Тері ойық жарасында

Презентация қосу

Антисептиктер және
дезинфекциялаушы заттар

Орындаған:
Курс:
Топ:
Факультет:Жалпы Медицина
Қабылдаған:
Антисептика- қабыну процесін жою немесе алдын
алу үшін организмде немесе патологиялық ошақта,
жарада микробтарды жоюға бағытталған шаралар
жиынтығы.
Антисептикалық алғаш элементтерін 1847 ж
И.Земмельвейс ұсынған
Дезинфекция (франц. Des-инфекциялық бастаманы
жою)- микробтармен ластанған затты, оны
қолданғанда инфекция қоздырмайтын дәрежеге дейін
микробтарды жоюға арналған өңдеу процедурасы
Антисептиктер және дезинфекциялаушы
заттарға қойылатын талаптар:

микроорганизмдерге, қарапайымдыларға, вирустарға,
бактерияларға, т.б. қатысты әсер ету спектрі кең;
нәруызды және биологиялық субстраттар бар ортада тез және
ұзақ әсер ету;
антисептикалық заттар тіндерге тітіркендіргіш және
аллергиялық әсер етпеуі керек;
дезинфекциялаушы заттар өңделетін заттарды бүлдірмеуі
тиіс ( металдар эрозиясы, түсін өзгерту т.б.)
антисептикалық және дезинфекциялаушы заттар
экономикалық қол жетімді болуы керек.
Химиялық құрылымы бойынша қарастырылатын
препараттар келесі топтарға жатады:

1 Галогендер және галогенді қосылыстар
Хлорамин Б
Хлоргексидин
Моналазон динатрия (Панттоцид)
Спирттік йод ерітіндісі
Йодофорлар
2 Калий перманганаты
3 Қышқылдар мен сілтілер
Бор қышқылы
Аммиак ерітіндісі
4 Ауыр металл тұздары
Сынап гидрохлориді (сулема)
Колларгол
Күміс нитраты (ляпис) Мыс сульфаты
Протаргол Мырыш сульфаты
55555Альдегидтер мен спирттер
5 Формальдегид ерітіндісі (формалин)
Гексаметилентетрамин (уротропин)
Этил спирті
6 Ароматты қатардағы қосылыстар
Резорцин
Фенол (карбол қышқылы)
Ақ қайың майы
Ихтамол (ихтиол)
7 Метилен көгі
Этракридин лактаты
8 Нитрофуран туындысы
Нитрофурол (фурацилин)
Галоген және галогенді қосылыстар

Әсер ету механизмі
Суда хлор қосылыстары хлорланған қышқыл түзеді
(НС1О), өзгеруі ортаның pH байланысты.
Қышқылдық немесе негіздік реакцияларда
хлорланған қышқылдар хлор және оттегіге
ажырайды. Олар микроб жасушасының ақуызымен
әрекеттесіп, олардың коагуляциясына әкеледі.
Хлорамин Б (Chioraminum B)

Ақ немесе сарғыштау әлсіз хлор иісі бар кристалды ұнтақ.
Суда жақсы ериді (1:20), ыстық суда тіпті оңай.

25-29% активті хлор бар.

Антисептикалық және иісті жоятын қасиеттері бар.

Қолданылуы:

◦ инфекцияланған жараларды жуу үшін;
◦ қолды дезинфекциялау;
◦ күту құралдарын өңдеу;
◦ іш сүзегі, пара сүзек, холера, көптеген ішек жолының
инфекцияларында және тамшылы инфекцияларда (скарлатина,
дифтерия, тұмау т.б.) кезіндегі бөлінділерді өңдеу үшін 1-3%
ерітінділер, ал туберкулезде 5% ерітінді қолданылады.
◦ Шығарылу түрі: ұнтақ
Пантоцид (Pantocidum)
Хлор иісі бар ақ ұнтақ;
Сілтілі ортада жақсы

ериді;
50% белсенді хлор бар;
Қолданылуы:

◦ суды тазартуда (0,5-0,7
литрге 1таб);
◦ қолды өңдеу (1-5%);
◦ жараларды өңдеу (0,1-
0,5%);
Шығарылу түрі: таблетка
Хлоргексидин (Chlorhexidinum)
Бигуанид туындысы
Антибактериялық фунгицидті әсері

бар
Қолданылуы

◦ Операция алаңын өңдеу
◦ Хирург қолын өңдеу
◦ Хирургиялық инструменттерді
стерилдеу
◦ Іріңді-сепсистік үрдістерде
(операциялық жараларды, қуықты жуу
және т.б.)
Жанама әсері:
◦ Хирургтың қолын өңдегенде
құрғақтық және терінің
қабыршақтануы
◦ дерматиттер
Моналазон динатрий (Пантоцид)
Pantacidum

Хлоры бар препарат
Қолданылуы:
◦ Негізінен суды тазарту (0,5-0,7 литрге 1таб)
◦ Қолы өңдеуге сирек (1-1,5%)
◦ Жараны өңдеу (0,1-0,5%)
Шығарылу түрі: таблетка
Спирттік йод ерітіндісі

