Әлеуметтік институттың түрлері

Презентация қосу

ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ ҚЫЗДАР ПЕДАГОГИКАЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ

«ТАРИХ ЖӘНЕ ШЕТЕЛ ТІЛДЕРІ ИНСТИТУТЫ»

Тақырыбы: Әлеуметтік институттар мен
процестер

Орындаған: Алпысбай Айғаным Ерболқызы
Мамандық: 6В11401 – «Әлеуметтік жұмыс»
Тексерген: Дабылтаева Мақпал Мамедалиевна
Жоспар
1 Қоғамдағы әлеуметтік құрылымның негізгі элементтері

5 Әлеуметтік институттың түрлері

4 Әлеуметтік институттың түрлеріне сипаттама
Қоғам деген ұғым әлеуметтану Макс Вебер- қоғам
ғылымының басты категориясы адамдардың бір- біріне
болып табылады. Қоғам сөзіне әсер етуінен туындайтын
негізгі түсініктеме бергендер көп, әлеуметтік байланыс
соның ішінде: жиынтығы.

01 02 03 Эмиль Дюркгейм- қоғамның
тұтастығының негізі
коллективте, жалпыға тән сана
деген тұжырым айтты
Огист Конның айтуынша
қоғамды отбасы, тап және
мемлекет құрайды деді.

Парсонс- пікірінше қоғам
адамдар арасындағы қарым-
Карл Маркс- қоғамды қатынас жүйесі, ал ол қарым-
адамдардың бірлесіп қызмет қатынас негізі ережелермен
етуінің нәтижесінде пайда құндылықтар болып табылады.
болады деді
Әлеуметтік құрылым дегеніміз - қоғамның ішкі
құрамы, оның элементтер жиынтығымен олардың
арасындағы сан алуан байланысы бар.
Қоғамның әлеуметтік құрылымын 3 элементке
бөлеміз:

ҚОҒАМДАСТЫҚ
ИНДИВИД ИНСТИТУТ
Әлеуметтік институт- қоғам мүшeлерінің өмір сүруін
ұйымдастырылуын реттеп отыруын тарихи қалыптасқан,
тұрақты формалары. Әлеуметтік институттар көмегімен
адамдар арасындағы қарым- қатынастар белгілі бір тәртіппен
стандартқа келтіріліп, олардың мінез- құлықтарымен іс-
әрекеттері реттеліп отырады. Соның нәтижесінде тұтас
қоғам өмірі дұрыс ұйымдастырылып, тұрақтылығын
қамтамасыз етіп отыр.
Қандай да бір әлеуметтік мұқтаждықтарды қанағаттандыруға арналған
мәртебелердің ірі бірлестігі “әлеуметтік институттар” болып табылады.
Арнайы институттармен ұйымдар құра отырып қоғам өзінің өмір сүруінің
маңызды салаларымен мәселелерін әлеуметтік өзара қарым қатынас
түрлерін нақтылып бекітеді, оны берілген қоғамның әр мүшесі үшін
тұрақты және міндетті етеді. Әлеуметтік институттар негізіне
жататын әлеуметтік байланыс “институтциональді” деп аталады. Ал
осы байланыстардың тәртіптелген нормативті сипат беру процесі
“инститиуттандыру” деп аталады.
Рухани мәселелер,әділеттік,
ДІНИ діни көзқарастар
Білім беру, жас ұрпақты
БІЛІМ БЕРУ әлеуметтендіру, кадрлар даярлау

