Жер ресурсын басқарудың негізгі әдістері




Презентация қосу
СЕМЕЙ ҚАЛАСЫНЫҢ ШӘКӘРІМ АТЫНДАҒЫ УНИВЕРСИТЕТІ
КОММЕРЦИЯЛЫҚ ЕМЕС АКЦИОНЕРЛІК ҚОҒАМ
АҚПАРАТТЫҚ-КОММУНИКАЦИЯЛЫҚ ТЕХНОЛОГИЯЛАР ФАКУЛЬТЕТІ
«Геодезия және құрылыс» кафедрасы

СӨЖ
Тақырыбы: ҚР жер ресурстарын басқару агенттігі

Орындаған: Ахметова С.Қ
Тобы: ГК-811
Тексерген: Шәкерова Қ.Б

Семей, 2021
Жер ресурсын басқарудың негізгі
әдістері

Мемлекеттік жер Мемлекеттік жер
Жерге орналастыру мониторингі
кадастры
Мемлекеттiк жер кадастры Қазақстан Республикасы жерiнiң табиғи
және шаруашылық жағдайы, жер учаскелерiнiң орналасқан жерi, нысаналы
пайдаланылуы, мөлшерi мен шекарасы, олардың сапалық сипаттамасы
туралы, жер пайдаланудың есепке алынуы мен жер учаскелерiнiң кадастрлық
құны туралы мәлiметтердiң, өзге де қажеттi мәлiметтердiң жүйесi болып
табылады.
Жер мониторингi болып жатқан өзгерiстердi уақтылы анықтау, оларды
бағалау, одан әрi дамуын болжау және керi әсерi бар процестердi болдырмау
мен оның зардаптарын жою жөнiнде ұсыныстар әзiрлеу мақсатында
жүргiзiлетiн жер қорының сапалық және мөлшерлiк жай-күйiн базалық
(бастапқы), жедел, мерзiмдi байқау жүйесiн бiлдiредi.
Жерге орналастыру жер қатынастарын реттеуге, жердi ұтымды пайдалану
мен қорғауды ұйымдастыруға бағытталған Қазақстан Республикасы жер
заңдарының сақталуын қамтамасыз ету жөнiндегi iс-шаралар жүйесi болып
табылады.
Жер санаттары бойынша республиканың жер қоры
мынадай түрге бөлінеді
Жер санаттарының аты: 1991 жыл 2010 жыл 2011 жыл Өзгеріс (+, -)
2011 жыл -1991 2011жыл -
жыл 1991жыл
1. Ауыл шаруашылығы
мақсатындағы жерлер 218 375,8 93 387,6 93 727,4 -124 648,4 +339,8
2. Елді мекендердің жерлері,
соның ішінде: 3 747,2 23 217,0 23 684,1 +19 936,9 +467,1
қалалар және кенттер 2 053,5 1 789,7 2 311,0 +257,5 +521,3
ауылдық елді -мекендер 1 693,7 21 427,3 21 373,1 +19 679,4 -54,2
3. Өнеркәсiп, көлiк,
байланыс, қорғаныс жерi
және өзге де ауыл
шаруашылығы мақсатына
арналмаған жерлер 18 796,8 2 663,8 2 688,0 -16 108,8 +24,2
4. Ерекше қорғалатын
табиғи аумақтардың жерi,
сауықтыру мақсатындағы,
рекреациялық және тарихи-
мәдени мақсаттағы жерлер 775,1 5 651,6 5 755,7 +4 876,5 +104,1
5. Орман қорының жері 10 179,2 23 048,4 23 029,0 +12 849,8 -19,4
6. Су қорының жері 819,9 4 096,1 4 108,5 +3 288,6 +12,4
7. Босалқы жер 18 952,3 109 109,3 108 181,1 +89 228,8 -928,2
Барлық жер, соның
ішінде: 271 646,3 261 173,8 261 173,8 -10 472,5 -
басқа мемлекеттердің
аумағында
пайдаланылатыны 149,8 0,9 0,9 -148,9 -
басқа мемлекеттер
пайдаланатын жерлер 993,7 11 317,3 11 317,3 +10 323,6 -
Республиканың аумағы 272 490,2 272 490,2 272 490,2 - -
Ерекше қорғалатын табиғи аумақтық жер қорының облыс бойынша үлес
салмағы ( 1 қазан 2011 жыл %)
Ауыл шаруашылығы мақсатындағы жер қорының облыс бойынша үлес