Белсенді йоды бар
Қолданылуы:
◦ Операция алаңын өңдеу
◦ Жараның шетін өңдеу
Жанама әсері:
◦ Теріге күшті тітіркендіргіш ретінде әсер етеді;
◦ Химиялық күйіктер шақыруы мүмкін.
Люголь ерітіндісі
Калий йодиді
ерітіндісі
Қолданылуы:

◦ Қабынулық
инфекциялар кезінде
шырышты қабықтарды
өңдеу;
◦ Кеңірдекті,
жұтқыншақты, араңды
инфекциялар кезінде
өңдеу;
Медицинада йодтың жоғарғы молекулалы
беткейлік-белсенді заттармен комплексті
қосылыстарын-йодофорларды (йодинол,
йодонат, йодовидон, йодопирон) қолданады.
Беткейлік-белсенді заттарға поливинилді спирт,
поливинилпирролидин және т.б. Жатады.
Йодофордың спирттік ерітінділерден негізгі
артықшылығы :
Суда жақсы ериді;
Салыстырмалы ұзақ әсер етеді;
Теріні тітіркендірмейді;
Бояғыштың ізін қалдырмайды.
Йодинол (Iodinolum)
Құрамы: 0,01% йод, 0,03% калий йодиді, 0,09%
поливинилді спирт.
Сыртқа қолданылуы:
◦ Созылмалы тонзиллит, іріңді отит, созылмалы
периодонтит, атрофиялық ринит, термиялық жіне
химиялық күйіктерде т.б.
◦ Іріңді жаралар мен инфекцияланған күйіктерде препарат
сіңдірілген марліден дайындалған байлам қолданылады.
◦ Шығарылуы: флакон 100 мл
Тотықтырғыштар

Әсер ету механизмі.
Бұл топтың заттары ыдырағанда молекулалы немесе
атомарлы оттегі бөледі. Ол әр түрлі молекулаларды,
микроб жасушасының ақуызын тотықтырып
микроағзаның өліміне әкеледі. Бөлінген заттардың
антисептикалық белсенділігі жоғары.
Сутектің асқын тотығы
Тінмен байланысқанда, құрамындағы каталаза
ферментінің әсерінен отегінің бөлінуімен ыдырайды:
Н2О2 -» 2Н+ + О2
Антимикробтық әсері төмен
Негізінен жараны, ойық жараны, қуыстарды
механикалық тазартады.
Жергілікті қан тоқтақыш
Іріңді қабынуларды өңдеуде қолданылады.
Калий перманганаты (Kalii
permanganas)
2КМnО4 + Н2О → 2КОН + 2МnО2 + 30
Микробқа қарсы әсері жоғары
Қолданылуы:

◦ Жараларды жуу;
◦ Тамақты және ауыз қуысын шайқау;
◦ Ойық жардарды және күйіктерді өңдеу;
◦ Геникологиялық және урологиялық жуып-шайынуда;
◦ Морфин, кодеин, фосформен уланғанда асқазанды жуу
Қышқылдар мен сілтілер

Әсер ету механизмі.
Ортаның pH өзгерту арқылы микроб
цитоплазмасының ақуыздарын денатурацияға
ұшыратады.
Бор қышқылы (Acidum boricum) H3BO3
Қолданылуы:
◦ Конъюктивитте 2% ерітінді ретінде
◦ Экзама және дерматиттерде
◦ Педикулезде 5% жағылма ретінде
Ұзақ және бүйрек қызметі бұзылғанда байқалатын
жанам әсері:
◦ Лоқсу, құсу, бас ауруы, тері бөртпесі, сананың бұзылуы,
тырыспа, олигоурия, сирек шок.
Қарсы көрсетілімдері: бүйрек қызметі бұзылған
және жүктілік кезінде, 1 дейінгі балаларға
“Фукорцин”, “Бороментол” т.б. дайын дәрілік
заттардың құрамына кіреді
Аммиак ерітіндісі (мүсәтір спирті)
Қолданылуы:
Хирург қолын өңдеу;
Тыныс орталығын
ынталандыру
Ауыр металл тұздары
Әсер ету механизмі.
Төмен концентрацияда микроб өмір сүруіне қажетті
сульфгидрил тобының ферменттерін тежейді.
Жергілікті әсер еткенде тіннің ақуыздарымен
байланысып, альбуминаттар түзіледі. Тін тығызданып
қабыну кішірейеді. Терең енетін болса жасушалар
және нерв ұштары тітіркенеді.
Сынап препараттары
Сынап дихлориді
(сулема)
◦ Суда жақсы ериді;
◦ Жергілікті тітіркендіргіш
әсері бар;
◦ Микробқа қарсы әсері
жоғары;
◦ Қолданылуы:
Киімдерді дезинфекциялау;
Науқастың күтімінің заттарын
дез-у т.б.
◦ Ауыр улануларды шақыруы
мүмкін
Сынап препараттары
Сынартың суда ерімейтін қосылыстары (сынап
амидохлориді, сынаптың сары тотығы)
◦ Уландырғыш әсері төмен;
◦ Тітіркендіргіш әсері төмен;
◦ Қолданылуы:
терінің іріңді-қабынулық жарақаттарында және көздің
инфекциялық ауруларында
Күміс препараттары
Күміс нитраты (ляпис)
◦ Қармаушы қасиеті бар 2%;
◦ Күйдіргіштік қасиеті 5%;
◦ Қолданылуы:
Тері ойық жарасында;
Эрозия, көздің шырышты қабығының зақымдалуларында
(трахома, конъюктивит)
Концентрацияланған ерітінді артық грануляцияларды және
сүйелдерді (бородавки) күйдіру үшін
Күміс препараттары
Протаргол (күміс протеинаты) және колларгол
(колоидты күміс) – күмістің диссоциацияланбаған
органикалық қосылысы.
◦ Антисептикалық;
◦ Қармаушы;
◦ Қабынуға қарсы.
◦ Қолданылуы:
жоғарғы тыныс жолдарын майлау;
Несеп шығару түтігін жуу;
Конъюктивитте, блефаритте т.б.
Мырыш және мыс препараттары
Мыс сульфаты (мыс купаросы) және мырыш
сульфаты
Қолданылуы:

