Бәсеке түрлері

БӘСЕКЕ ЖӘНЕ МОНОПОЛИЯ

Орындаған:ҚазыбаеваЖ. Е

101 топ ЕжА

Тексерген:Мусиров Ғ. М.

Жоспары:

Кіріспе

Бәсеке және монополия жөнінде түсінік.

НЕГІЗГІ БӨЛІМ

Бәсеке түрлері.

Бәсеке нысандары

Бәсекенің моделі

П. Портер бойынша бәсекелестік күштер моделі

Тұтыну тауарлары нарығындағы бәсекенің ерекшеліктері

Монополияның қызметін реттеу және оның салдары

Монополистік одақтардың пайда болу үрдістері

Қорытынды

Пайдаланылған әдебиеттер.

Кіріспе

Бәсеке(латынша concurred-қақтығысу) рыноктық экономиканың қатысушыларының арасындағы тауарларды сатып алу және сату барысындағы

бақталастық.

Монополия- “жалғыз сатамын” дегенді білдіреді.

НЕГІЗГІ БӨЛІМ

Бәсеке түрлері:

Ішкі салалық - бір салалық кәсіп орындар арасындағы ең үлкен табыс үшін күрес.

Салааралық -түрлі салалық кәсіп орындар арасындағы капитал салудың ең пайдалы жағдайы үшін күресі.

Бәсеке түрлері

Бәсеке нысандары

Монополия -тауардың бағасына ықпал ететін өндірістің көп бөлігін бақылайтын бірғана сатушының билігі.

Кәміл бәсеке нарықтың классикалық үлгісі

Монополистік бәсеке - біртекті емес, бірақ ұқсас тауар ұсыныстан сатушылар саны көп нарық.

Олигополия -бірнеше (3 тен -5 ке дейін) ірі фирмалар билейтін нарық.

Жетілдірілмеген бәсеке нарықтың қазіргі үлгісі

Жасанды

Кездейсоқ

Табиғи

Бәсекенің моделі

Бағалық емес бәсеке

Тауар өткізу нүктелерін тұтынушыға жақындау, қызмет көрсету сапасын жақсарту

Өндірілетін және сатылатын тауардың, жаңа тауардың сапасын және техникалық деңгейін көтеру

Тұтынушы

ға сатудан кейін техникалық қызмет көрсетуді ұйымдастыру

Жарнама ұйымдас

тыру

Ілеспе тауарлар өндіруді және сатуды ұйымдастыру

П. Портер бойынша бәсекелестік күштер моделі

Өнімдері алмастырғыштар болуы мүмкін кәсіп орындар

Қазіргі бар бәсекелесуші жүйелердің арасындағы

бақталастық

Сатып алушы

Өнім берушілер

Әлуетті бәсекелестер

Тұтыну тауарлары нарығындағы бәсекенің ерекшеліктері

Бәсекелестердің төрт негізгі түрі

Қандай қалауымды

қанағаттандырғым келеді ?

Қалау бәсекелестер

Мотоциклдің қандай түрін сатып алғым келеді ?

Тауарлық тектік бәсекелестер

Мотоциклдің қандай маркісін сатып аламын

-Көлік құралын сатып алу

-Европаға барып қайту

Өзімнің бүкіл мүмкіндігімді жақсарту үшін не сатып алғым келеді?

-Автомобиль

сатып алу

-Мотоцикл сатып алу

-Велосипед сатып алу

Тауарлық түрлік бәсекелестер

-Барлық жағынан ыңғайлы

-Спорттық

-Бесігі бар мотоцикл

Марка бәсекелестер

-Иж

Юпитер

-Ява

-Урал

-Хонда

Монополияның қызметін реттеу және оның салдары

Монополист фирмалардың қанша жағымды болғаны мен олардың нарықтағы қызметтері мемлекеттің реттеуін талап етеді. Экономисттер екі индексті әдісті қолдана отырып нарықтағы монополиялық биліктің белгілерін зерттейді.

Лернер индексі . Монополиялық биліктің бір белгісіне бағаның шеті және орташа шығындардан жоғары болуы жатады .

Херфиндаль индексі . Фирманың нарықта сатылатын өнімдерге пайыздық үлесі өскен сайын оның монополиялық билігінің дәрежесі де өседі.

Монополистік одақтардың пайда болу үрдістері

Өндірістік күштер дамуындағы секіріс

Өндірістің қаржы сыйымдылығының өсуі

Бәсекелестік күрестің асқындауы

Монополистік одақтардың қажеттілігі

Ірі кәсіп орындардың пайда болуы

Капитал мен өндірістің шоғырлануы

Монополистік одақтардың мүмкіндіктері

Монополиялардың құрылуы

Монополияның ұйымдастырылу түрлері

нарық, өндіріс және баға деңгейлерін бөлу туралы монополистік келісім

Меншікті біріктіру, өндірісті жалпы басқару және тауарды өткізу негізінде бірлесу.

Бірыңғай қаржы орталығы бар көп салалы фирмалардың бірлесуі.

Бір-бірімен қызмет бабымен емес, бас компанияның басқа компаниямен қосылуы.

Өнімді бірлесіп өткізу мақсатында бірігу.

Картель-

Синдикат-

Трест-

Концерн-

Конгломерат-

Треске қарсы заңдар: 1. Шерман заңы-монополияны құруға немесе осы мақсатпен құпия келісім жасауға немесе сауда бостандығын шектеуге қарсы қабылданды. 2. Клейтон заңы - үкіметке қосымша өкілеттіктер берілді және осы заңға сәйкес монополияларға сотқа жеке талаптар қоюға рұқсат берді. 3. Целлер-Кефорер заңы- әр түрлі тұрпаттағы компаниялардың қосылуына қарсы.