Жансыздандыруға дайындық, премедикация

Презентация қосу

Тақырыбы:Жансыздандыру,түрлері,дайындық,преме
дикация.Жалпы
жансыздандыру,наркоз,түрлері,сипаттамасы.Мейірген
анестезистка міндеттері
Жоспар
1.Кіріспе
1.1 Жансыздандыру дегеніміз не?
2.Негізгі бөлім
2.1 Жансыздандыру ,түрлері
2.2 Жансыздандыруға дайындық,премедикация
2.3 Жалпы жансыздандыру,наркоз,түрлері, сипаттамасы
2.4 Мейіргер анестезистка міндеттері
3.Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер
1.КІРІСПЕ
1.1 ЖАНСЫЗДАНДЫРУ ДЕГЕНІМІЗ НЕ?

Жансыздандыру, ауыртпау
((гр. ἀναισθησία — сезімсіз)). Стоматологияда кең
қолданылатын әдіс, операция жасайтын органның немесе тканьнің
ауыру сезімін уақытша жою. Пульпит, периодонтит т. б.
ауруларды емдегенде, болмаса шіріген тісті жұларда керекті
нервтерге жансыздандыратын ерітінділер (новокаин, тримекаин,
лидекаин т. б.) жіберіледі.
• Хирургиялық операция кезінде ауыру
сезімін жоюға бақытталған шаралардың
жинағын жансыздандыру деп атаймыз.

• Ауыру сезімін жою жолдарын
зерттейтін медицина ғылым саласын
анестезиология (гректің «а» – жоқ,
aestesis – сезім, logus - сөз, ілім) дейміз.
• Анестезия терминін 1846 жылы Мортон енгізді.
Анестезияға келесі талаптар қойылады:
барынша ауыру сезімін жою, науқасқа
қауыпсыз болу, хирургке мол ыңғайлы жағдай
тудыру.

• Қазіргі кездегі анестезиология жетістігінің
арқасында жақ-бет аймағындағы барлық
операцияларды толық жасауға мүмкіндік болып
отыр.
2.НЕГІЗГІ БӨЛІМ
2.1 ЖАНСЫЗДАНДЫРУ ,ТҮРЛЕРІ

ЖАНСЫЗДАНДЫРУ

ЖАЛПЫ ЖЕРГІЛІКТІ
ЖАЛПЫ ЖАНСЫЗДАНДЫРУ

Жалпы анестезиологияда адам есінен танады, бүкіл дене
сезімінен айрылады. Мұнда сезімталдықты жоятын наркотик.
дәрі-дәрмектер қолданылады.
ЖЕРГІЛІКТІ ЖАНСЫЗДАНДЫРУ

Аумақтық анестезиологияда адам есі сақтала отырып, дененің
белгілі бір бөлігінде ғана дәрілер арқылы сезімталдық жойылады.
Науқастың есі қалпында бола тұра,
оның денесінің белгілі бір жерінде
ауырғанды сездірмеуге бағытталған іс-
шаралар жергілікті анестезия деп
аталады.
Операция болатын жердің ауырғанын
сездірмеуге әрекет ерте кездерден-ақ
белгілі. Мысалы, египеттіктер
операцияның алдында теріні
крокодилдің майымен сылаған, мемфис
тасын сірке суымен араластырып теріге
танып қойған. Орта ғасырларда теріге
меңдауана араласқан май жаққан.
Аталған әдістер жөнді нәтиже бермеген
соң анестезия үшін механика, физика
тәсілдері қолданыла бастады. Нерв
талшықтарын қысу, мұз басып мұздату
16 ғасырда қолданылса, бертін келе 19
ғасырдың 70 жылдарында жергілікті
анестезия үшін эфир, хлороформ,
бромэтил жиі қолданылады.
Жергілікті жансыздандыру түрлері:

Иньекциялық әдіс Иньекциялық емес әдіс

1.Инфильтрациялық Өткізгіштік
жансыздандыру жансыздандыру
Апликациялық жансыздандыру Физико-химиялық әдіс арқылы

