Обьективті және субьективті тексеру

Презентация қосу

Қан түзу патологиясында субъективті, объективті тексеру және
қосымша тексеру әдістерінің стандарты бойынша іс - әрекет
алгоритміне сай пациентті тексеру дағдыларын меңгеру. Субъективті
және объективті мәліметтер негізінде қан түзу мүшелері
ауруларының клиникалық синдромдарын анықтау.
Жоспары:
Кіріспе
Негізгі бөлім
Қан түзу жүйесі туралы жалпы түсінік
Қан түзу жүйесі кезінде жүргізілетін тексеру әдістері
Қан түзу мүшелері ауруларының клиникалық синдромдары
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер
Қан түзу жүйесі туралы жалпы түсінік

Қан, қан түзілу жүйесі аурулары
- бұл қан элементтерінің сандық
және сапалық құрамының
бұзылуымен сипатталатын
патологиялық жағдайлар, сондай-
ақ қан айналымы жүйесі
функцияларының толық немесе
ішінара төмендеуі.
Шағымдары
Анемиялық синдром: әлсіздік, жеңіл шаршау, бас айналу, жаттығу кезінде
ентігу, жүрек соғысы, жұмыс қабілетінің жоғалуы.
Жоғары терлеумен қызба синдромы:
А) қан жасушаларының бұзылуы салдарынан (эритроциттер мен
эритроциттердің гемолизі лейколиз) иммундық – қабыну синдромының
дамуымен.
Б) қайталама инфекцияның қосылуы салдарынан.
Терінің лимфоидты немесе лейкемиялық инфильтрациясына байланысты
терінің қышуы лейкозбен.
Диспепсиялық синдром: тәбеттің жоғалуы, салмақ жоғалту.
Геморрагиялық синдром: қызыл иектің, мұрынның қан кетуінің жоғарылауы
қан кету, теріге және тері астындағы майға қан кету, петехия.
Сүйектердегі, әсіресе жалпақ сүйектердегі ауырсыну (сүйек жасушаларының
гиперплазиясына байланысты ми).
Оң гипохондриядағы ауырлық пен ауырсыну сезімі бауырдың ұлғаюы.
Лимфа түйіндерінің ұлғаюы.
Қан түзу жүйесі кезінде жүргізілетін тексеру әдістері

