Мәдени код

Презентация қосу

Абылай хан атындағы Қазақ Халықаралық Қатынастар және Әлем Тілдері
Университеті

МӘДЕНИЕТ СЕМИОТИКАСЫ

ОРЫНДАҒАН:ШЫҒЫСТАНУ ФАККУЛЬТЕТІ, АУДАРМА ІСІ 108 ТОП СТУДЕНТІ ИНКАРБЕК ӘЗИЗА
ТЕКСЕРГЕН: МӘДЕНИЕТТАНУ МАГИСТРІ - ДОСЖАНОВА АҚМАРАЛ ИВАНОВНА
ЖОСПАР:

1. Мәдени код.

2. Мәдениет этосы. Этос және мәдениет коды. Жаһандық мәдени код
типтері: жазуға дейінгі (дәстүрлі), жазбаша (кітаптық) және экрандық,
сандық. Бұқаралық мәдениет коды.Қазақтың дәстүрлі мәдениетінің коды.
Қазақстандық,мәдениет-коды.

3. Заманауи қазақстандық мәдениет рәміздері.

4. Дін рәміздері.
МӘДЕНИ КОД ЖӘНЕ МӘДЕНИ ЭТОС

Мәдени этос адамның өмір сүру
жағдайын көрсетеді. Белгілі бір
тарихи кезеңдегі нақты
географиялық кеңістік, белгілі бір
әлеуметтік – мәдени,
Мәдени код – ұлттық сананың экономикалық және саяси жағдай
дүниетанымдық кезінде, белгілі бір отбасылық
әмбебаптартарының жүйесі. Яғни құрылымда-бұл жеке тұлғаның
белгілі бір ұлттың наным- физикалық, эстетикалық,
сенімдері, құндылықтары, мақсат интеллектуалдық және
ұстанымдары, салт-дәстүрлері адамгершілік дамуының
және т.б. ерекшеліктерін қалыптастырады.
Бұл мәдени этос, негізінен,
кейіннен мәдениеттің дамуына
және жаңаруына үлес қосқан
көрнекті тұлғалардың
"жаратушысы".
ЖАҺАНДЫҚ МӘДЕНИ КОД ТИПТЕРІ: ЖАЗУҒА ДЕЙІНГІ (ДӘСТҮРЛІ), ЖАЗБАША (КІТАПТЫҚ)
ЖӘНЕ ЭКРАНДЫҚ, САНДЫҚ. БҰҚАРАЛЫҚ МӘДЕНИЕТ КОДЫ.

Жазуға
Жазуға дейінгі
дейінгі мәдениет
мәдениет
ежелдегі
ежелдегі қызмет
қызмет пен
пен
Жаһандық
Жаһандық мәдени
мәдени код
код варваризм
варваризм дәуірін,
дәуірін, б.з.
б.з. д.
д.
типтері
типтері жазуға
жазуға дейінгі
дейінгі 40-тан
40-тан 4 4 мың
мың жылға
жылға
(дәстүрлі),
(дәстүрлі), жазбаша
жазбаша дейін
дейін қамтиды.
қамтиды. Жазуға
Жазуға
(кітаптық)
(кітаптық) және
және дейінгі
дейінгі мәдениеттің
мәдениеттің
экрандық,
экрандық, сандық
сандық болып
болып негізі
негізі -- мифологиялық
мифологиялық
бөлінеді.
бөлінеді. мәдени
мәдени код код болып
болып
табылады.
табылады.

Тотем
Тотем адамдардың
адамдардың
табиғаттағы
табиғаттағы
жануарлармен
жануарлармен
туыстығын
туыстығын білдірген.
білдірген.
Мифологиялық
Мифологиялық мәдени
мәдени Анимизм
Анимизм — — дух
дух пен
пен
код
код бірқатар
бірқатар негізгі
негізгі рухтарға
рухтарға сенім. Мифтік
сенім. Мифтік
белгілерге
белгілерге негізделген.
негізделген. мәдени
мәдени код
код мәдени
мәдени
Олардың
Олардың негізгілері-
негізгілері- дәстүрлердің
дәстүрлердің
тотемдік-анимистік.
тотемдік-анимистік. өзгермейтіндігін,
өзгермейтіндігін,
оқшаулануын
оқшаулануын
қамтамасыз
қамтамасыз етті.
етті. Мұндай
Мұндай
үлгіні
үлгіні рәсім қолдады.
рәсім қолдады.
Жазбаша мәдениеттер б.з. д. 4 - 3 мың жылдар
басында пайда болады. Жазудың пайда болуы
әлеуметтік өмірдің күрделенуімен, алғашқы
мемлекеттердің пайда болуымен, еңбектің
дамуы мен бөлінуімен, қызметтің жаңа
формаларының дамуымен байланысты болды.
Символдық қызметтің жаңа түрлері пайда
болады: жазу, сандар, санау, сандармен,
сызбалармен қарапайым операциялар және т.
б.

