ЖІҢІШКЕ ІШЕК

Тақырыбы: “Жуан және жіңішке ішек анатомиясы”

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

Жоспар:

1. Кіріспе бөлім

2. Негізгі бөлім

2. 1. Жуан (тоқ) ішеу анатомиясы

2. 2. Жіңішке (аш) ішек анатомиясы

3. Қорытынды

Асқорыту мүшелері мен асқорыту бездері қосылып асқорыту жүйесін құрайды. Асқорыту жүйесінде тағам әр түрлі механикалықлық және химиялық өзгерістерге ұшырайды. Тағам құрамындағы нәруыздар, майлар, көмірсулар суда ерімейді. Сондықтан олар қан мен лимфаға өте алмайды. Асқорыту мүшелерінде тағамның шайналып ұсақталуы механикалық өңдеу делінеді. Асқорыту бездерінен бөлінген сөлдің әсерінен ыдырауы химиялық өзгерістерге жатады.

Асқорыту мүшелері

Ішектер асты қорытуға қатысады және шығару қызметін атқарады. Жіңішке жіне жіңішке ішектерді ажыратады.

Жіңішке ішекке: онекіелі ішек, аш ішек және мықын ішек

Жуан ішекке: соқыр ішек, жоғарылаушы, көлденең және төмендеуші жуан ішек, сигма тәрізді ішек, тік ішек жатады.

Жіңішке ішек

Асқазан қалтқысынан басталып, соқыр ішекке дейін созылады. Ұзындығы 5-6м, диаметрі 2, -4см. Онекі елі ішек 25-30 cм, аш ішек жіңішке ішектің 5\2 бөлігін құрайды және мықын ішек бестен уш бөлігін құрайды жатады.

Аш ішек және мықын ішек интраперитонеальды орналасқан, шажырқайы ұзын, іштің артқы қабырғасына бекиді.

Онекіелі ішек

Төрт бөлімін ажыратады. Жоғарғы бөлімі, бірінші бел омывртка денгеиінде оңға және кейін өтіп төмен қарай иілім түзеді төмендеуші, төменгі горизантальды, жоғарылаушы бөлімі.

Соңғысы аш ішекке өтетін жерде бұрылыс түзеді. Ішектің бастапқы бөлімі басқа бөліктеріне қарағандақабырға жұқалау, аздап кеңейген, қозғалмалы, шырышты қабаты тегіс. Осы ерекшеліктеріне байланысты жара ауруына оңай ұшырайды.

Трейтц байламы

Онекіелі ішектің ашішекке өткен жері.

Аш ішек

Аш ішек ішастармен жабылып, шажырқай арқылы артқы іш қабырғасына бекиді.

Аш ішектің айқын шекарасы жоқ, айырмашылығы: диаметрі үлкен, қабырғасы қалың, қан тамырлары мол.

Аш ішек негізінен ортаңғы сызықтың сол жағында орналасса, мықын ішек негізінен оң жағында орналасады.

Жіңішке ішек көлденең жиек ішек және жоғарлаушы және төмендеуші жиек ішектерден түзілген аймақта жатады, төмен жағы кіші жамбас астауына түсуі мүмкін.

Топанатомиясы

Аш ішек алдынан үлкен шарбымен шектелген іштіңі алдыңғы қабырғасынан, артында париетальды ішастармен артындагы мүшелерден бөлінген, буйрек(жартылай), онекіелі шектің төменгі бөлімі, ірі қан тамырлар (төменгі қуысты вена, құрсактық аорта және оның тармақтары) .

Жоғарыдан: аш ішек көлденең ішекпен және оның шажырқайымен шектелген.

Төменнен:ішек ілмектері жамбас қуысына түсіп еркектерде тоқ ішекпен қуықтың арасында жатады. Әйелдерде жатырмен қуықтың арасында жатады. Бүйірінен оң жағынан соқыр ішек жіне орлеуші тоқ ішек, сол жағынан төмендеуші жіне сигма тәрізді ішек.

Гистологиясы

Шырышты қабаты

Шырыш асты негіз

Бұлшық етті қабат

Серозды қабат

Тоқ ішек

Жіңішке ішектің шетінен артқы тесікке дейін созылады. Келесі бөліктерден тұрады:

Құрт тәрізді өсіндісі соқыр ішек

Жоғарылаған жиек ішек

Көлденең жиек ішек

Төмендеген жиек ішек

Сигматәрізді ішек

Тоқ ішек

Атқаратын

функциялары

Оның қабырғасы кілегейлі, кілегей асты, бұлшықетті және серозды қабықтардан тұрады.

Кілегейлі қабығы-бірлесіп рельефін құрайтын және аймағын ұлғайтатын жартыай тәрізді қатпарларды, крипталарды (қара түкті бездер) қалыптастырады

Кілегей асты негізі:борпылдақ талшықты дәнекер тіннен құрылған, құрамында қан тамырлары, нерв өрімдері және кілегейлі қабықтан енген лимфондтық түйіншектер бар

Бұлшықетті қабықтан екі қабат бар: ішкі циркулярлы (шеңберлі) және сыртқы бойлық. Соңғы қабаты тұтас емес-үш бойлық таспа түрде қалыптасқан.

Сериозды қабық мезотелийден және астындағы БТД тіннен тұрады. Құрамында май тіні бар саусақ тәрізді өсінділер қалыптастырады.

Тоқ ішектің құрылысы :