Лимфа түйіндері

Презентация қосу

Тақырыбы:Қан және қан түзу мүшелерінің аурулары бар
пациенттерге субъективті,объективті тексеру.Қан және қан түзу мүшелерінің
аурулары бар пациенттерге клиникалық бақылау жүргізу.Зертханалық
зерттеу әдістері.
Жоспар:
Кіріспе:
Негізгі бөлім:
-Қан және қан түзу мүшелерінің ауралары бар пациенттерге
субъективті,объективті тексеру.
- Қан және қан түзу мүшелерінің ауралары бар пациенттерге
клиникалық бақылау жүргізу.
- Зертханалық зерттеу әдістері
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер
Қан (гр. haemo ;лат. sanguis — қан) — ағзадағы ішкі сұйық ортаның бірі. Ол
қантамырларының тұйық жүйесін бойлай ағып, тасымалдау қызметін атқарады.
Қан барлық мүшелердің жасушаларына қоректік заттар мен оттегін жеткізеді
және тіршілік әрекетінің өнімдерін зәр шығару мүшелеріне тасымалдайды.
Организмдегі биологиялық әрекетшіл заттардың гуморальдық реттелу қызметі
қанның қатысуымен іске асады. Қан ағзаның инфекциядан қорғаныш реякциясын
қамтамасыз етеді. Қан — ересек адам ағзасында шамамен 5 литр қан болады.
Қан — ағзадағы дәнекер ұлпасының бір түрі.Оның негізгі бөлігі жасуша аралық
сұйық зат — плазмадан құралады. Плазмадан қан жасушалары — эритроциттер
мен лейкоциттер және қан пластинкалары — тромбоциттер болады.
Тромбоциттер сүйектің кемік майындағы жасушалардан түзіледі. Олардың
жетілуі, қорға жиналып ,бұзылуы басқа мүшелерде өтеді.
Сүйек
майы

Айырша Қан түзу Көк
без мүшелер бауыр

Лимфа
түйіндері
Сүйек майы-гемопоэз және лимфопоэзге
қатысады.Иммундық жүйенің орталық мүшесі.
Көк бауыр-құрсақ қуысында көк етке жанасып сол қабырға
астында орналасқан. Көк бауырдың басты бөлімі қызыл ұлпа
(жалпы көлемінің 70-80%) – негізгі массасы қанның элементеріне
толы ретикулярлы тін (эритроциттер).Ақ ұлпасы ( 17-19%) қызыл
ұлпаға аралша түрінде енген ақ күл реңді. Лимфоциттер пайда
болатын лимфойдтық тін.
Лимфа түйіні-қыртысты (сыртқы) қабаты - лимфоциттердің
жиынтығы.Милы (ішкі) қабаты – лимфоциттермен макрофагтар
(10%) дендриттік жасушалармен (1%).
Айырша без(Тимус) –Т-лимфоциттердің жетілетін орны,
иммундық жүйенің орталық мүшесі.
Субъективті тексеру
Шағымдары:Әлсіздік,тез шаршау,басының айналуы,күш
түскенде ентігу,жүрегінің қатты соғуы-анемияда,лейкозда және
қансырауда кездеседі.
-қызба гемолитикалық және витамин В₁₂ дефицитті
анемияларда,жедел және созылмалы лейкоздарда кездеседі.
-терінің қышуы созылмалы лимфолейкозда және
лимфогранулематозда байқалады.
-қансырағыштық белгі геморрагиялық диатезге,лейкозға тән.
-сүйектердің сырқырауы жедел лейкозда,созылмалы
миелолейкозда байқалады.
Ауру тарихы
Пациент алғаш рет қашан
ауырды,қалай ауырды; Өмір тарихы
Аурудың басталуын немен
байланыстырады; Өсіп-дамуы жасына,жынысына
Дәрігерге қаралдыма не өздігінен сәйкес пе;
емделдіме; Бала кезінде,кейінгі жылдары
Аурудың ағымы қандай қандай ауруларды басынан өткерді;
болды,ауруханада жаттыма; Туберкулез,ревматикалық
Қандай диагноз аурумен,вирусты гепатитпен,тері-
қойылды;дәрігердің нұсқауын венерологиялық және психикалық
толық орындадыма; аурулармен ауырдыма.
Аурудың өршуі қашан
басталды,дәрігерге дейін қандай
шаралар қолданды.
Объективті тексеру
Жалпы қарау
1.Анемияда тері және кілегей қабықтардың түсінің ақшыл тартқанын байқауға
болады.Анемияның кейбір түрінде терінің түсі ақшыл сары болып
өзгереді,Оның себебі анемияның бұл түрлерінде болатын гемолизге
байланысты,Гемолиз нәтижесінде қанда көбейген билирубин теріге сарғыш
рең береді,
2.Қанда эритроциттің саны және айналымдағы қан мөлшері көбейгенде
беттің,мойынның,қолдың тері түсі қызыл шырайлы болып келеді.Ол
эритремияға тән.
3.Геморрагиялық диатезде тері астына кілегей қабықтарға қан құйылғанын
көреміз.Қан құйылудың белгілері әр түрлі болады.Ол кейде ұсақ нүкте
тәріздес болады.Тері астына көп мөлшерде қан құйылуы қан сүйелі деп
атайды.
4.Лейкоздарда мойында,бұғана астында қолтықта және шапта бездер
үлкейеді,сол жақ қабырға асты шығыңқы болады,өйткені талақ үлкейеді,оны
спленомегалия деп атайды.
Пальпация:
Лимфа жүйесінің жағдайы, сүйекті, көк бауырды,
бауырды пальпациялағанда ауырсынуы, беткейінің,
консистенциясының мінездемелерін беру.
Перкуссия:
Бауыр мен көк бауырдын өлшемін Курлов бойынша
анықтау. Ұзын қуысты сүйектерді, төс сүйегінен,
қабырғаны перкуссиялауауырсынудың болуы, жгут
және шымшу симптомдарын тексеру.
Қан жүйесі ауруларының негізгі клиникалық
синдромдары

