Жер ресурсын басқарудың негізгі әдістері

СЕМЕЙ ҚАЛАСЫНЫҢ ШӘКӘРІМ АТЫНДАҒЫ УНИВЕРСИТЕТІ

КОММЕРЦИЯЛЫҚ ЕМЕС АКЦИОНЕРЛІК ҚОҒАМ

АҚПАРАТТЫҚ-КОММУНИКАЦИЯЛЫҚ ТЕХНОЛОГИЯЛАР ФАКУЛЬТЕТІ

«Геодезия және құрылыс» кафедрасы

СӨЖ

Тақырыбы: ҚР жер ресурстарын басқару агенттігі

Орындаған: Ахметова С. Қ

Тобы: ГК-811

Тексерген: Шәкерова Қ. Б

Семей, 2021

Жер ресурсын басқарудың негізгі әдістері

Мемлекеттік жер кадастры

Жерге орналастыру

Мемлекеттік жер мониторингі

Мемлекеттiк жер кадастры Қазақстан Республикасы жерiнiң табиғи және шаруашылық жағдайы, жер учаскелерiнiң орналасқан жерi, нысаналы пайдаланылуы, мөлшерi мен шекарасы, олардың сапалық сипаттамасы туралы, жер пайдаланудың есепке алынуы мен жер учаскелерiнiң кадастрлық құны туралы мәлiметтердiң, өзге де қажеттi мәлiметтердiң жүйесi болып табылады.

Жер мониторингi болып жатқан өзгерiстердi уақтылы анықтау, оларды бағалау, одан әрi дамуын болжау және керi әсерi бар процестердi болдырмау мен оның зардаптарын жою жөнiнде ұсыныстар әзiрлеу мақсатында жүргiзiлетiн жер қорының сапалық және мөлшерлiк жай-күйiн базалық (бастапқы), жедел, мерзiмдi байқау жүйесiн бiлдiредi.

Жерге орналастыру жер қатынастарын реттеуге, жердi ұтымды пайдалану мен қорғауды ұйымдастыруға бағытталған Қазақстан Республикасы жер заңдарының сақталуын қамтамасыз ету жөнiндегi iс-шаралар жүйесi болып табылады.

Жер санаттарының аты:

1991 жыл

2010 жыл

2011 жыл

Өзгеріс (+, -)

2011 жыл -1991 жыл

2011жыл - 1991жыл

1. Ауыл шаруашылығы мақсатындағы жерлер

218 375, 8

93 387, 6

93 727, 4

-124 648, 4

+339, 8

2. Елді мекендердің жерлері, соның ішінде:

3 747, 2

23 217, 0

23 684, 1

+19 936, 9

+467, 1

қалалар және кенттер

2 053, 5

1 789, 7

2 311, 0

+257, 5

+521, 3

ауылдық елді -мекендер

1 693, 7

21 427, 3

21 373, 1

+19 679, 4

-54, 2

3. Өнеркәсiп, көлiк, байланыс, қорғаныс жерi және өзге де ауыл шаруашылығы мақсатына арналмаған жерлер

18 796, 8

2 663, 8

2 688, 0

-16 108, 8

+24, 2

4. Ерекше қорғалатын табиғи аумақтардың жерi, сауықтыру мақсатындағы, рекреациялық және тарихи-мәдени мақсаттағы жерлер

775, 1

5 651, 6

5 755, 7

+4 876, 5

+104, 1

5. Орман қорының жері

10 179, 2

23 048, 4

23 029, 0

+12 849, 8

-19, 4

6. Су қорының жері

819, 9

4 096, 1

4 108, 5

+3 288, 6

+12, 4

7. Босалқы жер

18 952, 3

109 109, 3

108 181, 1

+89 228, 8

-928, 2

Барлық жер, соның ішінде:

271 646, 3

261 173, 8

-10 472, 5

басқа мемлекеттердің аумағында пайдаланылатыны

149, 8

0, 9

-148, 9

басқа мемлекеттер пайдаланатын жерлер

993, 7

11 317, 3

+10 323, 6

Республиканың аумағы

272 490, 2

Жер санаттары бойынша республиканың жер қоры

мынадай түрге бөлінеді

Ерекше қорғалатын табиғи аумақтық жер қорының облыс бойынша үлес салмағы ( 1 қазан 2011 жыл %)

Ауыл шаруашылығы мақсатындағы жер қорының облыс бойынша үлес салмағы %

Нормативтік құжаттар:

ҚР Жер кодексі;

Жер туралы заңнама;

Қазақстан Республикасы Жер ресурстарын басқару агенттігінің 2011 - 2015 жылдарға арналған стратегия

ҚР Үкіметінің 2003 жылғы 20 қыркүйектегі «Қазақстан Республикасында мемлекеттік жер кадастрын жүргізу ережелерін бекіту туралы» жобасы;

"Жер қатынастары, геодезия және картография саласында Қазақстан Республикасының Жер ресурстарын басқару агенттігі мен жергілікті атқарушы органдар көрсететін мемлекеттік қызметтердің стандарттарын бекіту және "Жеке және заңды тұлғаларға көрсетілетін мемлекеттік қызметтердің тізілімін бекіту туралы" қаулысы;

МЖКААЖ құрудың негізгі мақсаты жер ресурстарын басқарудың барлық ауқымын жоғары өнімді компьютерлік технологиясын пайдаланып, жер кадастрын жүргізудің түбегейлі, жаңа тәсілдері мен түрлеріне көшу болып табылады. МЖКААЖ тиісті мәліметтер базаларында жер ресурстары туралы ақпаратты жинайды, сақтайды. Оларды барлық деңгейдегі кәсіпорындар, тиісті министрлік және ведомстволар пайдаланады. МЖКААЖ - ол күрделі, көпнысаналы, көпқызметті, үздіксіз дамып жатқан ұйымдастыру-технологиялық жүйе. Оған:

Жер ресурстарын басқару процестерінің мүмкіндігінше толық ақпараттарын;

Басқарудың барлық деңгейлері бойынша ақпараттың өте қысқа уақытта өтуі;

Жер пайдалану жүйесін басқарушы жерлердің жоғары ұйымшылдығы;

Басқаралатын жүйеде/жер мониторингі/ болатын барлық өзгерістерді дер кезінде тауып, есепке алу;

Жер ресурстарын басқару мақсатына мемлекеттен бөлінетін қаржыларды нәтижелі пайдалану мүмкіндіктері кіреді.

