Шығындар және шығыстар

Презентация қосу

ШЫҒЫНДАРДЫ
Ң ЖІКТЕЛУІ
Шығындар бұл тауарларға немесе
қызметтерге төленуі қажет болатын,
тұтынатын ресурстар (ақшалар) деп
түсіндіреді

Шығындар - бұл қолдағы бардың сатып
алуға жұмсалғанын және оны
шаруашылық субъектінің балансында
актив ретінде көрсетілетін, келешекте
табыс әкелуге қабілетті каражаттар
«Шығындар» және «шығыстар»

Шығыстар - ол ағымдағы есептік кезеңге
жатқызылатын шығындар баптары.

Шығыстар ағымдағы кезең бойында табыс
табу үшін пайдаланылған ресурстарды
көрсетеді.

Басқаша айтқанда, шығыстар – бұл есептік
кезеңде табыс алумен байланысты
кәсіпорынның жұмсалған шығындарының
бір бөлігі.
Шығындарды жіктеудің 3 негізгі
бағыт (К.Друри бойынша)
1 2
Өнімнің өзіндік құнын
есептеу және Шешім қабылдау және
қорларды бағалау
үшін жоспарлау үшін

Бақылау және реттеу
процесін жүргізу үшін
Бақылау және реттеу
процесін жүргізу үшін

Бақыланатын және
Реттелетін және бақыланбайтын
реттелмейтін шығын шығын
Өнімнің өзіндік құнын
есептеу және қорларды
бағалау үшін
кіріс шығындары
және өткен шақтың
шығындары
тікелей және
жанама
ШЫҒЫНДАРДЫҢ ЖІКТЕЛУІ шығындар

өндірістік құнға
3 кіретін (өндірістік),
есептік кезең шығыны
(өндірістік емес)
Шешім қабылдау және
жоспарлау үшін
1. айнымалы, жартылай айнымалы; тұрақты және жартылай
тұрақты шығын
2. қайтарылмайтын (кері қайталанбайтын) шығындар
3. алдағы кезең және өткен кезең шығындары
4. баламалы (альтернативтік) шығындар
5. жойылатын және жойылмайтын шығындар
6. инкрементті (өспелі, өсімді) және маржиналды (шектеулі,
шекті) шығындар
Тікелей және жанама шығындар

• Тікелей деп - өнімнің нақты түрлерін
өндірумен байланысты шығындарды
айтады және де олар өнімнің өзіндік
құнына тікелей енгізіледі.

• Жанама деп – бірнеше өнім түрлерін
өндіру үшін жалпы сипатта құнына
тарату әдісінің көмегімен жанама түрде
есептелінеді.
Өндірістік құнға кіретін (өндірістік),
есептік кезең шығыны (өндірістік емес)

• Халықаралық бухгалтерлік есеп беру стандарт-
тарына сәйкес «Өндірістік өнім қорларын» бағалау
үшін тек өндірістік шығындар ғана өнімнің өзіндік
құнына кіруі керек.

• Сондықтан басқару есебінде шығындарды келесідей
есептейді: (1) өнімнің өзіндік құнына кіретін
(өндірістік) шығындар;
(2) есептік кезең шығындары (өндірістік емес).
Өнімнің өзіндік құнына кіретін шығындар 3
элементтен тұрады:

тікелей тікелей жалпы
материалдық еңбекақы өндірістік
шығындар шығындары шығындары
(жанама)
Айнымалы және тұрақты
шығын
• Өндіріс көлеміне тікелей тәуелді өзгеретін
шығындар айнымалы шығындар деп
аталады (мысалы, негізгі материалдар).

• Тұрақты шығындар – белгілі бір уақыт
кезеңінде өндіріс ауқымында өзгеріссіз
болып қалады (ғимараттар бойынша тозу).
Кіріс шығындары және өткен шақтың
шығындары
• Кіріс шығындары – бұл болашақта
табыс көзі болатын бұрыннан
алынып қойған және қолда бар
ресурстар. Баланста – бұл
шығындар актив ретінде CREDITS: This presentation
көрсетіледі. template was created by
• Өткен шақтың шығындары – табыс Slidesgo, including icons by
Flaticon, and infographics &
алу үшін жұмсалған және бұдан images by Freepik.
былай табыс әкелу қабілетін
жоғалтқан шығындар.
• Олар қорларды бағалауға
қосылмауы керек және есептік
кезеңде сатылған өнімнің өндірістік
шығынның құрамында көрсетіледі.
Назарларыңызға
рақмет

Ұқсас жұмыстар

ӨНІМДІ ӨНДІРУ ЖӘНЕ ӨТКІЗУ ШЫҒЫНДАРЫ

Өнім өндіру мен өткізуге кеткен шығындарды талдау

Тауарлар өткізу

Жалпы және әкімшілік шығыстар

Өнімді өндіру және өткізу шығындары туралы

Шығ ындар

КӘСІПОРЫН ШЫҒЫНДАРЫН ТАЛДАУ

Шығындар түсінігі

Банк шығыстарының жіктемесі

АДАМ КАПИТАЛЫНА ИНВЕСТИЦИЯЛАР

Пәндер