Ісіктердің құрылысы

Презентация қосу

Тақырыбы:Ісіктер.
Скринингтік тексеру
Құрғақ гангрена әдістері.
Жоспар
1. Кіріспе
2. Ісік және оның құрылысы
3. Ісіктің түрлері,ерекшеліктері
4. Ісіктің патогенезі, морфогенезі
5. Ісіктердің жіктелуі
6. Ересек адамдарда және балаларда ең жиі
кездесетін ісіктер
7. Қорытынды
8. Пайдаланылған әдебиеттер
Ісіктер
• Ісік(blastoma, oncos, tumor)- шексіз
тоқтаусыз,бақылаусыз өсумен
сипатталатын патологиялық үрдіс. Ісік
өсуге қабілетті кез-келген тіннен дамуы
мүмкін.
• Ісіктердің құрылысы
Ісіктердің сыртқы көрінісі пішіні және
көлемі бойынша әртүрлі болып келеді.
Көбінесе өсіп тұрған тінді қоршап, шар
тәрізді болып келеді. Басқа тіндерден
ісіктер ақ, сары немесе сұр түстерімен
ажыратылады. Консистенттілігі
бойынша тым жұмсақ немесе тым қатты
болуы мүмкін.
• Ісіктер кішкентай мөлшерден алып көлемге(бірнеше килограммға) дейін
жетуі мүмкін. Егер ісік қан тамырларынан тұратын немесе қан тамырларына
бай болатын болса(ангиома), онда ол қызыл немесе
қою қызыл түске боялады.

• • Сілемейлі қабықшада және теріде өсетін ісіктер саңырауқұлақ тәрізді
(фунгозды ісік) болады. Егер ісіктің құрамында меланин пигменті
болса(меланома), онда ісік қоңыр, сұр немесе қара түске боялады.

• • Ісіктердің микроскопиялық құрылысы.
Жоғарыда айтылғандай ісіктер кезкелген тіннен дамуы ықтимал. Сондықтан
олардың гистологиялық құрылымы өсіп шыққан тіннің құрылымымен ұқсас
келеді. Бұндай ісіктерді гомологиялық немесе гетерологиялық деп бөлінеді.
• Ісік құрылымы бойынша өзі дамыған тінге немесе ағзаға ұқсас болса,
онда ол гомологиялық ісік,ал гетерологиялық ісікте ісіктің жасушалық
құрылысы өзі дамыған ағза не тіннен айырмашылығы болады.
Гомологиялық ісіктер жетілген,дифференцирленген,гетерология лық
ісіктер –жетілмеген,не аз –немесе дифференцирленбеген.
• • Морфологиялық тұрғыдан атипизм –жасушалық, тіндік деп
бөлінеді.Ісік атипизмінің негізгі морфологиялық көрінісі-митоз.Тіндік
атипизмде паренхима мен строманың ара-қатынасы
бұзылады.Жасушалық атипизмда жасуша мен ядроның
полиморфизмі,ядроцитоплазмалық қатынас
көбейеді,ядрогиперхромды,ядрошық үлкейген,патологиялық митоз
тән.
• • Ісіктердің жасушалары қалыпты жасушалардан өзінің қайталануы
мен даму сатыларымен ерекшеленеді. Олардың ядролары ірі,
хроматинге бай немесе кедей болады. Жасушаларының пішіндері мен
көлемдері әртүрлі.
• • Жалпы микроскопиялық әрбір ісік паренхима мен стромадан
тұрады.
• Электронды микроскоппен қараған кезде ісік
жасушаларында жаңа құрылымдар кездеседі.
Цитоплазмасында митохондриялар қалыптыға
қарағанда аз кездеседі, ұзындығы және пішіні
әртүрлі болады.Эндоплазмалық тор біркелкі
болады, яғни ол түйіршікті құрылымынан
айырылады және онда ақ түс беретін вакуольдер
пайда болады.
• Клеткалық метаболизмнің өзгеруіне байланысты
ісік жасушасының химиялық құрамында өзіндік
ерекшеліктер байқалады. Ол суға, холестеринге
және калийге бай, бірақ кальций мен темірге
кедей болады.
Ісік

