Тазарту клизмасы




Презентация қосу
“Астана медицина университеті”
КеАҚ
«Мейіргер ісі» кафедрасы

Клизмалар

Орындаған: Орынбасар Зайфан
127ЖМ
Қабылдаған: Буркитбаева А.

Нұр-Сұлтан, 2021жыл
Жоспары

Кіріспе

Негізгі бөлім

Тазарту клизмасы

Майлы клизма

Гипертониялық
клизма, Сифон,
Тамшы, Дәрілік
клизмалар

Қорытынды

Пайдаланылған

әдебиеттер
Кіріспе
Клизма (грек тілінен аударғанда «клисма» - жуу) терапиялық-
диагностикалық мақсатта әртүрлі құралдарды қолданып, тоқ
ішекке кез-келген сұйықтықты енгізу процедурасы.
Терапевтік мақсатта клизмалар өте ұзақ уақыт қолданылған.
Ежелгі үнді қолжазбаларында жуу клизмалары сипатталған,
мысырлық дереккөздерде мұндай емдеуге сілтемелер бар.
Тазарту клизмасы тоқ ішектің және бүкіл дененің жұмысына
айтарлықтай араласу болғандықтан, мұндай клизмаларды
негізсіз бақылаусыз қолдану ауыр зардаптарға әкелуі мүмкін.
Клизма қоюға қарсы көрсеткіштер ануста өткір қабыну, тік
ішектің неопластикалық аурулары және асқазан-ішектен қан
кету болып табылады.
Негізгі бөлім
” Клизма әдісін медициналық дәрежесі
және білімі бар адамдарға ғана жасау
рұқсат етіледі, яғни ауруханаларда,
емханаларда. Себебі, клизманы медицина
саласынан ешбір хабары жоқ адамдар
қолданып, соңы өте қайғылы жағдайларға
соқтырады. Тоқ ішектің негізгі атқаратын
екі функциясы бар: қорытылған асты
сіңіру және нәжісті сыртқа шығару
процессі жүреді.
Клизма түрлері
Клизм
а

Босату Дәрілік

Тазал Сифонды микроклизм тамш
ау а ы
қ
Босаңс
ыту
Майл Гипертониялы
ы қ
01
Тазарту
клизмасы
Тазалау клизмасын ішектің
созылып керіліп жиырылуын • Іш қату
күшейту және нәжісті жібіту • Операция алдында
арқылы тоқ ішектің төменгі • Босанар алдында
бөлігін нәжіс пен желден босату • Уланғанда
мақсатымен: • Дәрілік микроклизма
• Тамызғыш клизма жасар
• алдында қояды.
Қарсы көрсеткіштер
• Асқазан мен ішектен қан кеткенде
• Жуан ішек және анус аймақтарында жедел қабыну немесе ойық жарасында
• Қанағанда геморойда
• Тік ішектің қатерлі ісігінде Егер науқастың жағдайы келсе бұл процедура арнайы бөлмеде
орындалады, онда кушетка, Эсмарх кружкасын ілетін
штатив, қол жуғыш, таза және лас клизмалық
түтікшелерге арналған маркіленген ыдыстар,
дезинфекциялық ерітінді, вазелин. Жақын жерде
әжетхана болуға тиіс. Тазалау клизмасын қоюға бөлме
температурасындағы су алынады.

