Сананың өшу синдромдары

Презентация қосу

Қарағанды Мемлекеттік Медицина Университеті
Психиатрия, наркология және неврология кафедрасы

ПСИХИКАЛЫҚ АУРУЛАРДЫҢ ХАЖ-10 (МКБ-10) БОЙЫНША ЖІКТЕЛУІ.
Негізгі психопатологиялық синдромдар

ОРЫНДАҒАН:АНУАРБЕК Е.Е.
5-008 ТОП СТУДЕНТІ

Қарағанды 2021 жыл
F00-F09 Органикалық, соның ішінде симптоматикалық, психикалық бұзылыстар

F00-F09 Органикалық, соның ішінде симптоматикалық, психикалық бұзылыстар
F00 Альцгеймер ауруы кезіндегі деменция
F01 Қантамырлық деменция
F02* басқа аурулар кезіндегі деменция, басқа бөлімдерде жіктелген.
F03 Анықталмаған деменция
F04 Алкогольмен және басқа психоактивті заттардың қатысынсыз шақырылған, органикалық амнестикалық
синдром.
F05 Алкогольмен және басқа психоактивті заттардың қатысынсыз шақырылған делирий
F06 Бас миының дисфункциясы немесе соматикалық аурумен байланысты басқа психикалық аурулар.
F07 Бас миының дисфункциясы немесе зақымдалуымен байланысты тұлғалық бұзылыстар.
F09 Анықталмаған органикалық немесе симптоматикалық психикалық бұзылыс
F10-F19 Психоактивті заттарды қолданумен байланысты
психикалық бұзылыстар және өзін өзі ұстау бұзылыстары.

F10 Алкоголь қабылдаумен байланысты, психикалық және өзін өзі ұстау бұзылыстары
F11 Опиоидтерді қабылдаумен байланысты психикалық және өзін өзі ұстау бұзылыстары
F12 Каннабиоидтерді қабылдаумен байланысты, психикалық және өзін өзі ұстау бұзылыстары
F13 Седативті немесе ұйықтататын заттарды қабылдаумен байланысты психикалық және өзін өзі ұстау бұзылыстары
F14 Кокаин қабылдаумен байланысты, психикалық және өзін өзі ұстау бұзылыстары
F15 Басқа стимуляторларды қабылдаумен байланысты (кофеин қосқанда), психикалық және өзін өзі ұстау бұзылыстары
F16 Галлюциногендерді қабылдаумен байланысты, психикалық және өзін өзі ұстау бұзылыстары
F17 Табак өнімдерін қолданумен байланысты, психикалық және өзін өзі ұстау бұзылыстары
F18 Ұшқыш еріткіштерді қолданумен байланысты, психикалық және өзін өзі ұстау бұзылыстары
F19 Бірнеше нарктоикалық заттарды немесе басқа психоактивті заттарды қабылдаумен байланысты психикалық және
өзін өзі ұстау бұзылыстары.
F20-F29 Шизофрения, шизотипті және F30-F39 Көңіл күй бұзылыстары аффективті бұзылыстар
сандырақтық бұзылыстар

F20 Шизофрения F30 Маниакалды эпизод

F21 Шизотипті бұзылыстар F31 Биполярлы аффективті бұзылыс

F22 Созылмалы сандырақтық бұзылыстар F32 Депрессивті эпизод

F23 Жедел және өтпелі психотикалық бұзылыстар F33 Рекуррентті депрессивті бұзылыс

F24 Индуцирленген сандырақтық бұзылыстар F34 Көңіл күйдің тұрақты бұзылысы (аффективті
бұзылыс)
F25 Шизоаффективті бұзылыстар
F38 Көңіл күйдің басқа бұзылыстары (аффективті)
F28 Басқа органикалық емес психотикалық бұзылыстар
F39 Көңіл күй бұзылысы [аффективті] анықталмаған
F29 Органикалық емес психоз, анықталмаған.
F40-F48 Стресспен байланысты, невротикалық F50-F59 Физиологиялық бұзылыстармен және
және соматоформалық бұзылыстар физикалық факторлармен байланысты өзін өзі ұстау
синдромы

