Өндірістік саланы мамандандыру және кооперацияландыру

Презентация қосу

Өндірістік саланы мамандандыру
және кооперацияландыру
Өндірісті мамандандыру - бұл бірыңғай өнімді өндіру немесе жекеленген
технологиялық операцияны орындау процессі. Мамандандыру еңбек бөліністері
нəтижесінде пайда болды. Жеке еңбек бөлінісі нəтижесінде өнеркəсіп салаларға
бөлінді. Бірді еңбек бөлінісі нəтижесінде мамандандырылу кəсіпорын ішінде іске
асырылды. Өнеркəсіпте өндірісті мамандандыру үш формада жүзеге асырылады:
1.заттық;
2. детальдық;
3. технологиялық.
Мамандандырудың экономикалық тиімділігі:
еңбек өнімділігінің өсуі нəтижесінде жəне шартты тұрақты шығынның
төмендеуі есебінен өзіндік құнның қысқаруы;
өндірісті кешенді түрде механикаландыру мен автоматтандырылуға қолайлы жағдай
туғызылады; жұмыс істеп тұрған жабдықтар толығымен пайдаланылады;
мамандандыру кəсіпорынның өндірістік құрылымын максималды түрде ықшамдауға мүмкіндік
береді.
Өндірісті кооперация - бұл өнімді бірлесіп дайындайтын кəсіпорындар арасындағы
байланыстың бір түрі. өндірісті кооперация салалық жəне аймақтық принципі
бойынша жіктеледі.
o Салалық принципі бойынша сала ішіндегі;
o Территориялық принципі бойынша аудан ішіндегі жəне аудан аралық болып бөлінеді.
Өндірісті мамандандыру - бұл өнеркəсіптің жеке салаларында, жеке
кəсіпорындарда жəне олардың бөлімдерінде өнімдердің белгілі бір түрлерін
шығаруды шоғырландыру үрдісі, яғни бұл - біркелкі өнімдерді шығару немесе
жеке технологиялық операцияларды орындау үрдісі. Өнеркəсіптік өндірістің дамуы
мамандандыру, концентрация,біріктіру, қиыстыру сияқты ұйымдастыру
формаларын жетілдірумен тығыз байланысты.
Өнеркəсіптің мамандануы- жүргізілген салаларды мүшеге бөлу мен жаңа салаларды құру
- шығарылатын маманданған өнімдердің, технологиялық процесстер бірлігінің жəне
материлдық ресурстар тұтынуының экономикалық мəнін көрсетеді.
Өнеркəсіпітік кəсіпорынның мамандануы- техникалық біркелкі жəне практикалық
тұрақты,бірақ шығарылатын өнім номенклтурасының азаюына бағытталған өндіріске
жататын сала ішіндегі еңбек бөлінісі.
Мамандану еңбек өнімділігін арттыратын ғылыми-техникалық прогрессті енгізумен
тығыз байланысты. Мамандану əртүрлі формаларда жүзеге асады, оның əрқайсысы негізгі
бағыттармен анықталады:
белгілі бір тауар немесе дайын өнім номенклатурасын шығаруға маманданған салалар мен
өнеркəсіптік кəсіпорындарды жүйелеу;
жеке технологиялық операцияларға тауар даярлау,технологиялық процес
дифференциялауы,келесі өндіріс ішілікпен өндіріс концентрациясымен , бөлшектен
бастап агрегатқа дейін;
айқын технологиялық операция орындалуымен жаңа өндірістерді құру.
Жоғарыда аталған бағыттарға сəйкес,өнеркəсіпті өндіріс мамандандырылуыды үш
түрге бөледі: пəндік, бөлшектік жəне технологиялық болып.
Мамандандырылудың ең тиімді нысаны болып технологиялық немесе сатылық
мамандандырылу жатады. Технологиялық процесстер немесе операциялардың
бөлек стадияларын орындау бойынша дербес өндірісті көрсетеді. Технологиялық
белгі бойынша маманданған кəсіпорындарға мысал ретінде құю жəне темір
соғатын зауыттар, қант,темекі, сүт құюмен айналысатын
кəсіпорындарды айтуға болады.
Технологиялық мамандандыру, технологиялық ұқсау принципімен
топтастырылған, дайын өнім бөлек құрама элементтерінің өндірісін көрсетеді.
Технологиялық принцип бойынша мамандандырылған өнеркəсіпті кəсіпорын
бөлімшелеріне механикалық өңдеу цехы мен негізгі жəне қосалқы өндірістерді
жатқызуға болады.
Кооперациялау деп белгілі бір өнім түрін бірігіп дайындайтын фирмалар
арасындағы ұйымдық, өндірістік жəне басқа да байланыстар жиынтығын айтады.
Фирманың өндірістік ресурстарын жəне мамандарын тиімді пайдалануда,
қоғамдық еңбек шығындарын өндіріс жəне айналым аясында қысқарта отырып
жүргізуде кооперациялаудың маңызы зор.
Өндірісті кооперацияға тарту - өнімді бірлесе отырып даярлайтын кəсіпорындар
арасындағы өндірістік байланыстардың формасы.
Кооперацияға тарту үрдістері - бұл жиынтық жартылай фабрикаттарды жеткізу
жəне белгілі бір өндіріс қажеттіліктері үшін жұмыстарды орындау; өнім берушінің
сол өнім түрін сатып алушымен байланысы өнім берушілердің дайын өнімді
даярлайтын немесе жартылай фабрикаттарды өңдеуді жалғастыратын белгілі бір
тұтынушыларға жұмыс істеуі.
Өндірісті шоғырландыру дегеніміз - кəсіпорында өндірілетін өнім көлемін
ұлғайтуға бағытталған процесс. Шоғырландыру ірі өндіріс пен кəсіпорындарды
қалыптастыру жəне дамытумен сипатталады. Өндірісті шоғырландыру өнімділігі
жоғары техниканы неғұрлым тиімді пайдалануға жəне қоғамдық еңбек
өнімділігінің тоқтаусыз өсуіне мүмкіндік туғызады. Кəсіпорындағы шоғырландыру
келесідегідей түрде дамиды; бірыңғай өнімді өндіруді ұлғайту (мамандандырылған
кəсіпорын); əртүрлі өнімді өндіріуді ұлғайту (əмбебап кəсіпорын); өндірісті
құрамдастыру негізінде шоғырландыруды дамыту (кəсіпорын - бірлестіктер);
өндірісті диверсификациялау негізінде шоғырландыруды дамыту; Өндірісті
шоғырландыруға келесі жолдар арқылы қол жеткізуге болады: - машиналардың
санын ұлғайту; т.б
Назарларыңызға рахмет!

Ұқсас жұмыстар

Өндірістік менеджменттің қызметтері әдістері принциптері Мамандандыру және кооперативтендіру, өндірістің шоғырлануы мен кешендендірілуі

Кәсіпорындағы өндірісті ұйымдастыру

Өндірістік құрылымның деңгейін сипатайтын көрсеткіштер

Педагогикалық менеджменттің функциялары туралы

Халықаралық сауда ұғымы

Экономикалық жү йе

МАЛ ШАРУАШЫЛЫҒЫ ӨНДІРІСІНІҢ ЖОБАСЫ

<<Экономиканың жүйлері типтерімен олардың даму заңдылықтары>>

Кәсіпорынның құрылымы және оны жетілдіру жолдары

Негізгі құралдарды пайдаланудың тиімділігі

Пәндер