Атониялық іш қатуда Спастикалық іш қатуда
Ішектің қозғалыс қызметі Ішек бұлшықеттерінің спазмын жою
төмендегенде қойылады, судың қажет, ол үшін судың
температурасы 42ºС-тан жоғары
температурасы
болу керек, жылуда
12ºС- тан төмен болу керек, бұл спазмолитикалық әсері бар. Нәжісті
қозғалу жылдамдығын сұйылтуда және жеңіл шығуы үшін
күшейтеді. суға май (кастор, вазелин, күнбағыс)
немесе ас қасық сабын үгіндісін
Қолданар алдында ұшын тексеріп алыңыз (шеттері сынған ба) және
вазелинмен майлаңыз. .Бөлме температурасында 2/3 көлеміндегі
Esmarch кружкасын сумен толтырыңыз. .Жүйеге толтыру үшін
құбырдағы шүмекті ашып, суды төгіп тастаңыз. .Құбырдағы
клапанды қайтадан жабыңыз. .Эсмарх кружкасын штативке іліп
қойыңыз. .Пациентті аяғыңыз бүгіліп, асқазанға қарай тартылып,
шетіне жақын, сол жақта, эстакадаға немесе төсекке
жатқызыңыз. .Бөкселер астына клеенканы қойыңыз, оның бос шетін
шелекке түсіріңіз. .Штативтен Esmarch кружкасын шешіп, оны
төсектің астында ұстаңыз. . резеңке түтікке ашыңыз, сұйықтық пен
ауаны шығарыңыз, содан кейін жабыңыз. .Бөкселерін жайып, ұшын
тік ішекке айналмалы қозғалыспен ақырын енгізіңіз. .Резеңке
түтікке кранды ашып, Esmarch кружкасын кереуеттің үстінен
көтеріңіз. . Тік ішекке біртіндеп су енгізіңіз. Науқастың жағдайын
бақылаңыз: егер іште ауырсыну пайда болса немесе ішекті босату
керек болса, ішектің ауасын кетіру үшін Эсмарх кружкасын түсіріңіз.
Науқас тынышталған кезде кружканы кереуеттің үстінен көтеріп,
барлық сұйықтық шыққанша ұстаңыз. Кружкадан ауаны ішекке
жібермеу үшін кішкене сұйықтық қалады. Науқастың тік ішегінен
ұшын ағынды жабық күйде айналмалы қозғалыспен абайлап
алыңыз. Науқас 10 минут «жатып» тұруы керек. «Жаяу» науқас
дәретханаға дәрет жібереді. Төсек демалысында жатқан науқасқа
төсек сауытын салыңыз. Ішектерді босатқаннан кейін науқасты
жуыңыз. Төсек төсенішін матамен жауып, дәретханаға апарыңыз.
Науқасты жатқызып, көрпемен жабу ыңғайлы. Эсмархтың
кружкасын жақсылап шайыңыз және оны 3% хлорамин ерітіндісімен
зарарсыздандырыңыз. Ұшты ыстық сумен және сабынмен мұқият
жуыңыз. Кеңестерді төменгі жағында мақта матасы бар таза
банктерде сақтаңыз; қолданар алдында кеңестерді қайнатыңыз.
клизма
Іш қуысы мүшелерінің операциясы мен
босанғаннан кейін іш қабаты және арасы
бұлшықеттерінің қатері болмауы үшін
тазалау клизмасының нәтижесіздігінде
майлы немесе босату клизмасын
қолданады. Майлы клизмадан соң 10-12
сағаттан кейін нәжіс жүреді. Майлы клизма
жасалған науқас бірнеше сағатқа жатуға
тиісті, әйтпесе ішекке енгізілген май ағып
шығады. Осындай процедураны түнде
істеген ыңғайлы
Гипертониял
ық клизма
1. Гипертониялық клизма. Майлы
клизмадай босату клизмалары
жатады.Бұл клизма тек ішек
жиырылуын күшейтіп қоймайды,
сонымен бірге ішек қуысына судың
жиналуын көбейтіп,ішті өткізеді.
2. Сусіңдену мен қатар (ісік) іш қату
болған жағдайларда қолданады.
3. Қарсы көрсеткіштері:
4. - тоқ ішектің төменгі жақтарындағы
жедел қабыну процестері;
5. - ойық жаралар;
6. - аналь тесігі айналасындағы
жарықшалар
Мақсаты: тоқ ішекті нәжістен, улардан,
Сифон клизмасы
токсиндерден, шіру және ашу өнімдерінен,
кілегей мен іріңнен бірнеше рет жуу арқылы
тазарту, сондай ақ ішектің бітеліп қалуын
анықтауда қолданады.