F40 Фобиялы қорқынышты бұзылыстар F50 Тағам қабылдау бұзылысы

F41 Басқа қорқыныш бұзылыстары F51 Органикалық емес этиологиялы ұйқы бұзылысы

F42 Обсессивті-компульсивті бұзылыстар F52 Органикалық бұзылыстармен немесе аурулармен
байланысты емес сексуальды дисфункция
F43 Ауыр стресске реакция және адаптация
бұзылысы F53 Босанудан кейінгі периодтағы, психикалық және өзін
өзі ұстау бұзылыстары, басқа бөлімге жатпайтын.
F44 Диссоциативті [конверсионды] бұзылыстар
F54 Аурулармен байланысты психологиялық және өзін өзі
F45 Соматоформалы бұзылыстар
ұстау факторлары, басқа бөлімге жіктелген.
F48 Басқа невротикалық бұзылыстар
F55 Тәуелділік шақырмайтын заттарды шектен тыс қолдану.
F59 Физиологиялық бұзылыстармен және физикалық
факторлармен байланысты, өзін өзі ұстау синдромы,
анықталмаған.
F60-F69 Егде жастағы тұлғалық және өзін өзі ұстау
F70-F79 Ақыл есінің артта қалуы
бұзылыстары.

F60 Тұлғалық спецификалық бұзылыстар F70 Жеңіл түрдегі ақыл естің артта қалуы
F61 Аралас және басқа да тұлғалық бұзылыстар F71 Шамалы ақыл естің артта қалуы
F62 Бас миының аурумен немесе зақымдалумен F72 Ауыр ақыл есің артта қалуы
байланысты емес, тұрақты тұлғалық өзгерістер. F73 Терең ақыл естің артта қалуы
F63 Әдет және әуестік бұзылыстары F78 Ақыл естің артта қалуының басқа
F64 Жыныстық идентификация бұзылысы формалары
F65 Сексуальды талғам бұзылысы F79 Ақыл естің артта қалуының
F66 Жыныстық даму және ориентациямен байланысты анықталмаған түрі
психологиялық және өзін өзі ұстау бұзылыстары.
F68 Ересек жастағы басқа тұлғалық бұзылыстар.
F69 Ересек жастағы анықталмаған тұлғалық бұзылыстар.
F80-F89 Психологиялық даму бұзылысы F90-F98 Балалық және жасөспірімдік шақта дамитын
эмоционалды бұзылыстар.

F80 Сөйлеу және тілдің спецификалық F90 Гиперкинетикалық бұзылыстар
бұзылыстары F91 Өзін өзі ұстау бұзылысы
F81 Оқу дағдыларының спецификалық F92 Өзін өзі ұстау және эмоция аралас бұзылыстары
бұзылыстары
F93 Балалық жасқа спецификалық болып келеін,
F82 Моторлық функция дамуының эмоциялық бұзылыстар
спецификалық бұзылыстары
F94 Балалық және жасөспірімдік кезге тән, әлеуметтік
F83 Психологиялық дамудың аралас функциялану бұзылысы
спецификалық бұзылыстары
F95 Тики
F84 Психиологиялық дамудың жалпы
F98 Балалық және жасөспірімдік кезде басталатын басқа
бұзылыстары
эмоционалды бұзылыстар
F88 Психологиялық дамудың басқа бұзылыстары
F99 Анықталмаған психикалық бұзылыстар
F89 Психологиялық даму бұзылысы
анықталмаған
Психопатология — психикалық бұзылыстардың заңдылықтары мен табиғатын зерттеу мақсаты болып
табылатын психиатрияның бір бөлігі.
Психопатология адамның аурулары жайлы оқытудың бір бөлігі болғандықтан, мұнда жалпы
медицинадағы терминалогия қолданады:

1. симптом,
2. синдром,
3. Синдромдардың ауысуы.

Симптом — бұл патологияға бағытталған әртүрлі науқаста қайталанатын феномен, соңында
дезадаптацияға әкелетін психикалық процестердің қалыпты ағымынан ауытқуы.