1,2-Шырыш қабат асты Жоғарғы жақта
жасалынатын жансыздан-
3.Сүйек қабат үсті
Дыру түрлері
4.Сүйек қабат асты
Физикалық түрі
5.Спонгиозды-
интрасептальды Төменгі жақта
6.Спангиозды- жасалынатын жансыз-
интралигаментарлы дандыру түрлері
7.Ұлпа ішілік
8.Папиллярлы (1 сурет)
2.2 ЖАНСЫЗДАНДЫРУҒА ДАЙЫНДЫҚ,ПРЕМЕДИКАЦИЯ
ДАЙЫНДЫҚ

Науқастың дертінің
ауырлығына және жасалатын
Тамақтан, ауыз қуысынан, операциянын түріне қарай
мұрыннан жағындылар алу. дайындық әрқилы болады.
Барлық науқастырды Науқасты жан-жақты
операциядана алдын ауз тексереді.(анамнез, ауру
қуысының санациясын тарих, өмір тарихы,
жүргізу керек. Егер лабораториялыө және
операция түгі бар тері аспаптық зерттеулер).
аймақтарына жасалатын Инфекциялық анамнез,
болса түктерін қырып аллергоанамнез.
тазалайды.
ОПЕРАЦИЯ АЛДЫ ДАЙЫНДЫҚ КОМПОНЕНТТЕРІ

*

Анамнез жинау;
Анестезияға дайындау.

*

Лабараториялық,аспаптық зерттеулер;

*

Анестезия әдісін таңдау және анестезия
жоспарын құру; Анестезияға дайындау
АНАМНЕЗ ЖИНАУ БАРЫСЫНДА АНЕСТЕЗИОЛОГ
ЕСКЕРЕДІ:

Жалпы денсаулық жағдайы (физикалық күштемені көтере
алуы, салмақ аздығы немесе артық салмақ, эмоциональды
статус);
Қабылданған анестезиялар тарихы;
Тұрақты қабылданатын дәрілер; дәріге бағымдылық немесе
зиянды әдеттер (темекі, марихуана, алкоголь).
Аллергоанамнез;
Жүйелік анамнез:
Қанайналым (стенокардия, гипертензия т.б.)
Тыныс алуы (жөтел, ентігу).
ОЖЖ (эпилепсия).
Бауыр (сары ауру, гепатит), бүйрек және несеп шығару
жолдары.
Асқазан-ішек жолдары(толық асқазан мәселесі).
Сүйек-бұлшықет аурулары (артриттер, миопатиялар)
Эндокриндік жүйе (диабет, бүйрекүсті безі, қалқанша безі
аурулары).
Гематология (трамбацитопения,коагулопатиялар, анемия).
Стоматология (тіс жағдайы, протездер, бет-жақ буыны
зақымданулары)
ПРЕМЕДИКАЦИЯ