• Анемиялық синдром

• Миелопластикалық синдром

• Геморрагиялық синдром

• Лимфопролиферация синдромы

• Гиперспленизм синдромы
Себептері: әртүрлі генезді анемиялар,
гемобластоздарды қоса. Миелопластикалық синдром
Жалпы белгілері:
сүйек кемігі қызметінің бұзы-лу
нәтижесінде қан жасушаларының
- бұлшықеттік әлсіздік, еңбекке (тромбоциттер, лейкоциттер, эритро-
жарамдылықтың төмендеуі; циттер) бір немесе бірнеше түрінің
- бастың айналуы, көз алдында түзілуінің бұзылуымен жүретін гемато-
«шыбындардың» ұшуы; логиялық аурулар тобы. МПСпен
- естен тану; сырқаттанатын пациенттерде сүйек ке-
- жүрген мігі талақта жойылатын қан
кезде демікпенің болуы және жүректің жасушаларын қажетті мөлшерде
қатты соғуы; - тері және шығара ал-майды. Нәтижесінде
кілегей қабықтардың, склералардың (қан инфекцияның даму қауіпі, қансырауға
кетуде «алебастр» түсті, хлорозда жасыл бейімділік жоғарылайды, анемия
реңді, В12 -дефицитті анемияда лимон-сары дамиды.
реңді) бозаруы; Шағымдар: әлсіздік,
шаршағыштық, демікпе күш түскенде,
-
бастың айна-луы немесе жүрек
тахикардия, жүрек ұшында, өкпе
жетіспеушілік белгілері болады.
артериясы үстінен систолалық функцио-
Арықтау, себебі белгі-сіз қызба,
нальды шудың естілуі; ауырсыну синдромы болса МПС жайлы
- күдіктену керек. Кейде бұл синдром
эритроциттер, гемоглобин, химиопрепараттар, сәулелік терапия
ретикулоциттер мөлшерінің төмендеуі, қолданғанда дамуы мүмкін. Екіншілік
эритроциттердің өзгерген түрлерінің пайда түрі сирек кездеседі және емі
болуы (микро-, макроциттер, қиыншылық тудырады. Біріншілік түрі
пойкилоциттер, гипо-гиперхромия және 60 жастан асқан адамдарда жиі
Геморрагиялық синдром Лимфопролиферация
синдромы
тері геморрагияларына және кілегей
қабаттары-ның қансырағыштығына Іштен туа біткен және жүре пайда
бейім болуы.
болған иммунодефицитте Эпштейн-
Себептері: тамыр қабырғасының
зақымдануы, тромбоцитер мөлшерінің, Барр вирусы лимфопролиферативтік
қызметінің, құрылымының бұзылуы, синдромына әкеліп, соқтырады.
геморрагиялық васкулит, тромбоцит- Себептері: атаксия (жүріп-тұру
тердің агрегациясын (антиагреганттар) координациясының бұзылуы) -
және қан ұюын (антикоагулянттар)
телеангиэк-тазия, ауыр қурама
бұзатын дәрілер, А және В гемофилиясы,
телеангиоэктазиялар. Симптомдары: иммунодефицит, ЖКТБ,
имунодепресанттарды қабыл-дайтын
- қанталаулар, қанды сүйелдер; (циклоспорин) сүйек кемігі және ішкі
- мүшелер реципиенттері. В-
теріде және кілегейлі қабықтарда
лимфоциттер лимфа түйіндерінде
петехиалды бөртпелердің болуы;
- қан қақыру; және көп мүшелерде жиналып, ин-
- фильтрация дамиды. Нәтижесінде
мұрыннан, қызыл иектерден, асқазан- қызба, лимфа түйіндердің үлкеюі
ішектен, зәр және жыныс жолдары-нан (лим-фаденопатия), асқазан-ішек
қан кету;
бұзылыстары (гепатоспленомегалия)
- «бұрау»,
«шымшу», Кончаловский-Румпель-Леде байқала-ды.
симптомдары оң болуы және т.б.
Гиперспленизм синдромы
Гиперспленизм - ұлғайған талақ қызметінің жоғарылауы. Себептері:
портальды гипертензиямен өтетін аурулар, гепатиттер және бауыр цирроз-
дары, талақ ұлғаюымен жүретін гранулематоздар (саркаидоз, лимфограну-