Синдром - пайда болу және науқастың жағдайын сипаттайтын, бір-бірімен тығыз жалпы
механизмдер арқылы байланысқан қайталанатын симптомдар жиынтығы.
Психопатологиялық синдромдар

Кіші және қарапайым (Бұзылыс дәрежесі жоғары емес, бұзылыстар қайтымды, айыққан
соң тұлғалық өзгерістер болмайды)
Үлкен және күрделі (Патологиялық үрдістердің генерелизациялану дәрежесі жоғары,
әртүрлі сатыда танымал симптомдардың барлығын қоса алады)
Продуктивті және негативті симптоматика

Продуктивті симптоматика деп (позитивті симптоматика, плюс-симптом) сау адамдарда
кездеспейтін, аурудың нәтижесі ретінде пайда болған жаңа феномен, бір жаңа функция деп
айтуға болады.

Продуктивті симптоматикаға мысал ретінде сандырақ және галлюцинациялар,
эпилептиформды пароксизмдер, психомоторлы қозу, жабысқақ ойлар, депрессия кезіндегі
қатты қайғыру сезімі сиақты белгілерді атауға болады.

Негативті симптоматика (дефект, минус-симптом), керісінше, организмнің сау қызметін
шектейтін аурудың әкелетін шығыны, қандай да бір қабілеттен айырылу.
Негативті симптоматика мысалына еске сақтау қызметінің (амнезия), интелекттің (кем
ақылдылық) бұзылысы, жарқын эмоционалды сезім сезіне алмауы (апатия) жатады.
Астениялық синдром
Бұл синдром нерв- психикалық әлсіздік жағдайы. Психиатрияда және неврологияда ең жиі
тараған синдром. Ол психиканың сандық бұзылыстарын көрсетеді. Оның негізгі көрінісі-
психикалық астения. Оның 2 варианты бар:
гиперстениялық
гипостениялық

Галлюцинаторлы синдром

Симптомдары:
Есту галлюцинозы
Тактильді галлюцинозы
Көру галлюцинозы
Паранойяльдық синдром

Сандырақ синдромы, біріншілік сандырақ, шынайылық факторын сандырақта интерпретациялау,
галлюцинациясыз жүретін синдром

Обсессивты синдром
Оған тән:
1. Көндіру еске алулар
2. Қозғалыс ритуалдары
3. Антипатияны көндіру сезімі
Кездесуі ( фобиясыз):
Психопатия
Торпидты ағымындағы шизофрения
Мидың органикалық бұзылыстары
Аффективты синдромдар

Қазіргі жіктелуінде осы синдромдарында 3 түрлі параметір жатыр:
1. Ақауларға қосылған ( депрессивті, маниакалді, аралас )
2. Синдром құрылымы ( гормониялық- дисгармониялық, типты- атипты )
3. Көрініс дәрежесі ( психотикалық және психотикалық емес)

Депрессивты синдром
Оған тән:
депрессивтік триада
1. Көңіл-күйінің төмендеуі
2. Идеаторлық ( интеллектуалдық) мелшию
3. Моторлық мелшию
Ипохондриялық, өзін-өзі кінәлау сандырағы
Гипобулия
Ұйқының бұзылыстары ( ұйқы қысқа, беткей, ерте ояну)
Соматикалық бұзылыстар ( шырышты қабықшаларының құрғақтылығы, тахикардия, іш қату, мидриаз, артериялық
қысымның жоғарлауы, дене салмағының азаюы )
Кездесуі:
Эндогенды депрессиялар (МДП,шизофрения)
Маниакалды синдром

Оған тән:
Маниакалды триада:
1. Көңіл-күйінің жоғарлауы
2. Ойлаудың тездетілуі
3. Психомоторлық қозу
Оптимизм
Ұлулық сандырағы
Гипербулия
Ұйқының бұзылыстары ( ұйқы қысқа мерзімді, шрашғыштық сезімі жоқ)
Соматикалық бұзылыстар ( дене салмағының төмендеуі )
Деперсонализациялық синдром