Қан жүйесі ауруларын диагностикалау әдістері (субъективті, объективті,
зертханалық, аспаптық).
Негізгі гематологиялық ауруларды анықтау әдістемелері мен
нормативтерін анықтау (эритроциттердің, лейкоциттердің, гемоглобиннің
санын анықтау, ретикулоциттердің, тромбоциттердің түс көрсеткіші, бағалау
принциптері қанның лейкоциттік формуласы).
Гематологиялық науқасқа сұрау және объективті тексеру жүргізу, негізгі
клиникалық синдромдарды анықтау(анемиялық, миелопластикалық,
геморрагиялық).
Қан жүйесінің функционалдық жағдайына клиникалық баға беру толық
гематологиялық талдауды сипаттайтын көрсеткіштер.
Алдымен жалпы тексеруді жүргізу керек. Бұл пациенттің сыртқы түрін
визуалды бағалаудан тұрады. Шырышты қабаттардың түсі мен жағдайы,
тері реңі, қабілеттілік, сөйлеу, қалып, жүру, бөртпелер мен
дерматиттердің болуы. Күндізгі немесе жасанды жарықтандыру кезінде
жүргізіледі.
Тексеру-бұл пациенттің жеке ерекшеліктерін анықтауға бағытталған
зерттеулер кешені:
диагноз қою;
ұтымды емдеуді таңдау;
аурудың ағымын бақылау;
аурудың болжамын анықтау.
Обьективті және субьективті тексеру
Объективті тексеру-пациент туралы ақпарат жинаудың маңызды кезеңі.
Оның психикалық және физикалық жағдайы туралы жалпы түсінік алуға
мүмкіндік береді. Тексерудің бұл түрі субъективті түрден ерекшеленеді,
бұл қазіргі уақытта адамның денсаулығы мен әл-ауқатының мәртебесін
медицина қызметкерінің көзқарасы бойынша бағалауға мүмкіндік береді.
Зерттеудің объективті әдістері әлемдік медициналық тәжірибеде кеңінен
қолданылады.
Субъективті тексеру кезінде алынған мәліметтер көбінесе науқастың
өзінің денсаулық жағдайына қатысты болжамдарына негізделген. Бұл ол
қандай ауырсынуды сезінеді, ол қандай ауруларды бастан кешіреді,
балалық шағында қандай ауруларды бастан өткерді. Ақпарат жинау үшін
мейіргер немесе дәрігер сауалнама жүргізеді. Оның барысында науқасты
бақылап, пациенттің өзі туралы қажетті ақпарат беретін мәліметтерін
мұқият тындау.
Субъективті тексерудің негізі – дәрігердің ауру туралы ақпаратты тікелей
науқастың өзінен немесе әртүрлі себептермен (әлсіздік, шамадан тыс
жалпы әлсіздік, қарқынды ауырсыну, жаппай қан кету, тұншығу) сөйлесу
мүмкін болмаған жағдайда-науқастың ауруы туралы ақпараты бар
туыстарынан, достарынан, достарынан, таныстарынан алуы.
Объективті тексеру ауруды арнайы медициналық зерттеу әдістерін –
физикалық, зертханалық, аспаптық әдістерді қолдана отырып анықтауға
негізделген. Алайда, философиялық және эпистемологиялық
ұстанымдардан ғана емес, сонымен бірге практикалық медициналық іс-
әрекетте субъективтілікті объективті зерттеуден толығымен ажыратуға
мүмкіндік жоқ, сондықтан бұл екі әдіс әдістемелік тұрғыдан бөлінгенімен,
диагностикалық зерттеу процесінде жиі өзара байланысты, олардың
әрқайсысында субъективті және объективті компонент жиі байқалады.
Объективті зерттеу
Объективті тексеру бұл белгілі бір схема бойынша жүргізілетін науқасты
тікелей тексеру:
Пациентті тексеру (пальпация,перкуссия,аускультациясы).Тексеру
шашыраңқы табиғи жарықта жүргізілуі керек, өйткені жасанды
жарықтандыру терінің және шырышты қабықтардың түсін бұрмалайды.
Қарау кезінде пациенттің жағдайын; жалпы жай-күйін; тері
жабындарының және көзге көрінетін шырышты қабаттардың жай-күйін
анықтайды.
Пальпация сезу сезіміне негізделген, пальпация (пальпация) пациенттің
пальпациясы тексерумен қатар жүргізіледі. Пальпация дененің белгілі
бір аймағымен немесе ішкі мүшемен ( бауыр, көкбауыр, жүрек)
зерттеушінің қолына тию арқылы алынған сенсорлық сезімдерге
негізделген.
Перкуссия - бұл ішкі ағзалардың орналасуын түрту арқылы анықтау әдісі.
Перкуссия саусақтың плессиметрмен соққысы пациенттің денесіне тікелей
тигенде, ал жанама, плессиметрмен саусақпен түрту науқастың денесінің
зерттелетін аймағына мықтап басылған басқа саусаққа тигенде пайда болады.
Аускультация жұмыс кезінде пайда болатын дыбыстық құбылыстарды
тыңдауға негізделген зерттеу әдісі.Аускультацияны тікелей және жанама деп
ажыратыңыз. Тікелей аускультация құлақтың науқастың денесінің белгілі бір
бөлігіне тікелей қолданылуы арқылы жүзеге асырылады. Жанама
аускультация стетоскоптың немесе фонендоскоптың көмегімен жүзеге
асырылады.
Науқасты объективті тексеру келесі зерттеулерді қамтиды:
соматоскопиялық;
саматометриялық;
физиометриялық зерттеулер.
Бұл опциялар бір-бірінен тактильді байланыстың болуымен және одан әрі
диагноз қою үшін ақпарат жинау әдісімен ерекшеленеді. Бұл әдіс дәрігер
үшін де, қалған медициналық қызметкерлер үшін де аса маңызды, өйткені
пациенттің жай-күйінің жалпы көрінісін жасауға көмектеседі.
Субъективті зерттеу
Субъективті тексеру процесінде дәрігер медициналық құжаттамамен
егжей-тегжейлі танысу арқылы науқастың ауруының алдыңғы
кезеңдерінде диагностикалық тұжырымдарды, емдеу әдістері мен
құралдарын анықтайды. Өз кезегінде субъективті компонент объективті
тексеру кезінде жиі кездеседі.
Науқасты субъективті тексеру-бұл сауалнама кезінде пациенттің өзінен
ақпарат алу.
Сауалнама белгілі бір схема бойынша жүргізіледі:
- науқас туралы жалпы мәліметтер (Т. А. Ә., жасы, білімі, отбасылық
жағдайы, кәсібі, жұмыс орны, тұрғылықты жері)
- пациенттің шағымдары
-пациенттің өмір тарихы (ата-анасы туралы мәліметтер; пациент өскен
және дамыған жағдайлар;)
- медициналық тарих (ауру қашан және қалай басталды, қалай өтті, қалай
аяқталды)
Қан түзетін мүшелер ауруларының негізгі
синдромдары
Анемиялық синдром