Премедикация (лат. prae - алдын ала
+ лат. medicatio - емдеу) — ем жасар
алдында, ауру адамның нерв жүйесін дәрі
беріп (триоксазин, седуксен, амидопирин т.
б.) тыныштандыратын, үрей, қорқыныш
сезімдерден арылтатын амал.
Премедикация екі этаптан тұрады:
кешкі
таңертеңгі
Кешкі, ота алдында антигистаминді препараттар мен
транквилизаторларды қоса ұйықтатқыш заттарды тағайындайды.
Науқас үшін ең қозғыш кезең ота алдындағы 2 сағат болып
саналады.
Сонымен қатар, ота алдындағы 30-40 минутта анальгетиктер мен
антихолинергиялық заттарды енгізеді. Егер анестезия жоспарында
холинергиялық препараттар енгізілмесе, науқасқа атропин
енгізілмейді, бірақ анестезиолог қолвнда ол дайын тұру керек.
Есте сақтау керек, егер анестезия кезінде жоспарда холиергиялық
препараттар бар болса (сукцинилхолин, фторотан) немесе тыныс
алу жолдарының құралды тітіргендіргіштері (трахея
интубациясы, бронхоскопия), яғни артериальды қысым төмендеуі
мен жүрек ритмдерінің бұзылысымен брадикардия қаупі болады.
Осы жағдайда, премедикацияға антихолинергиялық препаратттарды
(атропин, метацин, гликопирролат, гиосцин) тағайындау вагальды
рефлекстерді блокадасы үшін міндетті болып саналады.
Қалыпты жағдайда премедикация препараттары жоспарлы оталар
кезінде бұлшықет ішіне, пероральды және ректальды енгізеді.
Көктамыр ішілік енгізу мақсатты емес, себебі бұл препараттардың
әрекет етуі ұзақ емес, ал кері әсерлері айқынырақ болады. Тек жедел
оперативті жағдайларда және ерекше оқиғаларда оларды көктамыр
ішіне енгізеді.
Таңертеңгілік премедикация ота алдында 30-40 минут бұрын жүргізіледі
(жедел жағдайларда 15-20 минут бұрын):
Науқасқа өзінің физиологиялық қажеттіліктерін өтеуін сұрайды, сағат,
алмалы протездерін, сақина алуға және операциялық аймақты құрғақ
әдіспен шашты алады.
Төсекте науқаста келесі препараттарды комбинациялап енгізеді:
Наркотикалық анальгетиктер (1 мл 1% сұйықтар промедол, пантопона
омнопон б/і);
Десенсибилизаторлар (1 мл 1% сұйықтық димедрол б/і, 1 мл 1%
сұйықтық супрастин б/і);
М-холинолитиктер (1 мл 0,1% сұйықтық атропин б/і, , тері астына, 1 мл
0,2% сұйықтық платифилин теріастына)
Қажет жағдайда:
Транквилизаторлар кіші (0,005 г ішке, 1 мл 0,5% сұйықтық реланиум б/
і);
Транквилизаторлар үлкен немесе нейролиптиктер (1 мл 0,25% сұйықтық
дроперидол б/і).
Премедикация кезінде науқасқа тұруға тыйым салынады.
Дәрігер нұсқауымен премедикация жүргізу

Көрсетілімдер: науқасты отаға медикаментозды дайындау

Дайындау керек: резина қолғаптары, этил спирті 70 – 96% пайыздық,
инелі шприцтер, стерильді таңу материалдары, стерильді лоткалар,
материалды қолдануға дезинфекциялық құралдар, наркотикалық
анальгетиктер, десенсибилизаторлық құралдар, М-холинолитиктер,
транквилизаторлар, ұйықтатқыш заттар, тыныштандырғыштар.
Премедикация жүргізуге арналған уақыттар
Дәрілік заттардың тез әрекет етуі олардың енгізу жолдарына
байланнысты: бәрінен ең тез әсер ететіні венаға, тіл астына,
конъюнктиваға, кеңірдекке енгізу; жайырақ – бұлшықетке; одан жай
– тері мен ауыз арқылы.
Ота күні оған дейін 2 сағат бұрын науқасқа ұйықтатқыш немесе
седативті препарат енгізеді, ал 30-40 минут бұрын теріге
наркотикалық анальгетик және холинолитикалық препараттар
енгізеді. Шұғыл жағдайларда көктамыр ішіне енгізеді.
Премедикациядан кейін науқас тұрмауы керек, ал отаға дейінгі
барлық процедуралар: қыру, клизмалар – премедикацияға дейін
бітіру керек.
Науқасты ота бөлмесіне жатқан күйінде жеткізеді.
2.3 ЖАЛПЫ ЖАНСЫЗДАНДЫРУ,НАРКОЗ,ТҮРЛЕРІ, СИПАТТАМАСЫ

Наркозға арналған заттардың
барлық негізгі әсерлерінің Орта мидың, жұлынның және
дамуы олардың ОЖЖ-де т.б. қызметтері өзгереді.
нейронаралық берілуді Синаптикалық берілулердің
тежеуінен байланысты. Бұл бұзылуына байланысты пайда
кезде афферентті импульстерден болған ОЖЖ – нің
берілудің бұзылуы, қыртыс- функционалды дезинтеграциясы
қыртысасты байланыстардың, наркоздың дамуын шақырады
аралық мидың.
НАРКОЗҒА АРНАЛҒАН ЗАТТАРДЫҢ КЕЛЕСІДЕЙ КЕЗЕҢДЕРГЕ БӨЛЕМІЗ