Деперсонализация сөзіне өзіндік сезінудің бұзылысы, МЕНінің өзгеру, жоғалту,
бөтенсіну және екіге бөлінуі (раздвоение) сезімі деген анықтама беріледі.
Жеңіл жағдайлар жайлы айтар болсақ, науқастар ішкі өзгерістердің пайда болуын
байқайды; нәтижесінде олар ойлары мен сезімдерінің өзгергені , «басқадай» болып
кеткені, бұрыңғы ға ұқсамайтыны жайлы айтады.
Ауыр жағдайларда науқастар сезімдерін жоғалтқаны жайлы айтады, не бақыт, не
мұңды сезбейтініне сендіреді. Біреулерде ол осы жоғалту қиналу сезімімен қатар
жүрсе (anaesthesia psychica dolorosa), екіншілерінде қиналу сезімі болмайды
(anaesthesia psychica).
Деперсонализация келесідей көрінуі мүмкін:
Өз сезімдерін, ойлардын, іс-әрекеттерін жатырқау, яғни өзіндік МЕН-нін бөтенсуі.
Өте ауыр жағдайда өзіндік МЕН-нің жоғалу сезімі байқалады, өзінің бар екеніне
күмәнданумен қатар жүреді.
Дереализациялық синдром

Науқастар қоршаған әлем және айналасын анық, қабылдамайды, олар оны түссіз, тұнып тұрған,
жансыз, декоративті және мүмкін емес нәрсе деп түсінеді. Өзін қоршағанадамдардың беті мен
заттарды сезімдік қабылдау жойылады олар абстарктілі, сезімдік компоненттен айырылғандай
болып көрінеді.
К дереализации относятся явления
«бұрын көрген" (deja vu),
«бұрын естіген" (deja entendu),
" бұрын сезінген және басынан өткерген" (deja vecu) және «ешқашан көрмеген" (jamais vu),
«ешқашан естімеген" (jamais entendu),
«бұран сезінбеген және басынан өткермеген" (jamais vecu).
Жиі уақытты қабылдау бұзылады, науқастарға ол ақырын жүріп жатқандай немесе ерекше тез өтіп
жатқандай болып көрінеді.
Қимылдық және еріктік бұзылыстар синдромдары:
Кататониялық симптомдар
Шектелген қозғалыс
Мутизм
Негативизм
Бұлшық ет тонусының жоғары болуы
«Восковидная гибкость»
«Воздушная подушка»

Кандинский- Клерамбоның психикалық автоматизм синдромы

Оған міндетті түрде тән:
1. Псевдгаллюцинациялар
2. Әсер ету сандырағы
3. Психикалық автоматизм
Идеаторлы
Сенсорлы
Моторлы
Кататоникалық синдро́м (кататони́я)

Кататони́калық синдро́м — негізгі клиникалық көрінісі қимыл бұзылыстары болатын
психопатологиялық синдром (синдромдар тобы). Катотониялық синдром құрамынада катотониялық
қозу және катотониялық ступорды бөледі.

Парафренды синдром
Фантастикалық, жөнсіз ұлылық ойлар
психикалық автоматизм мен көңілі жай немесе көтеріңкі көңіл күй (эйфория),
әсер ету сандырағы мен вербальды псевдогаллюцинация.
Сонымен қатар, парафренді синдромды психикалық автоматизм синдром дамуының соңғы сатысы деп қарастыруға
болады.
Науқастарға қазіргі уақыттағы оқиғаны фантастикалық талдау ғана емес, ойдан шығарылған еске түсіру (конфобуляция)
тән болады. Науқастар бұған ерекше шыдамдылық танытады, себебі өздерін ерекше санайды. Науқас айтқандары
бұрын болған құрылымынынан айрылып, кей науқастарда сандырақ жүйесінің ыдырауы байқалады.
Параноидты шизофрения кезінде парафренді синдром психоздың соңғы сатысы болып табылады.
Органикалық аурулар кезінде парафренді сандырақ (ұлылық сандырағы) интеллект және естің өрескел бұзылыстарымен
үйлеседі.
Сананың өшу синдромдары .
Сананың өшуі – есеңгіреу – әр түрлі тереңдікте болуы мүмкін, осыған байланысты келесі терминдер
қолданылады: “обнубиляция” – бұлдырау, тұнжырау “сананың бұлттануы”; “есеңгіреу”, “сомнолентті” –
ұйқышыл.
Сопор – естің жоқ болуы, сезімнің жоқ болуы, патологиялық ұйқы, терең есеңгіреу, осы синдромдар шеңберін
аяқтайды.
кома — милық жетіспеушіліктің ауыр дәрежесі.

