын қаңқасы
Қаңқа бөлімдері. Аяқтың еркін қозғалатын қаңқасы
Сүйектің химиялық құрамы

1/3 бөлігі - сүйек затының эластикалық,
майысқақтық қасиетін беретін
органикалық зат (оссеин белогі). • 2/3
бөлігі - бейорганикалық зат (кальций
тұздары) сүйек қаттылығын анықтайды.
Сүйектің химиялық құрамы

medkrmu.kz
Сүйектің химиялық құрамы
Продажи

21,85 %
28,15 % органикалық
бейорганика заттар
лық заттар

50 % су

medkrmu.kz
Сүйектің химиялық құрамы

Бейорганикалық Органикалық
зат 70 % зат 30%

Басқа
Майлар органикалық
Су Ca тұздары
заттар
Карбонат – 13 %
Фосфат - 80 %
Қорытынды

Сүйек тіні - сүйек үшін, дәлірек
қаңқа үшін құрылымдық материал және
негізгі тірек тіні болып табылады, сүйек
тіні - үнемі жаңарып және дамып
отыратын жүйе.
Сүйек - бұл жүйке ұштары және қан
тамырлары астасуымен организмнің
алмасу үдерістеріне белсенді қатысатын,
тірі ұлпа.
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі

1.Сеитов З.С. “Биохимия”, Алматы, 2010.
2.Северин Е.С. (қазақ тіліне аударған Сейтембетов А.Ж.) «Биохимия»,Москва,
ГЭОТАР-Медиа, 2014.
3.Аблаев Н.Р. “ Биохимия в рисунках и схемах ”, Алматы , 2005
4.Плешкова С.М., Абитаева С.А., Ерджанова С.С., Петрова Г.И «Практикум
по биологической химии», Алматы, 2003 г.
5. Марри Р. и др. «Биохимия человека», 2003
6. Тұртабаев С. Қ. жəне т.б. Биохимия негіздері: Оқулық. /С. Қ. Тұртабаев, А.
К. Кабдрахимова, А. Ж. Еримова/ Биология мамандықтарының студенттеріне
арналған. – Алматы: ЖШС РПБК «Дəуір», 2012. – 336 б.

medkrmu.kz

Ұқсас жұмыстар

Балалық шақта бұлшықет тінінің құрылымы

ТІРЕК - ҚИМЫЛ ЖҮЙЕСІНІҢ ҚҰРЫЛЫМДЫҚ БӨЛІГІ

СҮЙЕК ҰЛПАЛАРЫНЫҢ РЕГЕНЕРАЦИЯСЫ

Тірек-қимыл жүйесінің жасқа сай ерекшеліктері

Жамбас белдеулерінің сүйектері

Жануарлар ауруларының клиникалық диагностикасы

Мал организмінде майда еритін витаминдердің биомедициналық қасиеттері

Нәрестенің бас қаңка сүйектері

ЖАНУАРЛАР ОРГАНИЗМІНДЕ ЗАТ АЛМАСУЫНЫҢ БҰЗЫЛУЫ(РАХИТ, ОСТЕОХОНДРОЗ)

Жүректің жұмысы

Пәндер