Тазарту клизмасы

Клизмалар

Орындаған: Орынбасар Зайфан

127ЖМ

Қабылдаған: Буркитбаева А.

“Астана медицина университеті” КеАҚ

«Мейіргер ісі» кафедрасы

Нұр-Сұлтан, 2021жыл

Кіріспе

Негізгі бөлім

Тазарту клизмасы

Майлы клизма

Гипертониялық клизма, Сифон,

Тамшы, Дәрілік клизмалар

Қорытынды

Пайдаланылған

әдебиеттер

Жоспары

Кіріспе

Клизма (грек тілінен аударғанда «клисма» - жуу) терапиялық-диагностикалық мақсатта әртүрлі құралдарды қолданып, тоқ ішекке кез-келген сұйықтықты енгізу процедурасы. Терапевтік мақсатта клизмалар өте ұзақ уақыт қолданылған. Ежелгі үнді қолжазбаларында жуу клизмалары сипатталған, мысырлық дереккөздерде мұндай емдеуге сілтемелер бар. Тазарту клизмасы тоқ ішектің және бүкіл дененің жұмысына айтарлықтай араласу болғандықтан, мұндай клизмаларды негізсіз бақылаусыз қолдану ауыр зардаптарға әкелуі мүмкін. Клизма қоюға қарсы көрсеткіштер ануста өткір қабыну, тік ішектің неопластикалық аурулары және асқазан-ішектен қан кету болып табылады.

” Клизма әдісін медициналық дәрежесі және білімі бар адамдарға ғана жасау рұқсат етіледі, яғни ауруханаларда, емханаларда. Себебі, клизманы медицина саласынан ешбір хабары жоқ адамдар қолданып, соңы өте қайғылы жағдайларға соқтырады. Тоқ ішектің негізгі атқаратын екі функциясы бар: қорытылған асты сіңіру және нәжісті сыртқа шығару процессі жүреді.

Негізгі бөлім

Клизма түрлері

Клизма

Босату

Дәрілік

Тазалау

Сифондық

Босаңсыту

Майлы

Гипертониялық

микроклизма

тамшы

Тазарту клизмасы

Іш қату

Операция алдында

Босанар алдында

Уланғанда

Дәрілік микроклизма

Тамызғыш клизма жасар

алдында қояды.

Тазалау клизмасын ішектің созылып керіліп жиырылуын күшейту және нәжісті жібіту арқылы тоқ ішектің төменгі бөлігін нәжіс пен желден босату мақсатымен:

Қарсы көрсеткіштер

Асқазан мен ішектен қан кеткенде

Жуан ішек және анус аймақтарында жедел қабыну немесе ойық жарасында

Қанағанда геморойда

Тік ішектің қатерлі ісігінде

Егер науқастың жағдайы келсе бұл процедура арнайы бөлмеде орындалады, онда кушетка, Эсмарх кружкасын ілетін штатив, қол жуғыш, таза және лас клизмалық түтікшелерге арналған маркіленген ыдыстар, дезинфекциялық ерітінді, вазелин. Жақын жерде

әжетхана болуға тиіс. Тазалау клизмасын қоюға бөлме температурасындағы су алынады.

Атониялық іш қатуда

Ішектің қозғалыс қызметі төмендегенде қойылады, судың температурасы

12ºС- тан төмен болу керек, бұл қозғалу жылдамдығын күшейтеді.

Спастикалық іш қатуда

Ішек бұлшықеттерінің спазмын жою қажет, ол үшін судың температурасы 42ºС-тан жоғары болу керек, жылуда спазмолитикалық әсері бар. Нәжісті сұйылтуда және жеңіл шығуы үшін суға май (кастор, вазелин, күнбағыс) немесе ас қасық сабын үгіндісін қосуға болады