Тұрмыстық құрал - жабдықтарды
ЭКОНОМИКАЛЫҚ
қажет ету

Қауіпсіздік және әлеуметтік
САЯСИ тәртіп

ОТБАСЫ Баланың дүниеге келуі, өсуі

Әлеуметтік институттардың бес негізгі түрі бар
Әр түрлі бағыттағы әлеуметтанушылар қоғамдағы
әлеуметтік институттардың реттелген жүйесін беруге
тырысқан. Әлеуметтанудағы институционалдық мектеп
өкілдері (С.Липсет, Д.Ландберг және т.б.) берген
институттардың жіктелуі назар аударарлық. Олардың
пікірінше, әлеуметтік институттар төрт негізгі функцияны
орындайды: қоғам мүшелерінің өсіп-өркендеуі;
әлеуметтендіру; өндіріс пен бөлініс; басқару мен бақылау.
Экономикалық институттар
(меншік, алмасу, ақша, банктер,
шаруашылық ұйымдар) қоғамдық
байлық өндірісін және бөлінісін
қамтамасыз етеді, экономикалық
өмірді басқа әлеуметтік Әлеуметтік мәдени және тәрбие
салалармен біріктіреді. институттары мәдени және
әлеуметтік құндылықтарды ұдайы
Саяси институттар өндіруді, жеке адамдардың
(мемлекет, партия, қоғамдық әлеуметтік мәдени стандарттарды
ұйымдар, кәсіподақтар) саяси меңгеруін қамтамасыз етеді
биліктің белгілі бір нысандарын
орнатуға және ұстап тұруға
Нормативтік-бағдарлаушы
бағытталғ
институттар жеке адамдардың
мінез-құлқын моральдық
Рәсімдік-символикалық және нормативтер негізінде реттейді.
жағдайлық-конвенционалдық Нормативтік-санкциялаушы
инститтуттар топтық және институттар жеке адамдар мен
топаралық мінез-құлықтың әр алуан топтардың белгілі бір мінез-
актілерін реттейтін күнделікті құлқын заң актілерінде бекітілген
ұзақ байланысулар барысында нормалар, ережелер мен
жасалған нормалар мен санкциялар негізінде алдын ала
ұйғарымдарды қамтиды. ұйғарып отырады.
Қорытынды:
Осылайша, әлеуметтік институттың жеке адамнан гөрі
жоғары сипаты, өзіндік аса қатаң құрылымы бар, жүйелілік
сапасы болады. Құндылықтар, үлгілер және нормалар жүйе
ретінде жеке адамдардың қандай да бір әлеуметтік қауымдастық
шеңберіндегі міндетті мінез-құлықтарын реттеп отырады.
Әлеуметтік институттар маңызды қоғамдық құндылықтар мен
әлеуметтік байланыстардың орнықты нысандары арқылы
әлеуметтік құрылымдар мен қоғамдағы тәртіпті ұстап тұрады.
Оларды әлеуметтік құндылықтар, нормалар және мінез-құлық
үлгілері міндеттейтін өздерінің әлеуметтік рөлдері қоғам
мүшелерінің орындауы негізінде мақсатқа бірлесе қол жеткізуді
қамтамасыз ететін, белгілі бір әлеуметтік маңызды
функцияларды орындайтын адамдардың ұйымдасқан
бірлестіктері ретінде алып қарауға болады.
Пайдаланылған әдебиеттер:

1. Әбсаттаров Р. Әлеуметтану : оқу құралы / Р. Әбсаттаров, М. Дөкенов. - 2-
ші бас., толықт. - Алматы : Қарасай, 2009
2. Бринкерхоф Д, Уейтс Р., Ортега С.Әлеуметгану негіздері, 9-баеылым.
Алматы: Ұлттық аударма бюросы, 2018 жыл – 464
3. https://www.referat911.ru/Sociologiya/leumettk-instituttar-men-leumettk-proce
ster/562287-3336570-place1.html

Ұқсас жұмыстар

Әлеуметтік институттар

Әлеуметтік институт, оның мәні

Институттардың негізігі мақсаты - жеке адамдардың, топтардың және жалпы қоғамның іргелі қажеттіліктерін қанағаттандыру

Қоғам және әлеуметтік институттар

СӨЖ САЯСИ РЕЖИМДЕРДІҢ ЖІКТЕЛУІ

Көкшетау ауыл шаруашылық ғылыми зерттеу институты

Өсімдіктердің биологиясы және биотехнологиясы институты

Қазақ тамақ өнеркәсібі ғылыми зерттеу институты

МӘСЕЛЕЛЕРІН ЗЕРТТЕУДЕГІ ҮЛЕСІ

Білімнің қызметтері әлеуметтік

Пәндер