Жұлын жүйкесі

Презентация қосу

ОҢТҮСТIК ҚАЗАҚСТАН МЕМЛЕКЕТТIК
ПЕДАГОГИКАЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ

Жүйке жүйесінің
құрылысы мен
атқаратын қызметі

Группа: 1508-28а
Орындаған: Жұмаева Н.
Қабылдаған: Пошаева Г.
Сомалы жүйке жүйесі
Жүйке жүйесін орталық және ми
шеткі деп үлкен екі топқа бөледі.
жүйкелер жұлын
Орталық жүйке жүйесіне –
ми мен жұлын жатады. Шеткі жүйке
жүйесі ми мен жұлыннан таралатын
жүйкелер мен жүйке түйіндерінен жүйкелер
тұрады. Жүйке жүйесінің қаңқа
бұлшықеттерінің жұмысын реттейтін
бөлімі сомалы (грекше «soma» – дене),ішкі
мүшелердің жұмысын реттейтін бөлім
вегетативті («vegeto» – қоздырамын)
жүйке жүйесі деп атайды .
Жүйке жүйесінің сомалы бөлімі ағзаның
сыртқы ортамен байланысын жүзеге асырады,
тітіркендіргіштерді қабылдайды.
Адам еркіне байланысты
қозғалыстарды басқарады.
Жүйке жүйесінің
жалпы сызбасы

Жүйке жүйесі мүшелер
жұмысын үйлесімді
реттеп отырады және
организмнің біртұтастығын
сақтайды.
ЖҮЙКЕ ЖАСУШАЛАРЫ
• Адам денесінде болатын
жүйке жүйесі жүйке
ұлпасынан түзіледі. Жүйке дендриттер
ұлпаларының негізін жүйке
жасушалары құрайды.
Жүйке жасушалары –
нейронның денеден, ұзын
және қысқа өсінділерден
тұрады
• Нейронның денесінде
цитоплазма мен ядро болады
аксон
Ұзын өсіндісі – аксон ми мен
жасуша денесі
жұлынның дененің кез келген
бөлімімен байланысуын Бағдаршаның бағыты қозудың
қамтамасыз етеді . өту жолын көрсетеді
Жүйкенің құрылысы

Қан тамырлары

Жүйке талшықтарының шоғы
ЖҰЛЫН
Жұлын – орталық жүйке жүйесіне
жатады. Жұлын цилиндр пішінді омыртқа
жотасының өзегінде орналасқан,
ұзындығы 42–45 см, салмағы 34–38 г.
Жоғарғы шеті сопақша мимен жалғасады,
төменгі шеті екінші арқа омыртқаға дейін
созылып жатады .
Жұлынның алдыңғы және артқы жағында
ұзынынан созылған тік сайшалары
болады.. Жұлынның дәл
ортасында іші жұлын сұйықтығына толы
жұлын өзегі бар.
Өзектің айналасында пішіні көбелекке
ұқсаған жұлынның
сұр заты бар. Сұр заттың сыртын ақ
заты қоршап жатады. Сонымен жұлын
құрылысында ақ заты сыртында, сұр
заты ішкі жағында орналасқан.
Жұлынның құрылысы
Сұр заты Ақ заты
Жұлынның орталық өзегі

Жұлын жүйкесі 4
Артқы түбір
Жүйке түйіндері
Алдыңғы түбір

Жұлынның алдыңғы тік жүлгесі
Жұлынның көлденең кесіндісі

Жұлынның жұмсақ қабықшасы Артқ ы өсінді

Артқы өскін
Ақ
зат

Алдыңғы өскін

Сұр зат

Жұлынның алдыңғы салатамыры Алдыңғы өсінді
ЖҰЛЫН ЖӘНЕ ОДАН ТАРАЛАТЫН
ЖҮЙКЕЛЕР

жұлын

жүйкелер

дәнекер ұлпасынан түзілген жүйке дәнекер ұлпасынан тү зілген
талшықтарын қаптап тұрған қабықша жүйкені қаптап тұрған қабықша

жүйке талшықтары
Рефлекстік доға
• Жұлын рефлекстік және өткізгіштік қызмет атқарады.

Ендірме нейрон

Ағзалардың тіршілігіндегі барлық
әрекеттерді жүйке жүйесі басқарады. Бұлшықет
Оны рефлекстік реттелу дейді.
РЕФЛЕКСТІК ДОҒА
терідегі жүйке
ұштары;
жұлынның
көлденең кесіндісі сезгіш жүйке жұлын
талшығы
сезгіш нейрон байланыстырғыш
нейрон
қозғалтқыш нейрон
бұлшықет

қозғалтқыш жүйке талшығы

рецептор
бұлшықеттер
Ә)білекті бүгу рефлексінің үш
А)рефлекстік доғаның бөлімдері
нейрондық күрделі рефлекстік
доғасы
Тізе рефлексі

Тізе рефлексінің әсерінен
аяқты қимылға келтіру

Аяқтың қалыпты
жағдайы
Тізені жазу рефлексінің екі нейрондық қарапайым
рефлекстік доғасы

жұлын

сезгіш нейрон
қозғалтқыш нейрон
бұлшықет

тізе буыны

Ұқсас жұмыстар

АЛДЫҢҒЫ АШАСЫ

Жұлын құрылысы

Жұлын, сопақша ми, вароли көпірі

Орталық нерв жүйесінің өткізгіш жолдары

ЖҰЛЫН ЖҮЙКЕЛЕРІ. Жұлынның өткізгіш жолдары

Жүйке жүйесі жұлын

Мидың бөлімдері

ҮШКІЛ ЖҮЙКЕ АДАМНЫҢ ЖАҒЫН

ЖҮЙКЕ ҰЛПАСЫ

Миға жарақаттық қан құйылу

Пәндер