лематоз), дәнекер тіннің диффузды аурулары, талақтың құрттармен зақым-
дануы.
Белгілері:
- анемия;
- лейкопения;
- тромбоцитопепия.
Гиперспленизм синдромы - бауыр ауруларында
гепатоспленомегалия және қан түйіршіктерінің азаюымен (лейкопения,
тромбоцитопения, ане-мия), портальды гипертензиямен сипатталатын
синдром. Себептері: созылмалы гепатиттер, бауыр
циррозы, гранулематоздар (сар-каидоз, лимфогранулематоз).
Қанның жалпы анализі
Гемоглобин-еркектерде-140-160г/л
-әйелдерде-120-140г/л
Эритроцит саны-еркектерде-4-5,6*10¹²/л
-әйелдерде-3,4-5,0*10¹²/л
Лейкоциттер-4-6,0*10⁹/л
Тромбоциттер-180-320,0*10⁹/л
Ретикулоциттер-0,2-1,2‰
Эритроцит тұну жылдамдығы-2-20мм/час
Қан ұю уақыты -5-10мин
Қансырау уақыты-4мин
ді с те р
лы қ ә
то ри я
а бо р а
Л
Қан құрамы
Эритроциттер
Лейкоциттер
Эритроциттер төмендеу себебі:
Лейкоциттер қан ағымындағы ақ
Эритроциттер санының төмендеуі
түсті жасушалар. Бұл жасушалар
анемия деп аталады. Бұл
иммунды жүйенің негізі десе
патологиялық жағдайдың себептері
болады. Ағзағаинфекция,токсикалық
көп, және ол әрдайым қан түзу
заттар, бөгде заттар түскенде осы
жүйесімен байланысты емес.
лейкоциттер сонымен күресіп,
Себептері:
ағзаны қорғайды. Лейкоциттердің
Дұрыс тамақтанбау (белок және
түзілуі
дәрумендерге кедей
қызыл сүйек кемігінде және лимфа
тағам);
түйіндерінде жүреді.Лейкоциттер
Қан жоғалту;
бірнеше
Лейкоздар;
түргебөлінеді,олар:нейтрофильдер,б
Гемолиз (токсикалық заттардың
азофильдер, моноциттер,
немесе аутоиммунды процесс
лимфоциттер. Олардың
арқасында қан жасушаларының өлуі)
әрқайсысысыртқы түріне және
NB! Эритроциттер санын анықтауда
атқаратын қызметіне
эритрогемометр,электрофотоколорим
байланыстыажыратылады.
етр, электрондық есептегіштер
қолданылады.
Радиоизотоптық зерттеу
Көк бауырды сканерлеу кезінде науқастың өзінің
эритроциттерін радиоактивті хроммен
немесе алтынының коллоидты ерітіндісімен белгілеп, қанға
енгіземіз. Бұл әдіспен талақтың өлшемдерін және зақымдану
ошақтарын анықтауға болады. Цитохимиялық әдіспен
лейкоциттерді зерттеу. Бұл әдіс ісік клеткаларын анықтауда
қолданылады. Науқатардың қанын лейкоциттердің
құрамындағы пероксидазаны, сілтілік фосфотазаны, эстеразаны
анықтайды. Цитогенетикалық зерттеу әдісімен клеткалардың
хромосомасының морфологиялық немесе сандық ауытқуларын
табады.
УДЗ зерттеу
УДЗ 10-40 минут өтеді.
Мойындық лимфа түйіндерін зерттеу– фарингит,
тонзиллит, ларингит, ангинаны анықтай аламыз;
Шап аймағының түйіндерін УДЗ зерттеуі – шап аймағында
қатаю, іштің төменгі бөлігінде ауырсыну, аяқ ісінулерінде
өткізіледі.
Қолтық асты түйіндері – қолтық астында ауырсынуларда,
қатаюлар пайда болғанда, бас ауыру кезінде өткізеді.
Перифериялық лифатүйіндері–перифериялық
лимфатүйіндерінің ұлғаюы кезінде қабынуларда,
онкологиялық аурулард тексеріледі.
Лимфа түйіндерінің УДЗ зерттеуі кезінде дәрігер
түйіндердің локализациясын, санын, пішінін, структурасын
қарайды. Көлемі жасқа байланысты 5 до 50 мм дейін
өзгереді.Формасы қасында орналасқанмүшелерге
байланысты болады. Формасы әртүрлі болуы мүмкін:
доңгелек, сопақша, кәрілік кезде лента тәрізді болуы
мүмкін.
Инструментальды әдістер