I – анальгезия кезеңі;
II – қозу кезеңі;
III – хирургиялық наркоз кезеңі;
1 – ші деңгей (III; 1) – беткейлік наркоз;
2– ші деңгей (III; 2) – жеңіл наркоз;
3 –ші деңгей (III; 3) – терең наркоз;
4 – ші деңгей (III; 4) — өте терең наркоз;
IV–агония кезеңі.
НАРКОЗҒА АРНАЛҒАН ЗАТТАРДЫ ПРАКТИКАДА ҚОЛДАНУЫНА
БАЙЛАНЫСТЫ КЕЛЕСІ ТОПТАРҒА БӨЛЕДІ:

I. Ингаляциялық наркозға арналған заттар:
Сұйык ұшқыш заттар
Фторотан Энфлуран
Изофлуран Наркозга арналған эфир
Газ тәрізді затгар
Азоттың шала тотығы
II. Ингаляциялык емес наркозға арналған заттар:
Пропанидин, Гексенал
Пропофол, Натрий оксибутираты
Натрий тиопенталы, Кетамин
2.4 МЕЙІРГЕР АНЕСТЕЗИСТКА МІНДЕТТЕРІ

• Медициналық бике-
анестезист - наркозға және тыныс алуға
арналған құрылғыларды, инфузион және
трансфузионға арналған заттар мен жүйені
дайындайды,

• анестезиолог дәрігерге көмектеседі,
қарқынды терапия палатасында
операциядан кейінгі жатқызатын
ауруларды күтеді.
ҚОРЫТЫНДЫ
Ауырсыну сезімі ағзаның әр түрлі жүйелері (дем алу, жүрек тамыры,
эндокринды және т.б.) жағынан бір қатар өзгерістермен бірге пайда
болады.
Бұл өзгерістерді ауырсыну сезімі ғана емес, оны алдын-ала күту кезінде
тудырады. Өткізілетін манипуляциялар науқастың ойы бойынша
ауыртпалы деп есепталінсе, ағзаның жауапты реакциясы жеделденеді.
Бұл нерв жүйесінің функциялы өзгерістері бар адамдарда анық
байқалады. Сондықтан стоматологиялық емдеу жүргізер алдында
оларлдың қорқыныш сезімдерін, қобалжуын болдырмау үшін оларға
медикаментті және психологиялық премедикация жүргізеді.
Медикаментті – психологиялық премедикация өкізгенде психологиялық
дайындық, индифирентті дәрілер, фармакологиялық заттар
қолданылады. Науқасты психологиялық дайындау:
а) стоматологиялық бөлімдерде қорғау режимін, дәрігерлік этикасын,
деонтологиясын сақтау
б) науқаспен толық психопрофилактикалық жұмыс жүргізу.
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР

1. https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%B5%D0%BC%D0
%B5%D0%B4%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8
F
сайты
2. http://shava.kz/prezentaciyalar/medicina/594-ortopediyaly-abyldauda-olda
nylatyn-zhansyzdandyru-trler-22-bet.html
сайты
3. http://studopedia.org/9-179252.html сайты
4. http://m-sestra.ru/bolezni/item/f00/s00/e0000403/index.shtml сайты
НАЗАРЛАРЫҢЫЗҒА РАХМЕТ!!!

Ұқсас жұмыстар

Натрий оксибутират наркозы

Наркозға ену

Иттер мен мысықтарға наркоз беру туралы

ЖОЮ ЖОЛДАРЫ

Иттер мен мысықтарға наркоз беру

Ингаляциялық наркоз

Тістерді егеуде болатын асқынулардың пайда болу факторлары

Психотропты заттар

Косметикалық операция кезде ауырсындырмау жасау және оның техникалары туралы

Тыныштандырғыш заттар

Пәндер