Экран мәдениеті 1895-да кинотеатрдың
пайда болуымен басталады (лумиер
ағалары). 20 ғасырдың 20-жылдарының
соңында экрандағы дыбыс пен кескінді
синхрондау мәселесі шешілді. Дыбыстық
кино дәуірі басталды (1928) экрандық
мәдениеттің дамуындағы келесі кезеңдер
теледидардың, содан кейін компьютердің
пайда болуы болды. Қазіргі ғалымдар
кітап эволюциясының нәтижесін көріп
отыр. Компьютерлердің кең таралуы
арқасында әр адам ақпарат әлеміне еркін
қол жеткізді.
ҚАЗАҚТЫҢ ДӘСТҮРЛІ МӘДЕНИЕТІНІҢ КОДЫ.
ҚАЗАҚСТАНДЫҚ,МӘДЕНИЕТ-КОДЫ.

• Ұлттың мәдени кодының негізгі құрамдас бөліктері мұра, салт-
дәстүрлер, әдет-ғұрыптар, тіл, отбасы, шаруашылық жүйелер
(өмір салты), мерекелер болып табылады. Қазақ халқының
басқа елден ерекше ұзату, бесік той, тұсау кесу, қалың мал
беру сияқты түрлі салт-дәстүрлері бар. Сомен қатар наным-
сенімдер, діни көзқарас та мәдени код элементі. Халықтың
көпшілігі ұстанатын дін ислам, бірақ оның тұсында бізде орта
ғасырлардан келе жатқан отқа табынушылық, айға, ата-баба
рухына табынушылық сенімдері қазіргі уақытқа дейін жеткен.
Фольклор де мадениет кодының бір бөлігі. Ғасырлар бойы
сақталған, ұрпақтан ұрпаққа беріліп отырған аңыз-әңгімелер,
өлеңдер, ертегілер, жырлар және т.б. шығарма түрлері өз
бойларында қазақ халқының тілін, дінін, мінез-құлқын
көрсетеді.
ҚАЗАҚСТАНДЫҚ МӘДЕНИЕТ РӘМІЗДЕРІ.

Қазақтың дәстүрлі коммуникациясының семиотикалық
үрдістері әлі күнге дейін көбіне классикалық талдаудың
үлгісінде зерттеліп келеді.

Семиотикалық тәсіл дәстүрі мәдениеттің бірыңғай
мәтінін біртұтас коммуникациялвқ жүйе ретінде, әрбір
рәміз-таңбаның басқа таңбалармен ара қатынасы
түрінде қарастыруға мүмкіндік береді.

Қазіргі коммуникациялық суреттемелерде
этномәдениеттің төлтума белгілерін сақтайтын рәміз-
үлгілері жоғары бағаланады.

Ұлттық рәміздерде ұлттық болмыс пен мәдени даму
бағдарлары стратегиялық тұрғыдан түйінделген. Шексіз
көкте самғаған қыран, кедергіге тоқтамайтын пырақ,
мәңгілікке меңзейтін ою-өрнек және т.б - бұл кімді болса
да толғандырмай қоймайды.
ДІН РӘМІЗДЕРІ.

• Діни санадағы рәміздің қызмет етуі
барысында оның келесі негізгі қасиеттері
көрініс табады. Рәміз өзінің қалыпының
бейнелілігінің арқасында рәмізделінетін
нысанның бейне-көрінісін жасақтайды.
Тылсым күшке сенімнің діни сана-сезімнен
тұратындығы белгілі, өйткені, осы
эмоционалдық механизмдер діни түсініктердің
қалыптасуында басты роль атқарады.
Рәміз құбылыс немесе нысанды белгілеп
қана қоймайды, оны белгілі-бір деңгейде
сипаттайды, рәмізделетін зат туралы
хабарлама береді. Діни рәміз
елестетілетін нысанды көрсетеді. Оның
бейнесі түрлі түсініктердің, мотивтердің,
идеалдардың, құндылықтар мен
идеялардың өзара әрекеттесуінің
негізіндегі діни фантазиямен
жасақталады. Осындай бейненің қандай
да бір ерекшелігін көрсете отырып, рәміз
санада болмашы нысанның бейне-
көрінісін жасайды, оның нақтылығын
көрсеткендей болады.
Назарыңызға рахмет!!!

Ұқсас жұмыстар

ҚАЗАҚ ҰЛТЫНЫҢ МӘДЕНИ КОДЫ

Мәдениеттің белгілер әлемі типологиясы

Фразеологизмдердің ұлттық нышандары мен фразеологиялық мағына

Көркем дискурс және сөз мәдениеті

Мәдениет тілі

ҰЛТТЫҚ МӘДЕНИ КОД

Рухани жаңғыру міндеті

Программалық код терезесі

«КОМПЬЮТЕРЛІК КУРС» АҚПАРАТТЫҚ ЖҮЙЕСІН ҚҰРУ

Өнімнің штрих коды

Пәндер