Ашық және жабық түрдегі жарақаттар

Тақырыбы: «Ашық және жабық түрдегі жарақаттар»

Жарақат деп қандай да бір сыртқы ортаның (механикалық, термиялық, электрлік, сәулелік т. б. ) әсерінен адам мүшелері анатомиялық бүтіндігінің және бұзылуы.

Жарақаттану - белгілі бір жағдайдағы бірдей қалыпты топтағы адамдарда пайда болатын қайталама жарақат.

Зақымданулардың жіктелуі:

Жаралар

Күю

Ұсіктер

Электржарақаттар

Ашық жарақаттар:

Жабық жарақаттар:

созылу

тіндердің жыртылуы

жарақаттану

іш қүрылыстарының шайқалуы, шығуы

ұзақ жаншылу синдромы

Жабық жарақат - тepi мен шырышты қабықтардың бүтiндiгiнiң бұзылуынсыз болатын, ағза мен тiндердiң зақымдалуы. Оған соғылу, созылу, жыртылу, шайқалу және қысылу жатады.

Жабық механикалық зақымдалу

Жарақаттану (contusio) - бұл тері жамылғысының зақымдалуынсыз жүретін, ұлпалар мен мүшелердің жабық механикалық зақымдалуы. Көбінесе, майда қантамырлардың жырылуымен және жұмсақ ұлпаларға қан кетумен жүреді. Беткей орналасқан тіндер зақымдалады (тері, теріасты тіндер, бұлшық ет және сүйектер) . Әсіресе қатты соққыдан сүйекке қарай қысылатын жұмсақ тіндер зақымдалады

Клиникасы:

ауырсынуды сезімі

қан кетулер (кровотечение)

жарақаттанған ағзаның қызметтінің бұзылуы (нарушение функции органа)

Емі: жансыздандыру, кет кету болса қан кетуді тоқтату, асептикалық байлам салу, иммобилизация қысып тұратын байлам салу (транспорттық иммобилизация), суық зат басу 1-3 тәулік, 4 тәуліктен бастап жылы басу, ісікті басатын мазь, гельдар: троксевазин, троксерутин, индовазин, гепаринді мазь және физиотерапиялық ем қолдану (УВЧ, УФО), қабыну болса антибиотиктер, сіреспеге қарсы егу (ПСС) .

Соғылу

Механикалық әcepдeн пайда болатын, анатомиясы өзгермеген, тiндер мен ағзалардың жабық зақымын соғылу деп атайды. Ол соққының немесе құлаудың әcepiнeн болады.

Жыртылу

* Тepi асты шелмайының жыртылуы қан құйылумен бiрге жүредi. Шандырдың жыртылуын пальпация арқылы бұлшықеттер босаңсығанда анықтауға болады. Ол қиғаш немесе көлденең жарық болып бiлiнедi. Бұлшықеттi тырыстырса, ол шандыр жарығы арқылы домбығып шығып тұрады, жұмcaқ және серпiмдi iciк ретiнде анықталады, басқаша оны «бұлшықет жарығы» деп атайды. Бұлшықеттердiң жыртылуы толық және толық емес болуы мүмкін.

Травматикалық токсикоз (синонимдерi: жарақаттық токсикоз, «краш -синдом ) - жұмcaқ тiндердiң, ұзақ уақыт (4-8 сағаттан артық) қысылуымен сипатталатын ауыр жарақат болып табылады. Негiзгi патогенетикалық факторы токсемия. Ал зақымдалган жасушалардың ыдырау өнiмдерiнiң, қaн арнасына тycyiнiң, салдарынан nайда болады және олар ҚШҰ синдромының, дамуының себепшiсi болады. Ұзақ қысылу синдромының патогенезiнде плазманың жоғалуының да маңызы өте зор. Ал зақымдалган аяқ қол iciнyiнiң салдарынан болады. Сонымен қaтap, ауыру сезiмдiк тiтiркенулер ОНЖ-ң, қозу және тежелу үрдiстерiнiң, тeпe-теңдiгiн бұзып, аурудың aғымын үдете түседi.

Ашық жарақаттың негізгі көрінісі

Тері жабындыларының бүтіндігінің, шырышты және ішкі ағзалардың бүтіндігінің бұзылуы. Жара суық қарумен немесе тұрмыстық заттармен тиуі мүмкін. Сыртқы көрінісіне байланысты жаралар: сұғылған, кесілген, шабылған болып бөлінеді.