Экологиялық қауіпсіздік

Презентация қосу

Павлодар педагогикалық университеті

Жалпы экология
негіздері
Орындаған:Тоқпан Жанерке

2021 жыл
Жоспар:
1.Жалпы экологияға кіріспе.
2.Экологияның
қалыптасутарихы.
3.Экологиялық қауіпсіздікке
кіріспе.
4.Экологияның бөлімдері.
5.Экологияның басқа
ғылымдармен байланысы.
Жалпы экологияға кіріспе
• Экология тірі ағзалардың бір-бірімен
және қоршаған ортамен қарым-
қатынасын зерттейтін биология
ғылымының саласы. «Экология» (гр.
oikos –үй, тұрақ, мекен; logos -
ғылым) терминін ғылымға алғаш
1866 ж. неміс ғалымы Эрнест
Геккельенгізді.
• Экология ғылымының негізгі міндеті
- популяция, биоценоз және
экожүйенідинамикалық
зерттеу,заңдылықтарын ашу,
индустриализация және урбанизация
жағдайындағы ғаламшар
проблемаларын зерттеу.
Экологияның тарихы
•Экология биологияның саласы ретінде ХІХ ғ.
ортасында пайда болғанмен, жеке ғылым
ретінде ХІХ ғ. аяғы мен ХХ ғ. басында
қалыптасты.Экологияға қызғушылық ертеден
басталды деуге болады. Сол кездің адамдары
жеке-жеке емес, бірлесіп, қауымдасып өмір
сүргенде ғана орта қарсылығын (жауынан
қорғану, ауа-райының күрт өзгерістеріне төтеп
беру т.б.) тіршілік үшін күресте жеңіп
шығатынын ұғынды. Ертедегі адамдардың
тіршілік жағдайларын біз бүгінде тас бетіне
түсірген суреттерінен және археологиялық
қазба жұмыстарын жүргізу барысында тастан,
ағаштан жасалған қаруларын табу арқылы
көзжеткіземіз. Экологияның дербес ғылым
болып қалыптасуы 19 ғ. 2-ші жартысына сәйкес
келеді. «Экология» гректің oicos - үй және logos
– ғылым сөзінен шыққан, яғни дәлме-дәл
мағынасы экология – «өз үйіңдегі ағзалар»
туралы ғылым.
Экологиялық қауіпсіздік
• Экологиялық қауіпсіздік - жеке адамның,
қоғамның өмірлік маңызды мүдделері мен
құқықтарын қоршаған ортаға антропогендік және
табиғи ықпал ету нәтижесінде туындайтын
қатерден қорғалуыныңжай-күйі.
• Сондықтан Қазақстан Республикасы экологиялық
қауіпсіздігінің 1) табиғи-тарихи негіздері, 2)
принциптері (қағидаттары), 3)стратегиялық
мақсаты, 4)басқару жүйесі; 5) экологиялық
талаптар және өтпелі кезеңнің басымдылықтары
бар.
2.Адамдардың табиғатпен
1.Табиғи-тарихи негіздерге -
үйлесімдікте салауатты және жемісті
Қазақстан Республикасының табиғи
өмір сүру құқығы, мемлекеттің
ерекшеліктері,, табиғатты
табиғи ресурстарын игеру жөніндегі
пайдаланудың ресурстық-шикізаттық
егеменді қүқығын іске асыруы және
жүйесі, халық шаруашылығы кешені
үлттық юрисдикцияның қолдануы
өнеркәсіптердің, әскери
шегінен тыс басқа мемлекеттердің
объектілердің, табиғи техногендік
немесе аудандардың қоршаған ортаға
процестердің зиянды әсерлері мен
келтірілген залалы үшін
шетін табиғат жүйелері жатады.
жауапкершілікті мойындауы;

Экологиялық қауіпсіздіктің стратегиялық мақсаты
мен міндеті: халықаралық қатынастарда,
интеграциялық процестердеэкологиялық
мәртебенің ерекшеліктерін тиісінше есепке алу;
қоршаған ортаның жай- күйіне жүргізілетін Басқару – қоршаған орта
бірыңғай мониторинггің жүйесін енгізу; жағдайларын реттеу іс-
экологиялық қауіпсіздік пен табиғат тұрақты
пайдалану жөніндегі аса маңызды, соның ішінде, шаралары.
іргелі(фундаментальный) проблемалар жөніндегі
ғылыми зерттеулердің өзара орнатылуын
қамтамасыз ету;