салмағы %
Нормативтік құжаттар:
ҚР Жер кодексі;
Жер туралы заңнама;
Қазақстан Республикасы Жер ресурстарын басқару агенттігінің 2011 – 2015
жылдарға арналған стратегия
ҚР Үкіметінің 2003 жылғы 20 қыркүйектегі «Қазақстан Республикасында
мемлекеттік жер кадастрын жүргізу ережелерін бекіту туралы» жобасы;
"Жер қатынастары, геодезия және картография саласында Қазақстан
Республикасының Жер ресурстарын басқару агенттігі мен жергілікті атқарушы
органдар көрсететін мемлекеттік қызметтердің стандарттарын бекіту және
"Жеке және заңды тұлғаларға көрсетілетін мемлекеттік қызметтердің тізілімін
бекіту туралы" қаулысы;
МЖКААЖ құрудың негізгі мақсаты жер ресурстарын басқарудың барлық
ауқымын жоғары өнімді компьютерлік технологиясын пайдаланып, жер
кадастрын жүргізудің түбегейлі, жаңа тәсілдері мен түрлеріне көшу болып
табылады. МЖКААЖ тиісті мәліметтер базаларында жер ресурстары туралы
ақпаратты жинайды, сақтайды. Оларды барлық деңгейдегі кәсіпорындар,
тиісті министрлік және ведомстволар пайдаланады. МЖКААЖ – ол күрделі,
көпнысаналы, көпқызметті, үздіксіз дамып жатқан ұйымдастыру-
технологиялық жүйе. Оған:
➢ Жер ресурстарын басқару процестерінің мүмкіндігінше толық ақпараттарын;
➢ Басқарудың барлық деңгейлері бойынша ақпараттың өте қысқа уақытта өтуі;
➢ Жер пайдалану жүйесін басқарушы жерлердің жоғары ұйымшылдығы;
➢ Басқаралатын жүйеде/жер мониторингі/ болатын барлық өзгерістерді дер
кезінде тауып, есепке алу;
➢ Жер ресурстарын басқару мақсатына мемлекеттен бөлінетін қаржыларды
нәтижелі пайдалану мүмкіндіктері кіреді.
Жер ресурстарын басқару жөніндегі орталық уәкілетті органның
(Агенттіктің) және оның жергілікті жерлердегі органдарының құзыреті
Құзыреті Ескерту
Агенттік пен оның органдарының жаңа құзыреттері
1. жерге орналастыру жұмыстарын жүргізуді лицензиялау; Агенттік
2. жерді аймақтарға бөлу жұмыстарын ұйымдастыру; Агенттіктің барлық органы
3. мемлекет жеке меншікке сататын немесе жер пайдалануға Облыстық, аудандық, қалалық органдар,
беретін жер учаскелерінің бағалау құнын анықтау; кадастрлық филиалдар

4. жер учаскелерінің бөлінетіндігі мен бөлінбейтіндігін Осылар
айқындау;
5. пайдаланылмай жатқан жер мен заңдарды бұза отырып Жер инспекциялары және басқа органдар
пайдаланылып жүрген жерді анықтау;

6. заң бұзушылықты жою жөнінде шаралар қолдану; Осылар
7. жерді пайдалану мен қорғау мәселелеріне қатысты Агенттік, облыс-тық органдар, Мемжерғылөн-
республикалық, облыстық, аудандық бағдарламаларға, орталығы
схемалар мен жобаларға сараптама жүргізу;

8. жер заңдары бұзылған жағдайда құрылысты, пайдалы Агенттік, аумақтық органдар, инспекциялар
қазбалар кен орындарын қазуды, геологиялық-барлау және
басқа да жұмыстарды жүргізуді тоқтата тұру;

