ҚАНТ ҚЫЗЫЛШАСЫН ТАЛДАУ




Презентация қосу
ҚАНТ ҚЫЗЫЛШАСЫН
ТАЛДАУ

Дайындаған: Ақылбек Берік 18-600-41
Қабылдаған:Айгуль Базылхановна
Амандыкова
Азықтың сипаттамасы

Қант қызылшасы ­мәдени
техникалық маңыздылығы бар,
500 г. тамыр ұрығының өзінде 19­
22% пайыздан астам қант бар,
негізгі шикізаты қант өнеркәсібі
болып табылады. Тамыр ұрығын
өңдеуде қанттан басқа бағалы
азық-түліктерді өңдейді:
• Мелясь және болжыр ­малдарға
нәрлі азық болады;
• Ең жоғары сапалы спирт
алынады, лимон қышқылы,
ашытқылар дайындалады және
т.б.
Сонымен қатар барлыққа
аталмыш басқада мәдени
өсімдіктердің өсуін жақсартады.
Бұл өсімдікті өсіру Оңтүстік­
Қазақстан облысының
экономикалық шарттарына
қолайлы:
Қант қызылшасы (Beta vulgarіs) — қызылша туысына
жататын екі жылдық бағалы техникалық дақыл.
Бірінші жылы оның қоректік заттары бар тамыры мен
жапырақ шоғы өседі. Осы жылғы өсу кезеңінің ұзақт.
150 – 170 күн. Екінші жылы топыраққа отырғызылған
қант қызылшасының жемісінен гүл шашатын сабақ
және тұқым пайда болады. Екінші жылғы өсу
кезеңінің ұзақт. 100 – 125 күн.
Қант қызылшасы – құнарлы мал азықтық дақыл. Оның пәлегін
(жапырағы мен сабағын) з-тта өңдегеннен кейінгі қалған
қалдықтардан сірне, сығынды мал азығы даярланады. Қант
қызылшасының түсімінің 40%-ы пәлегінің үлесіне тиеді. Қант
қызылшасының сығындысында 15% құрғақ заттар, 3% клетчатка,
0,7% күл, 0,1% май және 1,2% протеин болады. Осы сығындының 100
кг-ында 80 мал азықтық өлшем және 3,6 кг қорытылғыш протеин бар.
Қант қызылшасы тамақ өнеркәсібінде қант алу үшін
пайдаланылады, өйткені оның тамыр жемісінде 17 –
19%-дай қант болады. Қант қызылшасы – жылу сүйгіш
өсімдік. Қант қызылшасының тұқымы қант з-ттарында
дайындалады. Мұнда тазаланған тұқым 2 фракцияға
(3,5 – 4,5 мм және 4,5 – 5,5 мм) бөлінеді. Негізінен
тұқым себуді топырақтың 10 см тереңдіктегі
температурасы 5,6°С жылынғанда бастайды. Бұл
кезең көбінесе наурыздың 3-онкүндігі мен сәуірдің 1-
жартысына сәйкес келеді.
Органикалық заттарға бай, құнарлы қара топырақта жақсы
өседі. Оған топырақтың қышқылдау немесе бейтарап
болғаны дұрыс (рН 6,5 – 7,5). Қазақстанның суғармалы
жерлерінде негізінен қатар аралығы 60 см кең қатарлы себу
әдісі қолданылады. Қазақстанда қант қызылшасы Жамбыл,
Алматы облыстарының суғармалы жерлерінде өсіріледі.
1991 жылдан Қазақстанда қант қызылшасының бір тұқымды
жаңа сорттары аудандастырылып, себілді.
Қант қызылшасын бір танапта ұзақ жылдар бойы
ауыстырмай сепкенде, оның зиянкес жұмыр құрты мен
тамыр биті көбейеді. Сондықтан қант қызылшасын түрлі
аурулар мен зиянкестерден қорғауда, оның өнімділігін
арттырып, қанттылығын көтеруде ауыспалы егістің
маңызы зор. Мал азықтық қант қызылшасының (Beta
vulgarіs z. v. crassa) құрамында көмірсулар, витаминдер,
тұздар, азотсыз экстракты заттар бар. Сондықтан ол
жоғары сапалы және жұғымды мал азықтық дақыл. Бұл
қызылша Қазақстанның барлық облыстарында өсіріледі. [1]
Технологиялық процесс

Қант қызылшасын өсіру процестері
төмендегідей болады:
• тандалып алынған ұрық сортын 2 см-
ден 5 см-ге дейін тереңдікте (құрғақ
топыраққа қарағанда, сулы топырақта
одан да тереңдікте егеді) арасын 45 см
–ден қалдырып отырады;
• ұрықты отырғызғаннан бастап 5 күн
өткенде жаңбырдан соң үстіңгі
топырақты майдалайды, өйткені
бетіндегі арам шөптерден құртады
және топырақтың ылғандануы ұзаққа
сақталады;
• бірінші сабақ шыға бастағаннан
шоғырландырады (ауыл шаруашылық
дақылдармен "шоқтың" қатарында 3­4
өсімдіктен бас-басында өсімдіктің
механикалы сиректетуін қамтитын әдіс)
немесе қант қызылшасын сиректету,
күшті өнім береді;
Қант қызылшасын жинау қыркүйек айынан басталады.
Қант қызылшасын жинау мақсатында арнаулы
комбайндар пайдаланылады, жер телімі көп болмаса қант
қызылшасын қолмен жинап шығуға болады, тұқым ұрығын
күрекпен қазып алады.
Қант қызылшасын қазып алу кезінде бүлінбеуіне назар
аудару қажет, олай болмаған жағдайда сақтауға
жарамсыз күйде қалады және өз құнын жоғалтады.
Назарларыңызға Рақмет

Ұқсас жұмыстар
Қант қызылшасын суару жүйесі
Ірі қара малының қант қызылшасымен улануы
Қызылша
Крахмал - өсімдіктердің басты қосалқы көмірсуы
Органикалық тыңайтқыштар туралы
Паразитті және паразитті емес арамшөптердің өкілдері және оларға қысқаша сипаттама
Өрт сөндіру қауіпсіздігі
Қант қызылшасының зиянкестері
Қант өндірісін автоматтандыру
Ұлтабар алды қарындар ауруларында тағайындалатын диеталық азықтар
Пәндер