Эколог ғалым үшін далалық зерттеу
маңыздырақ, себебі популяция
немесе бірлестікті табиғи ортада
бақылаукерек.Сипаттау әдісі
өсімдіктер бірлестігін зерттеген кезде
қолданылады.Экспериментальды әдіс
жасанды ортада ағзаға әртүрлі
факторлардың әсерін анықтайды.
Мысалы: түрді басқа ортағакөшіру.
Экологияның бөлімдері
Аутэкология

Нооэкология Демэкология

Адам
экологиясы,
Синэкология
антропоэколог
ия

Ғаламдық
Геоэкология
экология
антропоэкологи
Аутэкологи я–
я – жеке Биосфераның
организмдер және
Синэкология–биоценоз түзетін әр адамзаттың
дің қарым- түрге жататын өсімдіктер, (оның түрлі
қатынасын жануарлар және микроорганизмдер топтары мен
зерттейтін популяцияларын, олардың жеке
экология түзілуін,дамуын,құрылымын, тұлғалардың
бөлімі. өзгеруін және қоршаған ортамен өзара қарым-
қарым қатынасынзерттейді. қатынасындағы
ортақ
заңдылықтарды
;

Демэкология –
қоршаған орта Ғаламдық
факторларыны экология –
ң популяцияға табиғи және
әсерін, табиғат іс
популяция Геоэкология әрекетінен
санының экологиялық туындайтынби
өзгеруін жүйелерді осфера
зерттейді. биосфералық шегіндегі,
деңгейде тіптен күн
қарастырады. жүйесіндегі
әлемдік
өзгерістер мен
құбылыстарды
зерттейді.
Экологияның басқа ғылымдармен
байланысы
• Әлемдік ғылымдар саласында ғылыми- техникалық үрдісі
әлдекашан қалыптасқан экология, табиғаттану, табиғат қорғау
ғылымдары өзіндік орын алуда. Олар мазмұндық жағынан бір-
бірімен тығыз байланысты.
Соңғы кезде, экологияны биология ғылымының саласы бөлімі
ретінде емес, жеке ғылыми тұрғысынан қарастырып жүр.
Сондықтан, әр түрлі экологиялық мәселелерді жаратылыстану
ғылымына енетін пәндердін барлығы қамтиды да, бірақ олардың
әрқайсысы өз білімі саласынан зерттеп қарастырады. Мысалы,
биологиялық пәндер бойынша тірі организм және табиғат ортасы,
биосфера туралы ілім, экожүйе, биология қоршаған ортаның
экологиялық дағдырысы туралы зерттесе, ал география сабағында
географиялық қабаты тиімді пайдалану мен қорғау, географиялық
орта мен геожүйе, табиғи кешенге адамдардың шаруашылык
қызметіне тигізетін әсерін зерттейді.
биология
анатомия Физика

химия Астрономия

Экология
информатика
медицина

философия
География

геология Әлеуметтану
НАЗАРЛАРЫҢЫЗҒА РАҚМЕТ!

Ұқсас жұмыстар

ЭКОЛОГИЯЛЫҚ ҚАУІПСІЗДІК МӘСЕЛЕСІ - БҮГІНГІ ТАҢДАҒЫ АДАМЗАТ ӨРКЕНИЕТІНІҢ АСА АУҚЫМДЫ

Жезқазған - Балқаш өңірінің экологиясы

Қалалық тіршілік ортаның ластануы

Еуропадағы қауіпсіздік ынтымақтастық ұйымы және Қазақстан

ЕҚЫҰ құрылымы жөніндегі ассамблеясы

Экологиялық қылмыстар

ISO - ХАЛЫҚАРАЛЫҚСТАНДАРТТАУ ҰЙЫМЫ

Өмір сүру ұзақтығы ЖІӨ

БҰҰ - ның негізгі органдары

Еуропадағы Қауіпсіздік пен Ынтымақтастық ұйымы

Пәндер