Аристотель философиясының ізбасарлары

Презентация қосу

Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі
«Л.Н. Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университеті»

АНТИКАНЫҢ ҒЫЛЫМИ
БАҒДАРЛАМАЛАРЫ

Орындаған: Нурмуханова А. В.
қолданбалы химия
ЖОСПАР:
1. Пифагор-платондық ғылыми бағдарлама
2. Демокриттік ғылыми бағдарлама
3. Аристотельдік ғылыми бағдарлама
Антикалық әлем
Пифагор мектебінің ұраны: «Дүниенің барлығы сандардан тұрады».

Пифагоршылардың ілімінде ерекше орынды 1,2,3,4
сандары алды. Осы сандардың қосындысы /1+2+3+4=10/ текрактис деп
аталды.
ПИФАГОР Аңыз бойынша, пифагоршылардың анты: «Текрактистің атынан
б,з,д, жан дүниеммен ант етемін. Мәңгі гүлденіп тұратын табиғаттың қайнар
580-500жж. көзі мен тамыры сонда жатыр. Тетрактиске кіретін сандардың
қосындысы онға тең. Сондықтан он саны идеалды сан болып
табылады және әлемді бейнелеп көрсетеді.
Пифагордың ең жоғарғы жетістігі – «гипотенузаның квадраты катеттердің
квадартының қосындысына тең» деп аталатын атақты теоремасы, кейіннен ғылымға
«Пифагор теоремасы» деп енген атақты дәлілдеуі.
Пифагор ғылымының төрт саласын қарастырды

сан туралы ғылым аспан жайындағы ғылым
(арифметика) (астрономия)
музыка теориясы фигуралар жайындағы ғылым
(гармония) (геометрия)
Сократтың оқушысы ұлы ойшыл Аристокл (б.з.д. 427-
347 жж.) өзінің кең жауырынды болғаны үшін Платон (кең
жауырынды) деген лақап атқа ие болған. Өз өмірінде 34
диалог түрінде еңбек жазған және олар біздің күнімізге
толық жеткен. Негізгі еңбектері: «Сократты жоқтау»,
«Критон», «Мемлекет», «Федон», «Парменид»,
ПЛАТОН «Софист», «Заңдар» т.б.
б.з.д. 427-347жж
Платон математикаға үлкен мән берді және математиканы
ғылым ретінде өте жоғары бағалады, оны философиямен
табысты шұғылдану үшін қажет ғылым деп есептеді.
Платон – объективтік идеализмнің мазмұнын толық көрсетіп,
ғылымға енгізген бірінші грек философы.
“Идея” Платон философиясының басты ұғымы. Оның мәні:
ой, идея, түсінік, сана әлемдерінің заттар әлемімен салыстырғанда
алғашқы болатындығының мойындалуында.
Атомистер дүние «атом»
және «бос қуыстан» тұрады
деді. Атомдар материяның
бөлінбейтін, өзгермейтін,
мәңгілік, үнемі қозғалыста
болатын бөлшектері.

ЛЕВКИПП
б.з.д. 460-371 жж.
ДЕМОКРИТ
б.з.д. 460-371 жж.
Левкипп: әлем бөлінбейтін ұсақ
Демокриттің элеаттардан
бөлшектерден, «атомдардан» тұрады
айырмашылығы – екі бастама –
және олар бос кеңістікте алақұйын
болмыс пен бейболмысты (болмыстың
қозғалыста болады да, бір-бірімен
жоқтығын) мойындауы. Ол сезімдік
байланысқа түсіп, денелерді құрайды.
тәжірибеге сүйеніп, дененің, кеңістіктің
Космостың өзі шексіз көп әлемдерден
өмір сүретіні, кеңістіктің бір денені
тұрады, олар бір-біріне ауыспайды,
екіншіден бөлектейтіні туралы
бірақ әр қайсысы жеке алғанда пайда
қорытынды шығарады.
болып, даму шыңына жетіп , жоғалып
жатады.
Эпикур Лукреций Карр
б.д.д. 342-271ж.ж. б.д.д. 99-55ж.ж

Демокриттің атомистік Эпикур жолын ұстап, оның ілімін
ілімдарін әрі қарй ары қарай дамытқан ежелгі Рим
жағастырған ежелгі грек философы және ақыны
философы •Негізгі еңбегі: «Заттардың
табиғаты туралы»
Аристотель Платонның сүйікті шәкірті болды. «Платон маған дос,
бірақ ақиқат қымбатырақ» деген қанатты сөзді айтқан ол, Платон
ілімін байыпты сынға алады.
Философияны Аристотель “бірінші философия” және “екінші
философия” немесе метафизика және физика деп бөледі. Оның
пікірінше, метафизика барлық ғылымдардың арасындағы ең
құндысы, өйткені, ол жоғарғы себептерді, дүниедегі қозғалыс пен
дамудың себебі болып табылатын мәңгілік, денесіз және
АРИСТОТЕЛЬ қозғалмайтынды, табиғаттан және сезімдіктен жоғарыны зерттейді.
б.з.д. 384-322жж

Перипатеттер мектебі
(грек. perіpateo — серуендеу)
— Аристотель философиясының ізбасарлары.
Аристотель өзінің тыңдаушылармен лицей
бағында серуендеп жүріп сабақ беріп, пікір
алысуды әдетке айналдырған. Осыған
байланысты оларды перипатеттер мектебі деп
атаған.
Аристотель бойынша ғылым
классификациясы
Философияға Теориялық Практикалық Шығармашылы
кіріспе философия философия қ философия

Метафизика Этика Эстетика
ЛОГИКА
Физика Политика Риторика

Экономика
Барлығының
материалдық Адам
Ойлау емес шығу тегі тәртіптері Өнер
формалары мен себептері мен
мен заңдары формалары
Шешендік
Қоғамдық
Табиғат саяси
белсенділік
Экономикалы
қ еңбек
Қорытынды

Антикалық ғылым – адамзат ойының қызықты да, жарқын беттерінің бірі.
Философиялық және ғылыми идеялар, концепциялар, теориялар көбінде
қазңргң ғылымның іргетасы болып табылады. Олардың кейбіреулері
үшмыңжылдықтың барысында талқыланып, шешілді, пікір таластар
тудырды, бірақ әлі де шешімін тапқан жоқ.
Қорыта айтқанда, атомистік ілім табиғат құбылыстарын табиғи
себептермен байланыстырып адамдарды табиғаттың дүлей күштерінен
қорықпауға, тіршілік те құмарыңнан шығып, қуанышты өмір сүруге
шақырды.
Пайдаланылған әдебиет:

Кенни Энтони, Батыс философиясының жаңа тарихы, 1-том,
Антика философиясы. - Алматы: «Ұлттық аударма бюросы»
қоғамдық коры, 2018 жыл - 408 бет.

Ұқсас жұмыстар

Ортағасырлық философияда

Платон туралы

Орта ғасыр философиясы

Араб мұсылман философиясы

Ислам философиясының маңыздылығы жайлы

Ортағасырлық мұсылман философиясы

Философия - барлық нәрсе туралы білім

АРАБ ФИЛОСОФИЯСЫ

Ежелгі Грек философиясының мектептері

Грек философиясының ерекшелігі

Пәндер