Қолданар алдында ұшын тексеріп алыңыз (шеттері сынған ба) және вазелинмен майлаңыз. . Бөлме температурасында 2/3 көлеміндегі Esmarch кружкасын сумен толтырыңыз. . Жүйеге толтыру үшін құбырдағы шүмекті ашып, суды төгіп тастаңыз. . Құбырдағы клапанды қайтадан жабыңыз. . Эсмарх кружкасын штативке іліп қойыңыз. . Пациентті аяғыңыз бүгіліп, асқазанға қарай тартылып, шетіне жақын, сол жақта, эстакадаға немесе төсекке жатқызыңыз. . Бөкселер астына клеенканы қойыңыз, оның бос шетін шелекке түсіріңіз. . Штативтен Esmarch кружкасын шешіп, оны төсектің астында ұстаңыз. . резеңке түтікке ашыңыз, сұйықтық пен ауаны шығарыңыз, содан кейін жабыңыз. . Бөкселерін жайып, ұшын тік ішекке айналмалы қозғалыспен ақырын енгізіңіз. . Резеңке түтікке кранды ашып, Esmarch кружкасын кереуеттің үстінен көтеріңіз. . Тік ішекке біртіндеп су енгізіңіз. Науқастың жағдайын бақылаңыз: егер іште ауырсыну пайда болса немесе ішекті босату керек болса, ішектің ауасын кетіру үшін Эсмарх кружкасын түсіріңіз. Науқас тынышталған кезде кружканы кереуеттің үстінен көтеріп, барлық сұйықтық шыққанша ұстаңыз. Кружкадан ауаны ішекке жібермеу үшін кішкене сұйықтық қалады. Науқастың тік ішегінен ұшын ағынды жабық күйде айналмалы қозғалыспен абайлап алыңыз. Науқас 10 минут «жатып» тұруы керек. «Жаяу» науқас дәретханаға дәрет жібереді. Төсек демалысында жатқан науқасқа төсек сауытын салыңыз. Ішектерді босатқаннан кейін науқасты жуыңыз. Төсек төсенішін матамен жауып, дәретханаға апарыңыз. Науқасты жатқызып, көрпемен жабу ыңғайлы. Эсмархтың кружкасын жақсылап шайыңыз және оны 3% хлорамин ерітіндісімен зарарсыздандырыңыз. Ұшты ыстық сумен және сабынмен мұқият жуыңыз. Кеңестерді төменгі жағында мақта матасы бар таза банктерде сақтаңыз; қолданар алдында кеңестерді қайнатыңыз. Тазартқыш клизманың әрекеті жеңіл. Бұл жағдайда төменгі ішек қана босатылады. Инъекцияланған сұйықтық ішекке механикалық, термиялық және химиялық әсер етеді, бұл перистальтиканы сәл күшейтеді, нәжісті босатады және олардың шығарылуын жеңілдетеді. Клизма 10 минуттан кейін күшіне енеді және пациент итеруге мәжбүр болмайды.

Майлы клизма

Іш қуысы мүшелерінің операциясы мен босанғаннан кейін іш қабаты және арасы бұлшықеттерінің қатері болмауы үшін тазалау клизмасының нәтижесіздігінде майлы немесе босату клизмасын қолданады. Майлы клизмадан соң 10-12 сағаттан кейін нәжіс жүреді. Майлы клизма жасалған науқас бірнеше сағатқа жатуға тиісті, әйтпесе ішекке енгізілген май ағып шығады. Осындай процедураны түнде істеген ыңғайлы

Гипертониялық клизма

Гипертониялық клизма. Майлы клизмадай босату клизмалары жатады. Бұл клизма тек ішек жиырылуын күшейтіп қоймайды, сонымен бірге ішек қуысына судың жиналуын көбейтіп, ішті өткізеді.

Сусіңдену мен қатар (ісік) іш қату болған жағдайларда қолданады.

Қарсы көрсеткіштері:

- тоқ ішектің төменгі жақтарындағы жедел қабыну процестері;

- ойық жаралар;

- аналь тесігі айналасындағы жарықшалар

Сифон клизмасы

Мақсаты: тоқ ішекті нәжістен, улардан, токсиндерден, шіру және ашу өнімдерінен, кілегей мен іріңнен бірнеше рет жуу арқылы тазарту, сондай ақ ішектің бітеліп қалуын анықтауда қолданады.

Қарсы көрсеткіштері:

Анальді тесік айналасында тоқ ішек аймағында жедел қабыну процестері немесе ойық жара болғанда

Асқазаннан немесе ішектерден қан кету

Ас қорыту мүшелеріне операциядан соңғы алғашқы күндері

Тік ішектің жарықшағы немесе түсіп кетуі

Іш пердесі тамырларының эмболисы немесе тромбозында