Қатерсі
з

Қатерлі

• Қатерсіз ісік ерекшеліктері- капсула түзіп
өседі, құрылымы қалыпты жасушаларға
ұқсас келеді, ісік жасушалары дамыған
және сараланған, айқындалған
құрылымды атипизм, алып тастағанда
қайтадан өспейді.
• Метастаздану болмайды. Адам үшін
клиникалық көріністері жағымды.
Кахексия тудырмайды және өлімге
әкелмейді.
• Қатерлі ісік ерекшеліктері
инфильтрацияланған өспе, капсуласы
болмайды, жасушалық анаплазия,
жетілмеген жасушалар, алып тастағанда
қайтадан өседі. Метастаздану байқалады.
Адам үшін клиникалық көріністері
жағымсыз. Кахексия тудырады және
өлімге әкеледі.
• Ісіктердің патогенезі:
• канцерогенді агенттердің немесе тұқым қуалаушылық патологиялардың
әсерінен
геномдағы соматикалық жасушалардың өзгеруі;
• жасушалық онкогендердің белсендірілуі және антионкогендердің
супрессиясы.
• жасушаның ісікті трансформациясы және оның бақылаусыз шексіз өсу
қабілетіне ие болуы.
Ісіктердің морфогенезі
Ісік алдындағысыз өзгерістер- de novo. Ісік келесі сапалы ажыратылатын
кезеңдер арқылы өтеді:
- ісік алды кезең- гиперплазия және ісік алды дисплазия;
- тінге енбеген ісік-ісіктің өз бетінше өсуі. Базальды мембрана
бұзылмайды. Строма мен қан тамырлары түзілмейді. 10 және одан да
көп жылға дейін өсуі
мүмкін;
- тінге еніп өсетін ісік;
- метастаздану;
ІСІКТЕРДІҢ ЖІКТЕЛУІ

1. Арнайы даму орны жоқ ісіктер эпителийлік
ісіктер-папиллома,аденомалар;
2. Экзо-эндокринді бездері және жамылғы
эпителий ісіктері-ұйғы без.гипофиз,бүйрекүсті
безі, аналық, аталық, сүт без ісіктері;
3. Мезенхимальды ісіктер;
4. Меланин түзуші;
5. Нерв жүйесі мен ми қабық ісіктері;
6. Қан жүйесі ісіктері;
7. Тератомалар.
• ЕРЕСЕК АДАМДАРДА ЕҢ ЖИІ КЕЗДЕСЕТІН
ІСІКТЕР:
• Өкпе рагы,тері,тік ішек пен тоқ ішек
рагы,сүт безі,асқазан, қуық безі,аналық
без өңеш рактары,лимфома және
лейкоздар.
• БАЛАЛАРДА ЖИІ КЕЗДЕСЕТІН ІСІКТЕР:
• Лейкоздар,лимфомалар,ми
ісіктері,гепатобластома,нефробластома,те
ратомалар,рабдомиосаркокама,остеогенді
саркома. [1]
Скринингтік тексеру әдістері
• СКРИНИНГ – бұл ауруларды және қауіп факторларын ерте сатысында
анықтау үшін дер кезінде емдеу, асқынулардың алдын алу мақсатында белгілі
бір жастағы дені сау адамдарды профилақтикалық дәрігерлік қараудан.[2]
• Скрининг көлеміне енетіндер:
• Антропометриялық өлшеулер (бойы, денесінің салмағы, мықынының көлемі);
• Артериальды қан қысымын өлшеу;
• Мақсатты тобына байланысты зертханалық және аспаптық зерттеулер жүргізу

• СКРИНИНГТЕН ӨТУГЕ ТӨМЕНДЕГІДЕЙ ЖАСТАҒЫ ТОПТАР
ЖАТАДЫ:
• • 40, 42, 44, 46, 48, 50, 52, 54, 56, 58, 60, 62, 64, 66, 68, 70 жаста көзіші
қысымын өлшеу;
• • 18, 25, 30, 35, 40, 42, 44, 46, 48, 50, 52, 54, 56, 58, 60, 62, 64 жаста қандағы
холестерин мен глюкоза деңгейін анықтау;
• • электрокардиография – көрсеткіштері бойынша;
• • кардиологтың, эндокринологтың, офтальмологтың тексеруінен өту –
көрсеткіштері бойынша.
• • балаларда В және С созылмалы гепатит маркерінің болуына қанның
талдамасын жасау – қауіпті тобынан.
• Скринингтен өткізу сатысы төмендегідей кезеңдерден тұрады:
• вирусты этиологияның бауыр циррозы бар науқастар арасында
3 айда 1 рет мерзімімен жылына 4 мәрте және вирусты емес
этиологияның бауыр циррозы бар науқастар арасында 6 айда 1
рет мерзімімен жылына 2 мәрте альфа-фетопротеин (АФП)
деңгейін анықтау үшін қанның иммунды химиялық немесе
иммунды ферменттік талдамасын жасау;
• вирусты этиологияның бауыр циррозы бар науқастар арасында
3 айда 1 рет мерзімімен жылына 4 мәрте және вирусты емес
этиологияның бауыр циррозы бар науқастар арасында 6 айда 1
рет мерзімімен жылына 2 мәрте бауырдың ультрадыбыстық
зерттеуін жүргізу;
• Скрининг әдістерге қойылатын талаптар:
• 1. Әмбебаптылық (заттардың көп тобына
зерттеу жүргізу мүмкіндігі)
2. Жеткілікті мамандандырылған
(өзгешеліктері)
3.Жоғары сезімталдық
4.Экспрестілік
5.Дәлдік
• Жалпы скрининг- түрлі фармакологиялық топқа жататын құрылысы
жөнінен айырмашылықтары бар заттарды химиялық зерттеуді
қарастырады көбіне топың өзі екендігін анықтайды
Жеке скрининг- топтың ішіндегі заттарға зерттеу жүргізуге және
оныңтуындыларының өзі екендігін анықтайды
Мақсатына қарай талдаулар бөлінеді:
• Бағытталған скрининг, белгілі химиялық топтардан токсиканттарды
анықтау.
• Бағытталмаған скрининг, химиялық токсиканттар тобынан нағыз улы
заттарды табу.
Бағытталмаған талдауда қолданылатын негізгі скринингтік
әдістер:
•Иммунохиялық (иммуноферменттік талдау – ИФТ,
поляризацияланған флуроиммундық талдау – ПФИТ,
иммунохроматографиялық талдау –ИХТ).
•Оптикалық (УК аймақтағы спектроскопия).
•Хроматографиялық (Жұқа қабатты хроматография – ЖҚХ, газ–
сұйықты хроматография – ГСХ).
• ЖҚХ-, ГСХ- және СФМ- скрининг әдістерінің қолданылу
спектрі.
• • химия–токсикологиялық талдау (өткір
улануларды жылдам талдау, наркотикалық
заттарды диагностикалық зерттеулерінде);
• сот–химялық зерттеулерде;
• медико–криминалистік зерттеулерде.
• ЖҚХ-, ГСХ- және СФМ- скрининг әдістерінің
объектілері:
биологиялық сұйықтықтар (қан, несеп, өт сұйықтығы, жұлын
сұйықтығы, асқазанның жуынды сулары, )
биологиялық материалдар (ішкі органдар және тіндер);
айғақты заттар: ұнтақ, таблетка, ампула, капсула және басқа
дәрілік заттар қалдықтары, шприцтер, азық-түлік және
т.б. заттар.
• Жұқа қабатты хроматография әдісі.