Қарсы көрсеткіштері:
• Анальді тесік айналасында тоқ
ішек аймағында жедел қабыну
процестері немесе ойық жара
болғанда
• Асқазаннан немесе ішектерден қан
кету
• Ас қорыту мүшелеріне операциядан
соңғы алғашқы күндері
• Тік ішектің жарықшағы немесе
түсіп кетуі
• Іш пердесі тамырларының
эмболисы немесе тромбозында
Тамшы клизмасы
1. Тамшы клизмасы немесе қоректік клизма ішекке көп мөлшерде ( 2
литрге дейін) қоректік дәрілік заттарды енгізу үшін қолданадаы
(0,96% хлорлы натрий, 5% аминокислота ерітіндісі). Тазалау
клизмасынан 20-30 минуттан кейін тамшы клизмасын қояды.
Бірнеше сағатқа созылатын бұл процедура кезінде науқас
ұйықтауы мүмкін, ал мейірбике тамшы жылдамдығының
бірқалыпты болуын және ерітінді жылы болуын қадалғалауы тиіс.
Ерітінді суып қалмас үшін, Эсмарх кружкасын жылытқышпен
немесе мақтамен орап қояды. Қолданылатын ерітінді 40-42 С болу
керек.
Қарсы көрсеткіштері:
1. Тоқ ішек айналасындағы және тік ішек маңында жедел қабыну
немесе ойық жара болуы
2. Жиі қанайтын геморрой
3. Тік ішектің қатерлі ісігі
4. Тік ішектің сыртқа шығып түсіп кетуі немесе оның маңындағы
жарықшалар
5. Көрсеткіші: қоректік заттарды табиғи жолмен, яғни ауыз арқылы
немесе парентеральды жолмен енгізу мүмкін болмаған жағдайда.
Дәрілік
клизма
Немесе микроклизма. Оны тоқ ішектің төменгі
бөлігінің шырышты қабатына жергілікті
әсер етуі үшін және тоқ ішектің
шырыштысы арқылы дәрілік
препарттардың (жүрек гликозидтері,
хлоралгидттар) сіңуі арқылы ағзаға толық
әсер етуі үшін қолданады. Дәрілік
клизманың алдында 20-30 минут бұрын
тазалау клизмасын жасайды. Науқас
клизмадан кейін бір сағаттан кем емес жату
керек. Емдік мақсатта қолданады.
ҚорытындыҚорыта келгенде,
клизмалалардың түрлерін
қарастырдық. Мысалы:
Диагностикалық клизма,
мысалы, ішек өтімсіздігін
анықтау үшін қолданылады. Тоқ
ішектің рентгенологиялық
зерттеулері үшін (ирригоскопия)
контрастты клизма деп
аталады, оның құрамында
радиопакалық контраст
агентінің суспензиясы бар.
Терапевтік мақсаттарда тазарту,
сифон және емдік клизмалар
қолданылады.
Кез-келген клизмаларға қарсы
көрсеткіштер - тік ішектегі өткір
қабыну және ойық жара
процестері, жедел аппендицит,
перитонит, ішектен қан кету,
Пайдалынылға
н әдебиеттер
С. Қ. Мұратбекова «Мейірбіке ісінің негіздері» 525-
529

https://www.bibliofond.ru/view.aspx?id=556580

Ұқсас жұмыстар
Клизманың түрлері
ТАЗАРТУ КЛИЗМАСЫН ҚОЮ
ТАЗАЛАУ КЛИЗМАСЫ
Сыртқа қолдануға арналған сұйық дәрілік түрлерін дайындау технологиясы, шәю, шомылдыру, дымқылдандыру, ванна, клизма
Жедел дизентерияның гастроэнтероколиттік варианты
Ашығу
Ашығу мен тойынудың физиологиялық негіздері
Науқастарды тамақтандыру қағидалары
Сыртқа қолдануға арналған сұйық дәрілік түрлерін дайындау технологиясы шәю, шомылдыру, дымқылдандыру, ванна, клизма туралы
Механикалық жолмен тазарту әдісі
Пәндер