9. анықталған жер заңдарын бұзушылықтарды жою жөніндегі, Осылар
орындалуы міндетті нұсқамалар беру;

10. жер заңдары саласындағы әкімшілік құқық бұзушылық Осылар
туралы істерді қарау.
Агенттік қарамағында республикалық мемлекеттік кәсіпорындар болады, бұл
турасында, Агенттік мемлекеттік меншік құқығының субъектісі қызметін
атқарады:

Қазақстан Республикасының жер ресурстарын басқару жөніндегі Агенттігі
Жер ресурстарын басқару жөніндегі облыстық (14) және қалалық (Астана мен
Алматы) комитеттер, олардың аудандық өкілдіктері
Олар тұрғысында, Агенттік мемлекеттік меншік құқығының субъектісі қызметін
жүргізетін Мемлекеттік республикалық кәсіпорындар

Мемлекеттік ауыл Жер ресурстары және жерге Қазыналық геодезиялық
шаруашылығы орналастыру мемлекеттік және картографиялық
аэрофотогеодезиялық ғылыми-өндірістік кәсіпорындар
зерттеулер институты орталығы (Мемжерғылөн- (9 кәсіпорын)
орталығы)
Еншілес облыстық кәсіпорындар (14)
Аудандар мен қалалардағы еншілес облыстық кәсіпорындардың кадастрлық
филиалдары (орталықтары)

ҚР жер ресурстарын басқару жөніндегі Агенттік құрылымы
➢ Жер ресурстары және жерге орналастыру мемлекеттік ғылыми орталығы
(Мемжерғылөнорталығы), оның аудандық және қалалық кадастрлық
филиалдармен (орталықтармен) бірге еншілес (облыстық) кәсіпорындары;
➢ Мемлекеттік ауыл шаруашылығы аэрофотогеодезиялық зерттеулер
институты;
➢ Қазыналық кәсіпорындар: “Қазгеокарт”, “Оңтүстікгеодезия”, “Картография”,
“Астанатопография”, “Ұлттық картографиялық-геодезиялық қор”,
“Батысгеодезия”, “Маркшейдерияорталығы”, “Солтүстікгеодезия”,
“Шығысгеодезия”.
ҚР Министрлер Кабинетінің 23.11.1999 ж. № 1776 “Қазақстан
Республикасының жер ресурстарын басқару жөніндегі Агенттігінің мәселелері”
Қаулысымен белгіленгендей, Қазақстан Республикасы Агенттігінің негізгі
міндеттеріне:
✓ Жер ресурстарын басқару мен жер қатынастарын реттеу, геодезия және
картография саласында біртұтас мемлекеттік саясат жүргізу;
✓ Жер реформасын жүргізу бойынша жұмыстар ұйымдастыру мен іске асыру,
оның ғылыми, кадрлық және әдістемелік қамтамасыздығы, жерге
орналастыру, геодезия және картография жөніндегі шараларды дайындау
және орындау;
✓ Белгіленген тәртіпте жер мониторингін, мемлекеттік жер кадастрын
ұйымдастыру және жүргізу;
✓ Қазақстан Республикасы жер ресурстарының жай-күйі туралы мәліметтер
банкін құру және жүргізу;
✓ Жерді аймақтарға бөлуді жүргізу;
✓ Белгіленген тәртіпте жерді пайдалану мен қорғауға мемлекеттік бақылау
жүргізу;
✓ Мемлекеттік геодезиялық бақылау жүргізу мен тиісті ақпараттарды қорғау.
Жер ресурстарын басқару жөніндегі Агенттік Төрағасы
Бірінші орынбасары Геодезия, картография, геоақпараттық жүйелер
жөніндегі төраға орынбасары
Қаржыландыру және бухгалтерлік есеп Геодезия, картография, геоақпараттар
бөлімі жүйесі бөлімі
(5 адам) (5 адам)
Жерге орналастыру және жер кадастры басқармасының бастығы
Жерге орналастыру бөлімі Жер кадастры Жерді пайдалану және қорғауды
(5 адам) және мемлкеттік бақылау (мемлекеттік
мониторинг жер инспекциясы)
бөлімі (5 адам) (5 адам)