Жұқа қабатты хроматография – токсикалық заттарды сапалық және
сандық анықтауда қолданылатын бірден–бір скринингтік әдіс. Бұл
әдісті Кеңес Одағы ғалымдары Н.А. Измайлов және М.С. Шрайбер
1938 жылы
ашқан. Қазіргі кезде өзінің ХТТ–да қарапайымдылығымен,
экспресстілігімен,
оңай басқарылу және талдаудың арзандылығымен ерекшеленетін
әдіс болып табылады.
Жұқа қабатты хроматография әдісін жүргізетін құрылғы
Қорытынды
• Қорыта айтқанда, скрининг белгісіз уды іздеудің
ғылыми негізделген жүйесі және кезектес
операцияларда сатылап затың бөлек топтары немесе
жеке қосылыстарды анықтау болып табылады. Белгісіз
уларды анықтау кезінде оларды дәл табу үшін өте
сезімтал, ыңғайлы, қолайлы әдістерді пайдаланған
жөн. Себебі, улы заттар өте аз мөлшерде болуы
мүмкін және де уақыт үнемдеу зерттеуді жылдамдатуға
көмектеседі. Скриингтік әдістерге қойылатын өзіндік
талаптар да бар. Скрингтік талдаулар бағытталмаған
және бағыттаған болып екіге бөлінеді.
Скринингтік талдауда көбінесе ГСХ, СФМ, ЖҚХ
әдістері қолданылады. Бұл әдістердің өздеріне тән
басқа әдістерге қарағанда артықшылықтары бар,
мысалы биологиялық объектідегі удың өте аз мөлшерін
анықтай алуы, белгісіз уларда шыңдар арқылы қандай
зат екендігін анықтай алуы, бір уақытта сандық та
сапалық та анықтау жүргізе алуы және т.с.с. Бұл жерде
спектрофотометрия-монохроматты жарықты жұтуға,
газ сұйық хроматография ұшқыш уларды анықтауға,
жұқа қабатты хрматография әдісі сәйкес сорбент
арқылы зерттелетін затты анықтауға негізделген.
Пайдаланылған әдебиеттер
1. https://ppt-online.org/27007
2. https://ppt-online.org/581808
3. http://onko.mangystau.kz/page/view/3255
4. https://ppt-online.org/581808

Ұқсас жұмыстар

Эндокриндік мүшенің қатерлі және қатерсіз ісіктер

Қатерлі және қатерсіз ісіктер

ҚАТЕРЛІ ІСІКТЕР

Ісік клеткаларын зерттеу әдістері

Қатерлі ісік

Зілді ісіктерді анықтау және емдеудің заманауй әдіс тәсілдер

Қатерлі ісіктің клиникасы

ПАТОЛОГИЯЛЫҚ АНАТОМИЯ

Ісікке қарсы дәрілік заттар

ІСІККЕ ҚАРСЫ ИММУНИТЕТ

Пәндер