-Сүйектердің рентгенографиясы;
-Спленопортография-талақтың тамырларын зерттеу;
-Қанға радиактивті хроммен немесе алтынның
калоидты ерітіндімен белгіленген науқастың өзінің
эритроциттерін жіберу арқылы талақты сканерлеу.
Қорытынды
Қанның діңгекті жасушаларынан тимуста лимфациттер
жетіліп, одан соң көкбауыр мен лимфа түйіндерінде
көбейіп маманданады. Діңгекті жасушалар - барлық қан
жасушаларына ортақ, Олардың бастама ізашар
жасушалары. Олар құрылысы мен мөлшері жағынан кіші
лимфоциттерге ұқсас.Қан ауруларында жоғарыда
айтылып өтілген тексеру әдістері бізге көп мәлімет
береді.Гемопоэздің бұзылыстарын дер кезде анықтау
диагноз қою және алдын алу мақсатында біз тексеру
әдістерін дұрыс қолдануымыз керек,әсіресе нәрестелерде
көп кездесетін ауруларды анықтауда өте қажет.
Пайдаланылған әдебиеттер

● www.google.kz
●Гистология,цитология оқу құралы.
●kk.m.wikipedia.kz
МЕТ!
Р А Х
ЫЗ Ғ А
РЫ Ң
АР ЛА
Н АЗ

Ұқсас жұмыстар

Жылқының лимфа түйіндері

Шошқаның лимфа түйіндері

Лимфа түйіндеріне ветеринариялық санитариялық баға беруу

ЛИМФА ТАМЫРЛАРЫ

Сиыр ұшасын тексеру

Перифериялық лимфа түйіндерінің туберкулезі

Лимфа түйіні

Лимфаденит және лимфангит

Лимфаның химиялық құрамы

Жұқпалы емес ауруларды мал шаруашылық өнімдердің және шикізаттың всс

Пәндер