Заң бөлімі, кадрлық қызмет Әкімшілік-шаруашылық
(4 адам) бөлімі (7 адам)

ҚР жер ресурстарын басқару жөніндегі Агенттік орталық аппаратының
ұйымдастыру құрылымы
Мемлекеттік жер кадастры жұмысын жақсарту үшін аймақтарда кадастрлық бюро
құру қажет. Оның негізгі мақсаттары:

Жер туралы
ақпарат
Жерге Жер мониторингі
орналастыру

АЙМАҚТЫҚ Аэроғарыш сурет
Жердің сапалық КАДАСТР түсіру,
жағдайы БЮРОСЫ топографиялық
карта

Бақылау Автоматтандыру
Еліміздегі жердің сапалық және сандық есебін жүргізу бөлігіндегі нақты
проблемалармен қатар, Қазақстан Республикасының жер заңнамасын бұзу
санының артып отырғандығын атап өткен жөн. Қазақстан Республикасының жер
заңнамасы бұзылуының анықталу динамикасы 2006 жылдан басталған кезеңде
2009 жылдың қорытындысы бойынша заң бұзушылықтарды жоюдың саны
тұрақты деңгейде артқан сайын заң бұзушылықтың да саны жыл сайын артып
келе жатқандығын көрсетті.

Агенттіктің жерді пайдалану мен қорғауды мемлекеттік бақылау анықтаған заң
бұзушылық динамикасы

Атауы 2006 ж. 2007 ж. 2008 ж. 2009 ж.

Анықталған заң 2424 3438 2421 7999
бұзушылықтар

Жойылған заң 1305 1307 1012 6509
бұзушылықтар
Жүргізілген тексерістердің талдауы 2010 жылы Қазақстан Республикасы жер
заңнамасының бұзылуының негізгі түрлері жерге мемлекеттік меншік құқығын
бұзу (49%), жерді мақсатты тағайындалуына сай пайдаланбау (19%) және жерге
орналастыру құжаттамасын бекітілген тәртібін бұзу (16%) екендігін көрсетті.
Қазақстан Республикасының жер заңнамасының анықталған бұзушылықтардың
талдауымен қатар, жер қатынастары субъектілерінің санының жыл сайынғы артуы
байқалады. Қазақстан Республикасындағы жердің жағдайы және пайдаланылуы
туралы жиынтық талдамалы есептің деректері бойынша 2006 жылы жер
учаскесінің меншік иелері мен жер пайдаланушылардың саны 2,7 миллион, 2007
жылы – 3,2 миллион, 2008 жылы – 3,3 миллион, 2009 жылы – 3,4 миллион, 2010
жылы – 3,5 миллион құрады.
Қазақстан Республикасы жер заңнамасының бұзылу санының артуының негізгі
себептері:
1.Жерге сұраныстың артуы;
2.Қазақстан Республикасы жер заңнамасының бұзылу сипатына жауапкершілік
деңгейінің сай келмеуі;
3.Қазақстан Республикасы жер заңнамасының бұзылуына қатысты сот шешімдері
бойынша атқару өндірісінің төмен деңгейі болып табылады.

Ұқсас жұмыстар
ЖЕРДІ ЕСЕПКЕ АЛУ
Коммерциялық банктердің операциялары
Сапа менеджменті жүйесі
ҚАРЖЫ-ҚҰҚЫҚТЫҚ КАТЕГОРИЯ РЕТІНДЕГІ САЛЫҚ
Әкімшілік - құқықтық нысандар мен басқару әдістер ұғымы
БАСҚАРУ ФУНКЦИЯСЫ
Республикасының мемлекеттік құрылымы
Басқарудың экономикалық әдістері
Басқару әдістері
Басқарудың әлеуметтік – психологиялық әдістері жайлы
Пәндер