Құқықтық терминдер топтамасы

Презентация қосу

Тақырып: Құқықтық терминдер
топтамасы

Орындаған: Мұрат Назгүл
Қабылдаған: Бутабаева Самал Ермуратовна
Кіріспе

■ Презентацияның мақсаты-заңды терминдер ұғымын,
олардың жіктелуін түсіну.Осы мақсатқа жету үшін келесі
міндеттерді шешу қажет:
- "заңды термин" түсінігін түсіну»;
- заң терминдерінің түрлерін нақтылау;
- терминологияға қойылатын талаптарды анықтау.
Құқықтану термині
Әрбір термин заңнамалық
мәтінде өзек рөлін атқарады,
оның айналасында барлық
тілдік бірліктер шоғырланған,
нәтижесінде логикалық
құрылған, заңды мағынаға
толы, нақты тілдік құрылым
жасалады. Демек, Құқықтану
терминдері белгілі бір сөз
немесе сөз тіркесі заң
ғылымының (заң ғылымының)
белгілі бір ұғымын білдіре
бастағанда пайда болады.
«Құқықтық термин ұғымы»
Құқықтық ғылымда "заң
термині" ұғымының бірнеше
анықтамалары ұсынылған:
В.М. Савицкий: заң терминдері
"белгілі бір құқықтық ұғымдардың
атаулары болып табылатын сөздер
(немесе сөз тіркестері)".
А. С. Пиголкин: заңды ТЕРМИН -
"заңнамада қолданылатын бұл сөз
(немесе сөз тіркесі) нақты және
белгілі бір мағынасы бар және
семантикалық бірегейлігімен,
функционалды тұрақтылығымен
ерекшеленетін құқықтық
тұжырымдаманың жалпыланған
атауы".
«Құқықтық термин ұғымы»

Үлкен құқықтық сөздік: заңды термин-бұл
"мемлекеттік құқықтық тұжырымдаманың ауызша
белгіленуі, оның көмегімен мемлекеттің нормативтік
құқықтық рецептінің мазмұны білдіріліп, бекітіледі".
С. П. Хижняк: заңды термин "номинативті функцияда
әрекет ететін және құқықтық жүйе элементінің негізгі
тұжырымдамасын (гипотезалар, ДИСПОЗИЦИЯЛАР,
санкциялар) білдіретін кез-келген сөз немесе сөз
тіркесі"деп қарастырылуы керек.
Ең сәтті-бұл үлкен құқықтық
сөздікте көрсетілген "заңды
термин" ұғымдарын анықтау,
өйткені заңның зерттеу объектісі
қоғамның мемлекет пен құқық,
әлеуметтік өмірдің мемлекеттік-
құқықтық құбылыстары сияқты
маңызды және полисиллабиялық
компоненттері болып табылады.
Құқықтық терминдердің түрлері
Ғылыми әдебиеттерде заң терминдерінің үш түрі
ерекшеленеді:

• Жалпыға ортақ (олар қарапайым мағынада қолданылатындығымен
сипатталады және бәріне түсінікті, мысалы, "заң", "тұлға");
• Арнайы-техникалық (медицина, экономика, ауыл шаруашылығы
және т. Б.Арнайы білім саласын көрсетеді; мысалы, "эвтаназия",
2 "қауіпсіздік техникасы

• Арнайы заңды (арнайы құқықтық мазмұнға ие; мысалы, "талап
қою мерзімі", "қажетті қорғаныс").
Құқықтық терминдердің негіздері бойынша
бөлінуі
Заң ғылымы мен практикадағы терминдердің таралу саласына
байланысты оларды бөлуге болады:

жалпы құқықтық – бұл заңның барлық салаларында қолданылатын терминдер
("заң", "заң нормасы");

салааралық – бұл екі немесе одан да көп құқық салаларында қолданылатын
терминдер ("банк кепілдігі" (азаматтық және қаржылық құқықта), "жаза",
"ақылсыздық" (қылмыстық заңда).

Салалық-бұл құқықтың бір саласында қолданылатын терминдер (конституциялық
құқықтағы" егемендік").
2. Салаға байланысты заңды терминдер
терминдерге бөлінеді:

конституциялық құқық
("промульгация");
әкімшілік құқық (Әкімшілік
құқық бұзушылық");
отбасылық құқық ("неке","
ажырасу");
қылмыстық құқық ("қылмыс").
3. Бірегейлік дәрежесіне байланысты заңды
терминдер мыналарға бөлінеді:

бір мәнді емес (әрқашан тек бір
мағынада қолданылатын тілдік
бірліктер ("қылмыс");
бірнеше мағынасы бар көп мағыналы
терминдер (азаматтық құқықта кепіл
міндеттемелерді қамтамасыз ету әдісі
ретінде түсініледі, қылмыстық іс
жүргізу-бұлтартпау шараларының бірі
ретінде);
4. Пайдалану уақытына байланысты заңды терминдер
бөлінеді:
белгіленген-заң ғылымында және құжаттарда ұзақ уақыт қолданылатын терминдер ("келісім –
шарт")
Жаңа-бұл заңды тілде қысқа мерзімге ие терминдер ("терроризмге қарсы операция");

5. Пайда болу көзіне байланысты заңды терминдер
әдетте:
орыс тілінде ("мәлімдеме", "отырыс")
шетелдік ("қабылдау", "виндикация", "контрабанда");

6. Заңды терминнің құрамына байланысты:

термин-сөз ("мемлекет", "құқық")
термин-сөз тіркесі ("заңды тұлға", "үздіксіз еңбек өтілі").
Терминологияға қойылатын негізгі
талаптар
1.Заң терминологиясының бірлігі-нормативтік актінің
мәтінінде бір терминнің бір мағынада қолданылуы; әртүрлі
нормативтік актілерде бір термин құқықтық ұғымға сәйкес
келуі тиіс;
2.Терминдердің жалпыға бірдей танылуы-әдеби тіл
нормаларына сәйкес келетін жалпы қабылданған терминдерді
қолдану.Жалпыға бірдей тану терминдерді өзінің тікелей және
жалпыға белгілі мағынасында қолдануды білдіреді;
3.Терминологияның тұрақтылығы-терминдердің
тұрақтылығы және оның әрбір жаңа заңды қабылдаумен
өзгерістерге берілмеуі. Заңнамалық новеллаларды
пайдалануға жол беріледі. Алайда ақталмаған тілдік
жаңалықтар заңнама тілін нашарлатады. Сонымен қатар,
ескірген, дәл емес терминдер ауыстыруды қажет етеді.
Қорытынды
■Біз "заң термині" ұғымын қарастырдық, заң
терминдерін жіктеу мәселесін қарастырдық, заң
терминологиясына қойылатын талаптарды
түсіндік.
Назарларыңызға рахмет!!!

Ұқсас жұмыстар

Private Banking халықаралық тәжірибесі және оның ерекшеліктерін ескере отырып Қазақстанның практикасында қолдану мүмкіндігі

Кәсіпкерлікті мемлекеттік қолдау

Алғашқы пайда остикалық тестілеудің болуы әдістердің шығуы топтамасы

Қазіргі әлемдегі инклюзивті білім беру жағдайы

ЗАҢНАМА ТІЛІ

Сезім және эмоция

Қоршаған ортаны қорғау туралы заңдарды бұзғаны үшін жауаптылық

Қазақстан Республикасындағы кемтар балаларды әлеуметтік және медициналық түзету арқылы қолдау

Вольфартиоз. Маллофагоздар

Топ атын

Пәндер