Жер ресурстарын басқару жөніндегі орталық уәкілетті органның (Агенттіктің) және оның жергілікті жерлердегі органдарының құзыреті

Құзыреті

Ескерту

Агенттік пен оның органдарының жаңа құзыреттері

1. жерге орналастыру жұмыстарын жүргізуді лицензиялау;

Агенттік

2. жерді аймақтарға бөлу жұмыстарын ұйымдастыру;

Агенттіктің барлық органы

3. мемлекет жеке меншікке сататын немесе жер пайдалануға беретін жер учаскелерінің бағалау құнын анықтау;

Облыстық, аудандық, қалалық органдар, кадастрлық филиалдар

4. жер учаскелерінің бөлінетіндігі мен бөлінбейтіндігін айқындау;

Осылар

5. пайдаланылмай жатқан жер мен заңдарды бұза отырып пайдаланылып жүрген жерді анықтау;

Жер инспекциялары және басқа органдар

6. заң бұзушылықты жою жөнінде шаралар қолдану;

Осылар

7. жерді пайдалану мен қорғау мәселелеріне қатысты республикалық, облыстық, аудандық бағдарламаларға, схемалар мен жобаларға сараптама жүргізу;

Агенттік, облыс-тық органдар, Мемжерғылөн-орталығы

8. жер заңдары бұзылған жағдайда құрылысты, пайдалы қазбалар кен орындарын қазуды, геологиялық-барлау және басқа да жұмыстарды жүргізуді тоқтата тұру;

Агенттік, аумақтық органдар, инспекциялар

9. анықталған жер заңдарын бұзушылықтарды жою жөніндегі, орындалуы міндетті нұсқамалар беру;

Осылар

10. жер заңдары саласындағы әкімшілік құқық бұзушылық туралы істерді қарау.

Осылар

Агенттік қарамағында республикалық мемлекеттік кәсіпорындар болады, бұл турасында, Агенттік мемлекеттік меншік құқығының субъектісі қызметін атқарады:

Қазақстан Республикасының жер ресурстарын басқару жөніндегі Агенттігі

Жер ресурстарын басқару жөніндегі облыстық (14) және қалалық (Астана мен Алматы) комитеттер, олардың аудандық өкілдіктері

Олар тұрғысында, Агенттік мемлекеттік меншік құқығының субъектісі қызметін жүргізетін Мемлекеттік республикалық кәсіпорындар

Мемлекеттік ауыл шаруашылығы аэрофотогеодезиялық зерттеулер институты

Жер ресурстары және жерге орналастыру мемлекеттік ғылыми-өндірістік орталығы (Мемжерғылөн-орталығы)

Қазыналық геодезиялық және картографиялық кәсіпорындар

(9 кәсіпорын)

Еншілес облыстық кәсіпорындар (14)

Аудандар мен қалалардағы еншілес облыстық кәсіпорындардың кадастрлық филиалдары (орталықтары)

ҚР жер ресурстарын басқару жөніндегі Агенттік құрылымы

Жер ресурстары және жерге орналастыру мемлекеттік ғылыми орталығы (Мемжерғылөнорталығы), оның аудандық және қалалық кадастрлық филиалдармен (орталықтармен) бірге еншілес (облыстық) кәсіпорындары;

Мемлекеттік ауыл шаруашылығы аэрофотогеодезиялық зерттеулер институты;

Қазыналық кәсіпорындар: “Қазгеокарт”, “Оңтүстікгеодезия”, “Картография”, “Астанатопография”, “Ұлттық картографиялық-геодезиялық қор”, “Батысгеодезия”, “Маркшейдерияорталығы”, “Солтүстікгеодезия”, “Шығысгеодезия”.

ҚР Министрлер Кабинетінің 23. 11. 1999 ж. № 1776 “Қазақстан Республикасының жер ресурстарын басқару жөніндегі Агенттігінің мәселелері” Қаулысымен белгіленгендей, Қазақстан Республикасы Агенттігінің негізгі міндеттеріне:

Жер ресурстарын басқару мен жер қатынастарын реттеу, геодезия және картография саласында біртұтас мемлекеттік саясат жүргізу;

Жер реформасын жүргізу бойынша жұмыстар ұйымдастыру мен іске асыру, оның ғылыми, кадрлық және әдістемелік қамтамасыздығы, жерге орналастыру, геодезия және картография жөніндегі шараларды дайындау және орындау;

Белгіленген тәртіпте жер мониторингін, мемлекеттік жер кадастрын ұйымдастыру және жүргізу;

Қазақстан Республикасы жер ресурстарының жай-күйі туралы мәліметтер банкін құру және жүргізу;

Жерді аймақтарға бөлуді жүргізу;

Белгіленген тәртіпте жерді пайдалану мен қорғауға мемлекеттік бақылау жүргізу;

Мемлекеттік геодезиялық бақылау жүргізу мен тиісті ақпараттарды қорғау.