Полицитемиялық синдром

Лейкемия синдромы

Геморрагиялық синдром
Ең жиі кездесетін анемиялық синдром (анемия, анемия), ол негізінен терінің
және шырышты қабықтардың бозаруымен, сондай-ақ органдар мен тіндерді
оттегімен жеткіліксіз қамтамасыз етудің белгілерімен көрінеді, мысалы: жүрек
соғысы және тыныс алу (әсіресе физикалық күш салу кезінде), тиннит, бас
айналу, әлсіздік, шаршаудың жоғарылауы, әлсіздік және т. б..
Гематологиялық тұрғыдан анемияны гипо-және гиперхромды, арогенеративті
және регенеративті деп бөлуге болады.
Гипохромды анемияда гемоглобин мөлшерінің азаюы эритроциттер санының
азаюына қарағанда күрт байқалады, сондықтан бұл жағдайларда түс көрсеткіші
бірден аз болады.
Гиперхромдық анемияда гемоглобин мөлшері эритроциттер санынан аз
төмендейді, сондықтан түс көрсеткіші бірліктен көп.
Перифериялық қанда арогенеративті немесе апластикалық анемияларда (және
алыс жағдайларда сүйек кемігінде) қызыл қанның қалпына келу белгілері жоқ,
өйткені сүйек кемігі толығымен зардап шегеді, сонымен бірге лейкопения
(гранулоцитопения) және тромбоцитопения байқалады, панмиелофиз деп
аталатын көрініс пайда болуы мүмкін.
Регенеративті анемия кезінде әрдайым қалпына келтірудің көп немесе аз
белгілері болады.
Анемияға қарама-қарсы- полицитемиялық синдром. Оның негізінде
эритропоэздің күшеюі жатыр. Клиникалық тұрғыдан алғанда, бұл
негізінен қан айналымы жүйесінің бұзылуымен көрінеді: бет терісі мен
қолдың, әсіресе еріндер мен ауыз қуысы мен жұтқыншақтың шырышты
қабығының қара шие-қызыл түсіне күрт өсуі, ішкі органдардағы тоқырау,
бас ауруы, бас айналу, қан кету, тромбоз. Гематологиялық тұрғыдан
алғанда, бұл синдром 1 мм3 қандағы эритроциттер санының күрт
артуымен сипатталады (12 - 14 миллионға дейін), регенерацияның айқын
белгілері (ретикулоциттер, эритробласттар), көбінесе нейтрофильді
лейкоцитоз (жоғарылау және лейкопоэз), қан тұтқырлығының
жоғарылауы.
Лейкемия синдромы немесе лейкемия - гемопоэтикалық жүйенің
лейкобластикалық тіндерінің гиперпластикалық өсуі негізінде дамиды.
Клиникалық тұрғыдан ол негізінен лимфа түйіндері мен көкбауырдың
кеңеюімен көрінеді, ал гематологиялық тұрғыдан ақ қан клеткаларының
көбеюімен және олардың арасында жас формалардың немесе
перифериялық қанға тән емес формалардың пайда болуымен
сипатталады.
Геморрагиялық синдром өздігінен пайда болатын немесе ең аз жарақаттардан

туындаған қан кету мен қан кетуге бейімділікпен сипатталады.
Үш негізгі механизм геморрагиялық құбылыстардың негізін құрайды:

а) белгілі бір сәттерден туындаған (инфекция, аллергия, витамин тапшылығы) және

капилляр қабырғаларының нәзіктігі мен өткізгіштігінің жоғарылауына әкелетін
капиллярлық тамырлардың токсикозы; қанның құрамы мен қасиеттері нормадан
ауытқусыз қалады.
б) қан кету уақытының ұзаруына және қан ұйығышының қысылуының

(ретракциясының) болмауына әкеп соқтыратын ,бұл жағдайларда қанның ұюы
өзгермейді.
в) қан химизмінің өзгеруі, атап айтқанда тромбокиназаның жетіспеушілігіне

байланысты тромбин (фибрин-фермент) түзілу процесінің бұзылуы (баяулауы)
салдарынан оның коагуляциясының баяулауы; әйтпесе, қан қалыпты, атап айтқанда
тромбоциттер саны да, тромбтың ретроактивтілігі де, қан кету ұзақтығы да қалыпты.
Қорытынды
Жалпы қазіргі медицина саласында пациентпен жұмыс жасау
барысында кеңінен қолданылатын тексеру әдістері,соның
ішінде обьективті және субьективті тексеру әдістері нәтижелі
көрсеткішке жетуге ықпал етеді. Яғни,пациентпен сенімді
қарым-қатынас орнатуға, пациент туралы толық ақпарат
алуға тікелей әсер ететін бұл әдістердің маңызы зор.
Пайдаланылған әдебиеттер
https://mir.ismu.baikal.ru/src/downloads/
https://www.sites.google.com/site/dlyalyudei/home/
https://fb.ru/article/380589/obyektivnoe-obsledovanie
https://bagazhznaniy.ru/medicina/

Ұқсас жұмыстар

Эндокриндік жүйе ауруларының дамуы

АУЫЗ ҚУЫСЫ

Науқасты субъективті тексеру

Ұйқы безінің басы

Ауру синдромы

Оқушының психологиялық ерекшелігі

Сандық талдау

Өкілеттіктерді теріс пайдалану

Лимфа түйіндері

Экономикалық талдау әдістері

Пәндер