Үшіншісі - инновациялық қолдау экожүйесін дамыту

Қазақстандағы фирмалардың инновациялық жобаларды жүзеге асыру динамикасын талдау

Қазақстанның инновациялық жағдайына шолу

2018 жылғы ДЭФ-тің жаһандық бәсекеге қабілеттілік индексі елдің инновациялық қабілеттілік санатындағы маңызды әлсіздігін (87 орын) жалғастыруда, оның құрамдас бөліктерінің барлығы дерлік рейтингте Қазақстанның жалпы позициясынан төмен. INSEAD (Еуропалық іскери әкімшілік институты) құрастырған мамандандырылған жаһандық инновациялық рейтинг осыған ұқсас мәселелерді тіркейді.

Неліктен инновациялық саясатқа қатты назар аударып тоқырау байқалады? Біздің ойымызша, негізгі проблема қазіргі инновациялық саясаттың физикалық инфрақұрылымды дамытуға деген бейімділікпен, орталық және аймақтық деңгейде Силикон алқабының ұқсастықтарын жасауға тырысумен байланысты. Инновациялық кластерлердің, оның ішінде Кремний алқабының құбылысы инновациялық экожүйенің үш негізгі элементтерінің ұзақ мерзімді үйлесімі мен географиялық шоғырлануына негізделгенін ескермейді: 1) оқшауланған сұраныс, 2) жергілікті сараптама, 3) инновациялық қолдау жүйесі.

Жүргізіліп жатқан инновациялық саясат Қазақстан экономикасындағы инновацияға деген сұраныс көздері туралы сұраққа нақты жауап бермейді. Негізгі үміт дәстүрлі өндірістерден пайда болды. Сонымен бірге, Қазақстанның тау-кен металлургия саласына келген ірі ТҰК-тер өздерінің инновациялық орталықтарын және коммерциализация сатысынан өткен технологияларды сатып алуды басшылыққа алатыны ескерілмеді. Жергілікті ірі компаниялар инновациялық менеджментте әлсіз және технология трансфертіне көп көңіл бөледі. Мемлекеттік компаниялар да дәлелденген технологияларға сүйенеді және жергілікті инновацияны дамытуға байланысты технологиялық тәуекелдерді қабылдауға дайын емес.

Жаһандану дарындылықты дамыту, тарту және ұстауға негізделген жергілікті сараптама ұлттық инновациялық жүйелердің негізгі элементіне айналуына әкелді. Қазақстан 2003 жылдан бастап бүгінгі күнге дейін мәлімдемелер деңгейінде инновациялардың кең спектрін қолдады: дәстүрлі секторлардағы өспелі (өспелі) инновациялардан болашақ экономикасының секторларын құру үшін бұзушы (бұзушы) инновацияларға дейін. Бұл ресурстардың шоғырлануын терең жергілікті сараптама жасауға кедергі келтіреді.

Қазақстандағы инновацияларды дамыту мәселелері әртүрлі мемлекеттік бағдарламаларда шашыраңқы. Бұл олардың назарын тарылтуға және ведомствоаралық ынтымақтастықтың әлсіздігінен ұлттық инновациялық жүйені ұйымдастырудағы қиындықтарға алып келеді. Барлық салаларда қолдануға болатын кросс-функционалды технологияларды дамыту проблемасы туындайды. Мысалы, заманауи цифрлық технологиялар (жасанды интеллект, кеңейтілген және виртуалды шындық, терең машиналық оқыту, сандық егіздер, үлестірілген кітап), жаңа материалдар (қорытпалар, металл ұнтақтары, жылу изоляторлары, энергия тасымалдаушылар), геномдарды редакциялау және басқалары экономикалық және әлеуметтік салалардың барлығында қолданыла алады. өмір. Біздің елімізде әр салалық орган дербес салалық инновациялық жүйелерді құра бастайды. Инновациялық саясаттың элементтері барлық салалық бағдарламаларда - «Агробизнес» -тен «Цифрлық Қазақстанға» дейін бар.