◦ Антисепик;
◦ Қармаушы қасиеті бар;
◦ Көздің шырышты қабығының қабынуын өңдеу
(конъюктивит);
◦ Кеңірдек (ларингит);
◦ Несе шығару өзегін (уретрит).
Альдегидтер мен спирттер

Әсер ету механизмі.
Бұл заттар микроб жасушасын дегидрлеп
(сусыздандырып) ақуыздардың коагуляциясын
шақырады, содан микроб жасушасы өледі.
Альдегидтер мен спирттер
Формальдегид ерітіндісі
Қолданылуы:

◦ Күшті микробқа қарсы әсері бар;
◦ Инструменттер дезенфекциясы;
◦ Науқасты күтіміне арналған заттар;
◦ Тершілдік кезінде.
Гексаметилен тетрамин (уротропин)
Қолданылуы:

◦ Несеп жолдарының инфекциясында;
◦ Қазіргі таңда аз қолданылады.
Альдегидтер мен спирттер
Этил спирті
Қолданылуы:

◦ Микробқа қарсы әсер етеді;
◦ Инструменттерді дезинфекциялау;
◦ Операциялық алаңды өңдеу;
◦ Хирургтың қолын өңдеу;
◦ Сыртқы асептикалық зат ретінде;
◦ Компресстер.
Ароматты қатардағы қосылыстар

Фенол (кабон қышқылы)
Қолданылуы:

◦ Вегетативті түрдегі микроорганзидерге қарсы;
◦ Үй және аурухана заттарын өңдеу;
◦ Инструменттер және киімдерді өңдеу.
Резорцин
Қолданылуы:

◦ Тері ауруларында (экзема, себорея, зуд, т.б.)
Ихтаммол (ихтиол)-антисептик, балық өнімдерінің
қалдығынан дайындалады.
Қолданылуы: жағылмалар құрамында, күйіктер
және кейбір тері зақымдануларында
Бояғыштар
Жіктелуі:
Трифенилметан туындысы-бриллиант көгі;
Фенотиазин туындысы-метил көгі;
Акридин туындысы-этакридин лактат;
Бриллиант көгі
Активтілігі жоғары
Қолданылуы:

◦ Сулы және спирт ерітінділерін жараларды өңдеуде
қолданылады.
◦ Пиодерманы емдеу (терінің іріңді қабынуы)
◦ Блефариттерді (қастың инфекциялық қабынуы) емдеу
Метилен көгі
Қолданылуы:

◦ Күйіктерде;
◦ Пиодермия;
◦ Несеп шығару жолдарының инфекцияында;
◦ Көмір қышқылы, күкіртті сутек, цианидтермен уланғанда.
Нитрофуран туындысы
Микробқа қарсы
белседілігі жоғары
Токсикалық қасиеті төмен
Антисептик
Химиотерапевтік заттар
Нитрофурал (фурацилин)
Қолданылуы:

◦ Терінің шырышты
қабаттардың жарасын өңдеу;
◦ Сероздық және буындық
қуыстарды шаю;
Пайдаланылған әдебиеттер
Аляутдин Р.Н. Фармакология. Учебник. Москва.
Изд. дом «ГЭОТАР-МЕД». 2004.б. 545-551.
Харкевич Д.А. Фармакология: Учебник. Москва.

Изд. дом «ГЭОТАР-МЕД». 2006.с.666-684.
Машковский М.Д. Лекарственные средства.
Издание пятнадцатое. - М.: Новая волна, 2007. т. 1-
2. – 601 б.

Ұқсас жұмыстар

Асқазан жəне ұлтабар ойық жара ауруы

Ойық жара ауруы этиологиясы

«Жүрек қан тамыр жүйесінің патологиясында фитопрепараттарды қолданылуы»

Тазарту клизмасы

НЕГІЗГІ БӨЛІМ АСҚАЗАН ОЙЫҚ ЖАРАСЫ

Өңештің зақымдануы және аурулары

БМСК мекемесіне жүгінген кездегі шағымдар

Науқастың арқасымен жату қалпы

Тыныштандырғыш заттар

Психотропты заттар

Пәндер