Сананың алжасу синдромдары

делирий — сананың алжасуы шынайы көру галлюцинация мен иллюзиялармен басым, қорқу, қозғалыс қозуы басым
болатын аффект өзгерістері. Делирий – сана- сезім бұзылысының ең жиі кездесетін түрі. Делириде уақытқа,
айналасына бағдары бұзылады, тұлғалық бағдары сақталған. Көптеген иллюзиялар мен шынайы галлюцинациялар
(көру, есту, тактильды) байқалады. Науқастар үрей мен қорқынышты сезеді. Науқастар оларды аңдыған
галлюцинациялардан қашуға тырысады, оларға шабуыл жасайды, пышақпен қорғануға тырысады, ауыр заттарды
лақтырады, терезеден секіріп кетуі мүмкін.
Сананың аментивтік бұлыңғырлануы сөздің, маториканың байланыссыздығымен сасқалақтаумен көрінетін
сананың бұлыңғыр түрі. Ауыр және ұзақ соматикалық және инфекциялық ауруларда пайда болады. Науқастардың
көңілі өзгермелі: біресе төмендеген – үреймен, біресе жоғарылаған – мақсаттанған, біресе – немқұрайлы.
Психоорганикалық синдром

Психоорганикалық синдром тұрады:
1. Естің бұзылысы,
2. Интеллект бұзылысы
3. Аффективті бұзылыстар.
Клиникалық көрінісінде астения және психопатология тәрізді көріністер әр түрлі дәрежеде көрініс береді.
Позитивті, негативті және неврологиялық симптомдарымен бірге сипатталады.

Онейроидтық синдром – фантастикалық көру, псевдогаллюцинациялармен жүретін, түс тәрізді сананың алжасуы.
Уақытқа, айналасына бағдары бұзылады. Тұлғалық бағдары сақталады. Делириден қарағанда бұл өте терең
сананың алжасуы. Басынан күрделі фантастикалық уайымды кешуімен ерекшеленеді, соғыс сахнасы, әлемдік апат,
басқа планетаға ұшу, уақыт машинасымен өткен кездерге саяхат жасау, жұмаққа немесе тозаққа бару.
Сананың бұлыңғыр алжасуы типтік эпилептифорымдық пароксизм болып табылады. Бұл психозға кенеттен
басталу, салыстырмалы қысқа мерзімділік (он шақты минуттан бірнеше сағатқа дейін), жылдам аяқталуы және
сананың алжасуы уақытының толық амнезияға ұшырауы тән. Бұлыңғыр алжасу кенеттен дамиды. Бағдар
толығымен бұзылады. Науқастар қоршаған ортадан алыстап қалады. Сұрақтарға жауап бермейді. Олармен
қарым –қатынас құруға мүмкіндік мүлдем жоқ. Спонтанды сөйлеу болар –болмас немесе қысқа сөз тізбектерімен
жеке сөздерді стереотиптік қайталау түрінде болады.

Ұқсас жұмыстар

СИМПТОМАТИКАЛЫҚ ПСИХОЗДАР

Психопатологиялық синдромдар

Еркін өшетін тербелістердің дифференциалдық теңдеуі және оның шешімі

Биологиялық белсенді нүктелер және рефлексотерапия принциптері

ДӘРІГЕРДІҢ КОММУНИКАТИВТІК БІЛГЕРЛІГІ (КОМПЕТЕНТТІЛІГІ) ЖӘНЕ ОНЫ ҚАЛЫПТАСТЫРАТЫН ПСИХОЛОГИЯЛЫҚ ҚАСИЕТТЕР

ЖОҒАРҒЫ ЖҮЙКЕ ӘРЕКЕТІ

Миокард инфарктінің клиникасы

Қаза қстан

Балалар жазушысы

Гипотиреоздың синдромдары

Пәндер