Қазақстан Республикасының 2020 жылға дейінгі инновациялық даму тұжырымдамасында атап көрсетілгендей, бүгінгі күнге дейін Қазақстандағы инновациялар үдерісі туралы жеткілікті түсінік жоқ. Қазіргі саясаткерлер тез жеңіске жетуді көздейді, ал әлемдік тәжірибе көрсеткендей, технологиялар трансферті, оларды бейімдеу және кейіннен өз технологияларын құрудан бастап инновациялық даму процесі өте ұзақ. Мемлекеттің күш-жігеріне қарамастан, мамандандырылған факторлар проблемасы сақталуда. Инновациялық кластерлер ұлттық инновациялық жүйенің негізгі элементі ретінде жарияланады және мемлекеттік инновациялық саясатта Назарбаев Университеті негізінде Нұр-Сұлтанда және Алатау ПИТ базасында Алматыда инфрақұрылымды және аймақтық инновациялық экожүйелерді дамытудың қажеттілігін үнемі атап көрсетеді. Бірақ бұл көрсеткіш бойынша Қазақстан WEF бәсекеге қабілеттілік рейтингісінде де, INSEAD жаһандық инновациялық рейтингінде де елдер тізімінің соңында тұр.

Инновациялық жағдайды жақсарту үшін не істеу керек?

Кез-келген елдің инновациялық дамуының мақсаты - өзіндік технологияларды құру. Бүгінгі күні шектеулі елдер саны бұған қабілетті. Инновацияның орталықтан жартылай периферияға, содан кейін периферияға диффузиялық моделі жұмысын жалғастыруда. Инновациялық орталық әдеттегідей Батыстың дамыған әлемінде орналасқан. Бұл өте қиын міндет, оның шешімі соғыстан кейінгі кезеңде тек Жапония мен Оңтүстік Корея үшін шектеулі технологиялар бойынша мүмкін болды. Қытай барлық ресурстарымен осыған жету жолында. 2015 жылы қабылданған «Made in China 2025» бағдарламасы басым бағыттар саны (9) және басым секторлар (10) шектеулі өндіріс өнеркәсібі үшін меншікті технологияларды құруға бағытталған.

Біріншісі - инновацияға деген сұранысты қалыптастыру және ынталандыру. Бірінші қадамды мемлекет қабылдауы керек. Жекеменшік сектордың жергілікті инновацияларға деген сұранысының қазіргі кездегі қиындықтарын ескере отырып, мемлекет жоғары регулятивтік күшке ие салаларда инновациялық шешімдерге сұраныс туғызуы мүмкін: мемлекеттік қызметтерді цифрландырудан бастап тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық, білім беру және медицинада жергілікті инновациялық шешімдерді тиімділікті арттыруға бағытталған мемлекеттік ресурстарды пайдалану.

Ұқсас жұмыстар

ӨНДІРІСТІК - ИННОВАЦИЯЛЫҚ САЯСАТЫ

Шағын кәсіпкерлікті мемлекеттік қолдау мен дамыту, жеке кәсіпкерлік туралы заң

Кәсіпкерлік қызметті Кәсіпкерлік қызметті қолдау бағдарламасы қолдау бағдарламасы

Орта және шағын бизнесті ұйымдастыру

ГЕРМАНИЯДАҒЫ ИННОВАЦИЯЛЫҚ ҚЫЗМЕТ ГЕРМАНИЯНЫҢ ИННОВАЦИЯЛЫҚ ЖҮЙЕСІНІҢ НЕГІЗГІ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ

Өзенмұнайгаздың экономикаға әсері

Кәсіпкерлікті мемлекеттік қолдаудың мәні және қажеттілігі

Экономиканың бәсекеге қабілеттілігінің теориялық негіздері

Қазақстандағы кәсіпкерлікті мемлекеттік қолдау

Шағын кәсіпкерлік

Пәндер